جامعه خواهی، جامعه گرایی یا سوسیالیسم، اندیشه ای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است که برای ایجاد یک نظم اجتماعی مبتنی بر انسجام همگانی می کوشد؛ جامعه ای که در آن تمامی قشرهای اجتماعی سهمی برابر در سود همگانی داشته باشند.این ایدئولوژی از گذشته بر تمامی عرصه ها اثرگذار بوده و امروزه نیز در چارچوب شاخه هایی از آن چون سوسیالیسم بازار، سوسیال دموکراسی، سوسیالیسم علمی، سوسیالیسم اسلامی و غیره همچنان اثرگذ...

امروزه موضوع عدالت در شهرسازی و «شهرهای عدالت محور» از مقولات مهم در حوزه دانش شهرسازی و مدیریت شهری است که این موضوع نیازمند واکاوی مفهومی، بازبینی روش شناختی و تحقق پذیری عملیاتی است؛ خاصه در حوزه عملکرد نظام مدیریت شهری در جامعه ایران اسلامی که داعیه دار عدالت ورزی و حیات طیبه اسلامی است. درهرحال، ناکارآمدی نظام مدیریت شهری و رویکردهای آن در برقراری عدالت فضایی در طی سال های اخیر و به جای ما...

در این مقاله، به بررسی آثار مدرنیتۀ غرب بر شهرسازی ایران میپردازیم. مدرنیته از نظر مکانی، خاستگاهی غربی دارد؛ اما مفهوم خاصی ندارد و رویکردی به جنبه های متفاوت فرهنگ است که درعصر نوزایی مطرح شد. هدف آن هم تبیین توانایی انسان و تسلط صرفاً عقلانی بر خود و جامعه است. در چنین فضای فکری، قرن هجدهم شاهد ظهور انقلاب صنعتی بود و بنا بر ماهیت خود، تغییر و تحولات اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و فیزیکی عظیم و گ...

امروزه تحصیلات دانشگاهی در همه­ی رشته­ها از ملزومات اجتناب­ناپذیر به منظور توسعه کشورها محسوب و پیدایش و توسعه­ی هر رشته­ای در ارتباط تنگاتنگ با آموزش و تعلیم افرادی است که بتوان آنها را پرورش داد. ماهیت میان رشته­ای شهرسازی، آموزش در آن با چالش­های اساسی مواجه است، بطوریکه محتوای آموزشی آن می­بایست متناسب با زمان و مکان تفاوت پیدا کند. با توجه به نوپایی این رشته و اهمیت نظام آموزشی در آن به وی...

در چند دهه اخیر با رشد و گسترش شهر نشینی در کشورهای جهان سوم به خصوص در کشورمان، سیاست هایی جهت رشد هوشمند شهری در نظام شهرسازی کشورمان احساس میگردد. اما امروزه مشاهده می شود که این سیاستها نه تنها در جهت رفع نیاز های جامعه قرار نگرفته بلکه باعث وجود برخی مشکلات در نظام شهری ما نیز شده است. از این رو با کنکاش دقیق و منطقی در مفاهیم، چالش ها و راهبردهای آن، می بایست بسترسازی مناسبی در جهت بومی س...

شهرسازی دربردارندۀ نظریه‌های مشارکتی و عمل‌باور است. یادگیری این نظریه‌ها مستلزم کنشگری مدنی و مردم سالار دانشگاه‌ها در محیطی فرارشته‌ای است، که در برخی کشورها از طریق خدمات مدنی انجام می‌شود. این خدمات در برنامۀ آموزشی شهرسازی ایران جایی ندارد و هدف مقاله بررسی امکان ارائۀ آن است. پس از مرور برخی از تجربیات جهانیِ خدمت‌رسانیِ دانشگاهی در شهرسازی، با توجه به تمرکز نظا...

محدوده‌های شهری و روش منطقی تعیین و تدقیق آنها را می‌توان جنبه فراموش شده در نظام شهرسازی ایران دانست. هر چند در مراحل تدوین و تکوین قوانین شهری در ایران، عناوین متناظر موضوع بحث محدوده‌های شهری(حریم، محدوده خدماتی، حریم استحفاظی، حوزه، حد مصوب و 16 واژه دیگر) به صورت متواتر به کار رفته‌اند، ولی این تواتر و تکرار بر ناکارآمدی قوانین ملاک عمل افزوده تا هیچ‌گاه مکانیزم مطلوبی برای تعیین سطح منطق...

مبحث حقوق عمومی و حقوق خصوصی بر پایه نظام بخشی به مناسبات دولت و مردم، تنظیم شده که حوزه های اقتدار و اختیار مشروع آنها را به دست می دهد. این دو بخش از حقوق در نظام های سیاسی مختلف بر حسب جایگاه و نقش دولت و مردم از نسبت های متفاوتی برخوردار می شود. این نسبت ها نیز به نوبه خود بر نظام شهر و شهرسازی تأثیر مستقیم داشته و داده های آن را در فرآیند تهیه، تدوین و اجرای طرح ها و برنامه ها بر حسب منابع...

یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های تمدن معاصر غرب، سکولاریسم است. نقش این نظام فکری‌ ــ که به‌عنوان واکنشی به عملکرد نهادهای مذهبی غرب به‌ویژه کلیسا در قرون وسطی شکل گرفت‌ ــ آن‌چنان در تمدن معاصر برجسته است که می‌توان تأثیر آن بر شرایط و مناسبات مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... را به‌وضوح پی‌جویی کرد و جغرافیای ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست. در این پژوهش پس از معرفی و تبیین اجمالی مبانی این نظام،...

معماری اسلامی - ایرانی در فرهنگ تشیع میراث گران قدری است که از نسل‎های گذشته به یادگار گرفته‎ شده و نمونه‎های ارزشمند آن در نظام برنامه‎ریزی، طراحی و مدیریت شهرهای تاریخی ایران به خوبی قابل مشاهده و بازشناسی می‎باشند. رابطه معماری و شهرسازی ایرانی – اسلامی با مبنای نظری، اصول فقهی اسلام، و آیات کتاب آسمانی و کلام وحی، گنجینه‎ای ارزشمند در هدایت و توسعه معماری و شهرسازی معاصر ایران خواهد بود. مر...