گفتمان از دیدگاه زبانشناختی به کنشی فردی اطلاق می گردد که نتیجۀ استعمال زبان است. چنین کنشی که تجارب بیرونی و زیستۀ گفته پرداز را به همراه کنکاش درون زبان به حوزۀ گفتمان منتقل می کند ما را با ویژگی های متفاوت و متنوعی مواجه می سازد که این تحقیق فقط بخشی از آن را برجسته می سازد. از میان کارکردهای مختلف گفتمان سه ویژگی مقاومتی، ممارستی و مماشاتی وجوهی هستند که مبنای شکل گیری بسیاری از گفتمان ها ب...

تمرکز و تأمل بر علوم مرتبط با خوانش و مطالعه فرش دس تبافت ایرانی، یکی از راهبردها و راهکارهای پژوهشی جهت شناختهر چه بهتر این پدیده ارزشمند تاریخی، هنری و فرهنگی به شمار م یرود. قالی ایرانی ب هعنوان نمودی از هویت ملی، دارایظرفیت بالا در انواع پژوهش های بنیادی، کاربردی و توسعه ای است. خوانش، تجزیه و تحلیل فرش دست بافت ایرانی از جایگاهعلم زبا نشناسی و منظر نظام نشانه شناسی و نشانه - معناشناسی، نگا...

تصور دنیای بدون مصنوعات، امروزه امری غیر ممکن است. آن ها ما را احاطه کرده اند، در همه جا حضور دارند و زندگی ما را تحت تأثیر قرار می دهند. این مصنوعات علاوه بر جنبه های کارکردی و زیبایی شناختی که دارند، تأثیرات روانی نیز بر کاربران می گذارند. آنها فراتر از یک کالای مصرفی بوده، دارای هویت و معنی در جامعه ی مورد استفاده خود می باشند و اغلب جایگزین مناسبات اجتماعی می گردند. موضوع معنا در محصولات نق...

یکی از اصلی ترین نشانه ها در فهم متون عرفانی عنصر «نور» است. یافتن دلالت های معنایی و مناسبات درونی عنصر نور در متون عرفانی، درک ژرفای معانی آن ها را آسان می کند. نشانه ـ معناشناسی، به مثابة یکی از روش های نقد ادبی نُو، به ما اجازه می دهد تا به مطالعۀ این کارکردها در درون گفتمان بپردازیم. این مقاله در پی آن است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی، کارکردهای نور را در بخشی از قصّۀ «آمدن جعفر به گرفتن قلعه ا...

نشانه- معناشناسی، رویکردی نوین در تجزیه و تحلیل متن و نظام­های گفتمانی است. این رویکرد در نقد ادبی، به ارائة الگوهای متعددی منجر شده است که چگونگی کارکرد، تولید و دریافت معنا از متن را مورد تبیین قرار می­دهد. این الگوهای برآمده از منطق متن تلاش می­کنند هرگونه امکان خوانش متکثّرِ خارج از نظام ارزش­گذاری اثر ادبی را تا جای ممکن کاهش دهند. از این رو این مقاله، مثنوی سلامان و ابسال جامی را که از جمله...

سکوت عنصری است که همانند دیگر مفاهیم و عناصر معناساز و دلالت‏مند با عنصر متضاد خود یعنی صدا دریافت و فهم می شود. مفهوم سـکوت درگفتمان فیلم همچون گفتمان ادبیات ممکن است به شکل عنصری غایب و در پس‏ زمینه ی متن قرار گیرد. سکوت توسط عناصر ساختاری و محتوایی و نشانه های متنی مانند رابطه ی طیفی و هم‏ بسته در گفتمان فیلم تجلی می یابد. با پاسخ به این پرسش که سکوت در سینما چگونه بازنمایی می شود، می توان ب...

نشانه- معنا شناسی گفتمانی، برآیند نشانه شناسی ساخت گرا و پساساخت گراست. این دیدگاه، جریان تولید معنا را تابع فرایند پیچیده ای می داند که عوامل نشانه- معنایی بسیاری در آن دخیل اند. کنشگر گفتمانی پیوسته مرزهای معنایی را بازنگری می کند و معنا از زاویۀ دید او آفریده می شود و در رابطۀ تطبیقی بین احساس، ادراک و شناخت، نشانه- معناها، به گونه های سیال، متکثر و تنشی تبدیل می شوند. در این مقاله نحوۀ شکل ...

بینامتنیت و بینارسانه هر دو پدیده‎های گفتمانی هستند که نظام‎های نشانه-معنایی را با آشنایی‎زدایی یا تعامل متن و رسانه، تحت تأثیر قرار می‎دهند. کاربست بینامتنیت از زمان ظهور آن تا به حال بیشتر در مورد ادبیات و خط تمایز آن تنها رمان‎های چندرسانه‎ای بوده‎ است؛ اما در مورد هنرهای گوناگون خصوصا سینما، تئاتر و فضای سایبری به نظر می‎رسد به خوبی نتوانسته است -خصوصا در حوزه نقد- وضعیت تراگفتمانی تکنیکی و...

دیدگاه گفتمانی با رویکرد نشانه- معناشناختی معتقد است که تولیدات زبانی تابع فرآیندی پیچیده هستند که عوامل نشانه- معنایی بسیاری در آن دخیل می باشند. در چنین دیدگاهی، بر خلاف روش های مطالعه ساختگرایی که تولیدات زبانی را ابژه هایی بیرونی و مستقل از تولید کننده آن می دانستند، آنچه که دارای اهمیت است نوعی حضور و موضع گفتمانی است که پویا و دینامیک بودن آن همواره ما را با نوعی جهت گیری گفتمانی، بسط روا...