شاهنامه رشیدا، یکی­از نسخ خطی مصور دوره­صفویه متعلق به­سده یازدهم هـ. ق، و کتابت آن منسوب به­عبد­الرشید دیلمی است، به­همین دلیل هم به­شاهنامه­رشیدا معروف ­است. معتمدالدوله، رئیس کتابخانه فتح­علی­شاه قاجار در صفحه­آستر بدرقه کتاب این انتساب را مرسوم کرد. درحالی­که تطبیق شیوه رسم­الخط شاهنامه­رشیدا با آثار خوشنویسی عبد­الرشید دیلمی مانند چهل­کلمه و تحفه العراقین، تفاوت رسم­الخط این آثار را از یکد...

واقعه محرم یکی از نقاط بارز و تأثیر گزار فرهنگ شیعی است، این واقعه تقریبا تمام ابعاد زندگی شیعیان را متأثر ساخته و از جمله در هنراسلامی بدان توجه ویژه ای شده است. وجود منابع تصویری در مکاتب مختلف هنری خود گواه بر اهمیت این موضوع می باشد که هنرمندان در دوره های مختلف هنری با استفاده از نظام های بیانی متفاوت به خلق آثار گوناگون در رابطه با آن دست زده اند. از این میان و در جستجوی ردپای این حادثه ع...

هدف: هدف از مقاله حاضر، بررسی میزان یکدستی در توصیف نسخه‏های خطی در پایگاه‏های نسخ‏خطی اسلامی از سه منظر فهرستنویسی، یکدستی عناوین، موضوعات و نام مؤلفان وکاتبان، و همچنین استانداردهای ابرداده‏ای است. روش/رویکرد ‏پژوهش: برای رسیدن به هدف مذکور، از روش پیمایش توصیفی استفاده شده است به این صورت که در ابتدا پایگاه‏های اطلاعاتی نسخ‏خطی اسلامی شناسایی و سپس از طریق مکاتبه با افراد مطلع در این پایگاه‏...

هدف: این پژوهش به بررسی تولید نسخ خطی و فهرست نگاری آن در قلمرو فرهنگ و تمدن اسلامی- ایرانی است. روش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی و به صورت مطالعات کتابخانه ای انجام گرفته است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که در تولید نسخ خطی انگیزه های گوناگونی از جمله انگیزه مذهبی، فرهنگی و اقتصادی دخیل بوده است. در زمینه سازماندهی نیز اساتید برجسته فهرست‏نگار ایرانی با سه شیوه سنتی، میانه و مدرن به فهرست‏ن...

جستار حاضر می کوشد تا ضمن آشناساختن پژوهشگران با قصص الانبیای محمدبن عبدالله کسایی، به معرفی تفصیلی نسخ خطی ترجمه­های فارسی آن بپردازد. بررسی نظام درون متنی این ترجمه­ها به منظور دستیابی به ساختار سبکی (زبانی و ادبی) نیز یکی از اهداف راهبردی این پژوهش است. با عنایت به  نبود اطلاعات کافی درباره زندگی مؤلف و هویّت مترجمان فارسی این اثر، نقد نظرات فهرست نویسان و کتابشناسان در این باره  نیز در این م...

این رساله در نظر دارد که به چگونگی پیدایش تکنیک چاپ سنگی، معرفی هنرمندان فعال این عرصه درطول تاریخ هنر و مراحل اجرای آن در کارگاه بپردازد. در همین راستا برای اولین قدم این مسیرشناخت تکنیک و ملزومات چاپ سنگی مورد توجه قرار گرفت.بررسی تاریخی چاپ سنگی تا بدانجا پیش می رود که ورود چاپ سنگی به ایران در دوران قاجار و نتایج این ورود بازگو می شود. در ادامه ی همین مطلب هنرمندان سر شناس این عرصه در ایران...

تکیه معاون­الملک یکی از مهم­ترین تکایای ایران و بناهای شهر کرمانشاه در اواخر دورۀ قاجار است که در بافت قدیم شهر و محلۀ برزه­دماغ واقع شده است. کاشی­کاری تکیه، مضامین متعدد مذهبی، ملی، اساطیری، حماسی، مناظر طبیعی، گل و مرغ و هندسی را در بر می­گیرد. مهم­ترین هدف پژوهش حاضر، شناسایی منشأ نقوش کاشی­های فوق، علل شکل­گیری آنها در کنار هم و پی بردن به مضامین متنوع محلی، بومی و فرا محلی در آنهاست. روش ...

تورم در ایران، مانند دیگر کشورها پدیده ای پیچیده و متاثر از عوامل گوناگون است . بررسی تاریخچه تورم در دوره 1374-1338 نشان داده است که می توان 3 دوره تورمی با 3 ویژگی در آن تشخیص داد: دوره اول ظهور تورم، 1351-1338، دوره دوم استقرار دورم، 1364-1352 و دوره سوم تورم مزمن، 1374-1365. تنگناهای ساختاری اقتصاد ایران پس از دوره اول، می تواند تداوم و شدت گرفتن تورم را توضیح دهد. تنگناهایی مانند کسری بودج...

اسناد تاریخی و نسخ خطی از منابع مهم مورد استفاده در پژوهش های تاریخی هستند. امروزه کمتر پژوهش تاریخی را سراغ داریم که بدون استفاده از این دو منبع مهم به انجام برسد. اهمیت استفاده از این منابع به گونه ای است که درصد درخور توجهی از عیار یک پژوهش تاریخی با میزان استفادۀ آن از اسناد تاریخی و نسخ خطی سنجیده می شود. در این راستا، در سال های اخیر، برای بررسی این منابع، گرایشی مستقل در رشتۀ تاریخ راه ا...

گفتار حاضر به معرفی انتقادی احوال و آثار علی بن طیفور بسطامی ـ دانشور، مترجم و مؤلف ایرانی مقیم هند ـ در سده یازدهم هجری قمری می پردازد. این چهره شاخص فرهنگی خراسان در هند، با وجود تالیف و ترجمه آثار متعدد در حوزه های علوم دینی، ادبی و زبانی در منابع فارسی چندان مورد توجه قرار نگرفته، آنچه در این منابع درباره معرفی احوال و نوشته های وی آمده، اندک و غالبا پراکنده و مشتّت و گاه متناقض است. در این ...