این پژوهش، به تحلیل فرهنگ و آموزش آن در مجموعه کتاب های «زبان فارسی»، تالیف صفّارمقدم، می پردازد. به این منظور، رویکرد «نشانه شناسی فرهنگی مکتب تارتو- مسکو» به عنوان مبنای نظری این پژوهش در نظر گرفته شده و مفاهیم موجود در این رویکرد، نظیر «سپهر نشانه ای»، «مرکز و حاشیه» و «متن» و نیز برخی الگوهای ارائه شده برای این رویکرد در زمینه ی فرهنگ و تعامل فرهنگی مورد توجه قرار می گیرد. در این مقاله، همچن...

بناها به عنوان نشانه‌های شهری نقش مهمی در محیط شهری از خلق هویت تا جهت‌یابی ایفا می‌کنند و اگر معنای ثانویه‌ای بر آن ها مترتب گردد تبدیل به نشانه‌های فرهنگی- اجتماعی می‌گردند. بنابر‌این بررسی عواملی که در ارتقای یک اثر معماری به نشانه فرهنگی- اجتماعی موثرند، حائز اهمیت است. هدف نوشتار پاسخگویی به این پرسش است که: چه عواملی و چگونه در ارتقای معنای یک اثر معماری از نشانه شهری به نشانه فرهنگی اجتم...

در سده گذشته (به طور رسمی پس از انقلاب مشروطه 1282ه.ش) تقابل جدی فرهنگ سنتی با فرهنگ غربی و دستاوردهای آن در جامعه ایرانی شکل گرفت. از نتایج حاصل از این تقابل شکل گیری مفهوم و حرکت "تجدد" به معنای نوگرایی بود. به نظر می رسد مراحل تجددطلبانه و تغییرات ناشی از آن، هویت هنر معاصر ایران را تعریف می کند. بر طبق نتایج حاصل از این تحلیل، تجدد در حوزه هنر نقاشی ایران، باعث درک واقعی تر مفهوم غرب، شکل گ...

تاریخ هر فرهنگی پیوسته ردی از دیگری را در خود دارد و تقابل دوگانه خود - دیگری همواره از جمله محورهای مطالعات فرهنگی بوده است. عناوینی همچون چگونگی مواجهه یک فرهنگ با دیگری و علل دامن زدن دولت ها به دیگری هراسی در این زمینه قابل طرح هستند. در این مقاله الگوی نشانه شناسی فرهنگی برای مطالعۀ چگونگی بازنمایی دیگری فرهنگی در دو نگاره از شاهنامه های مصوّر عهد صفوی (شاهنامه شاه تهماسبی و شاهنامه شاه اسم...

در اوایل قرن بیستم، با انتشار دیدگاه های"فردینان دوسوسور"و"چارلز سندرس پیرس"، پدیدة نشانه شناسی به مثابه یک علم جدید، در مباحث زبان، ادبیات و نقد ادبی و فرهنگی مطرح شد. نشانه شناسی همواره، در همجواری مکتب ساختگرایی قرار داشته و به عنوان شعبه و شاخه ای از آن بررسی شده است. پرسش اساسی این است که آیا نشانه شناسی خود یک رشتة علمی است و در قلمرو دانش(Science) جای می گیرد و یا یک ...

امروزه بحران و معضلات زیست محیطی به یکی از دغدغه‏های مهم بشر تبدیل شده، که هنر این دوره را نیز تحت تأثیر خود قرار داده است. به تعریفی، هنر محیطی که یکی از شاخه‏های هنر جدید است، سعی دارد با نگرشی نو به رابطه انسان با طبیعت بپردازد و راهکارهای جدیدی را برای همزیستی با محیط اطراف در اختیارمان بگذارد. با توجه به نقش علم نشانه‏شناسی که در این میان سهم بسزایی را در معرفی فرهنگ‏ها و جهان امروز ایفا م...

امروزه توجه به مفهوم نشانه ها در شهر، به عنوان یکی از دغدغه ها ی حرف همندان و نظری هپردازان شهری تبدیل شده است.به کارگیری نشانه شناسی به مثابه ابزاری برای تحلیل و ارزیابی هویت، استعاره ها و دلالت ها ی تصریحی و تلویحی در ساختار شهر، نمودی از کاربرد نشانه شناسی شهری است. در مقالۀ حاضر، پس از تبیین مفاهیم پایه و تشریح ضرورت ها ی نظری آنها در حوزۀ نشان هشناسی، به دستیابی اسلوبی در راستای بازشناسی و...

حجاب یک نشانه است. نشانه ای از تفاوت فرهنگی که در جوامع مختلف ظهور و بروز متفاوت دارد. در این مقاله بر حجاب اسلامی مسلمانان در غرب، از یک سو به مثابه «هویت اسلامی» و از سوی دیگر به عنوان نشانه ای از «تفاوت فرهنگی» با جامعه غربی تأکید می شود. این نشانه اسلامی نه تنها، مسلمانان را به عنوان یک گروه دینی، یک اقلیت وابسته به شرق و یک جمع متفاوت با سنت غالب فرهنگی غرب که در بی حجابی و آزادی از حجاب ب...

هدف این رساله کندوکاو نشانه شناختی پدیده موسوم به جنبش سبز در جمهوری اسلامی ایران است که پیش، حین و پس از دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در سال 1388 شکل گرفت. محقق در این رساله با ابتنا نظری به مطالعات فرهنگی و نظریه جنبش های اجتماعی جدید و با روش نشانه شناسی فرهنگی مکتب مسکو/ تارتو سعی دارد تا با توصیف و تفسیر نشانه های استراتژیک تولید شده از سوی پدیده موسوم به جنبش سبز و تاکتیک های نزاع نشا...

نظریه نشانه شناسی، یک رویکرد علمی در حوزة مطالعات فرهنگی، ابزاری کارامد را در تحلیل پیام های تبلیغاتی در اختیار پژوهشگران قرار می دهد. تبلیغات در هریک از وجوه آن، از جمله آگهی های تجاری، از فنون متعدد بصری استفاده می کند و بر پایة دانش بصری تلاش دارد متناسب ترین شیوة عرضة پیام توسط فروشندة کالا / خدمات را به کار گیرد. نشانه شناسی افزون بر ارائة فنونی برای قوت بخشیدن به پیام های تبلیغاتی در کشف ...