یکی از پدیده های نوین جامعه بشری تولد کودک از طریق رحم اجاره ای است. که طی آن بانوی صاحب رحم، نطفه یا جنین فرد دیگری را در رحم خود حمل می کند و پس از طی دوران بارداری و زایمان، بر مبنای قراردادی از پیش منعقد شده، نوزاد حاصل را به زوج طرف توافق (والدین حکمی یا متقاضی) تحویل می دهد. استفاده از رحم اجاره ای در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از اندیشمندان و فقها قرار گرفته است. از آن جا که دلیل روشن...

وضع حقوقی و احکام فقهی  کودکان آزمایشگاهی از جمله مسائل نوظهور فقهی است، که فرا روی جامعة حقوقی قرار گرفته است. این گروه از حیث مسائل کیفری مربوط به جنین تا پیش از انتقال به رحم مشمول مجازات‌های سقط جنین نیستند؛ چون عنوان انسان زنده بر آن‌ها صدق نمی‌کند. جنین آزمایشگاهی با دارا بودن دو شرط: 1- موجود بودن 2- زنده متولّد شدن و در بحث ارث و وصیت، علاوه بر شروط مذکور، اگر مانعی برای ارث نباشد، از کل...

قرارداد استفاده از رحم زن، قراردادی است که بر پایه آن، زنی می پذیرد جنین به دست آمده از تخمک و اسپرم یک زن و شوهر را در رحم خود نگاه دارد و پس از زایمان به آن ها برگرداند. دیدگاه فقهای کنونی امامیه و حقوق دانان ایران در مورد اعتبار این قرارداد دیگرگون است؛ شماری از فقها استفاده از رحم زن دیگر را در زادآوری،جایز، و قرارداد را معتبر می دانند، اما به نظر شماری دیگر، این کار حرام و نامعتبر است؛ هم ...

زمینه و هدف: نسب بر اساس تعاریف رایج در لسان فقها و حقوق دانان، عبارت است از هر گونه رابطه خونی میان دو نفر که به سبب تولد یکی از آنها از دیگری یا تولدشان از شخصی ثالث تحقق می یابد. در مورد فردی که با روش های نوین پزشکی به صورت مادر جایگزین تکون و تولد یافته، این پرسش خودنمایی می کند که وضعیت نسب و قرابت او و در نتیجه، پیامدها و آثارِ آن به چه ترتیبی خواهد بود؟ امروزه بسیاری از زوج های جوان به ع...

در مورد تعریف و معیار تشخیص حق و حکم، اختلافات زیادی بین حقوق دانان و فقیهان وجود دارد. یکی از موضوعاتی که زیرمجموعه بحث حق و حکم است و در مورد حق یا حکم بودنش اختلاف است، ولایت ولی قهری می باشد. در این مورد سه نظریه مطرح شده است: نظریه اطلاق، نظریه عدم مفسده، نظریه رعایت مصلحت، که از بین این سه نظریه، نظریه رعایت مصلحت، بیشتر با ماهیت ولایت ولی قهری سازگارتر است.

هر یک از ادیان الهی دارای اصول و قواعد ویژه ای برای انتساب طفل به پدر ومادرش می باشند که مسائل مستحدثه ای همچون تلقیح مصنوعی و شبیه سازی، بر اساس همان قواعد و اصول تبیین می شوند. مقاله ی حاضر به طور موردی، اصول کلی دین یهود را در انتساب طفل به پدر و مادر بررسی کرده، مسأله ی نسب طفل شبیه سازی شده را به طور خاص موضوع پژوهش قرار می دهد.نتایج به دست آمده نشان می دهد که عالمان یهود، ضمن رد رابطه ی ه...

نسب مبحثی بیولوژیک و زیستی است که به دلیل آثار حقوقی فراوان مترتب برآن، در فقه و حقوق مورد توجه قرار می­گیرد. پیشرفت علم ژنتیک و راهیابی آن در سه دهه اخیر به عرصه حقوق و دادگاه­ها، و استفاده از آزمایش تجزیه خون و dna، بررسی اعتبار فقهی و حقوقی مسأله را ضروری می‏سازد. مقاله حاضر درصدد پاسخ به این سؤال است که آیا میزان اعتبار حقوقی و فقهی آزمایش­های خون و ژنتیک به اندازه­ای است که بر اماره فراش م...

گسترش استفاده از روش­های مختلف درمان ناباروری، موضوع نسب کودکان متولد از این روش­ها را به میان آورده و چالش های نظری جدی ایجاد نموده است. در این خصوص، لازم است در مفهوم نسب مداقه کرده و چیستی آن را دریافت. در این جا، پرسش اصلی آن است که نسب مفهومی بیولوژیک و طبیعی است یا مفهومی حُکمی و اعتباری؟ این جستار، دو دیدگاه طبیعی و اعتباری را تبیین و نقد می­کند. در نتیجه، چنین می­نماید که دلایلی قوی در ن...

شیعیان در نسب نگاری عمومی نقشی برجسته داشتند و از پیشروان این علم بودند. آنان با استفاده از منابع شفاهی چون نقل از نسب دانان نخستین و گفتگو با عالمان و شیوخ قبایل و نیز منابع مکتوب چون کتب پیشینیان، کتیبه ها و سنگ قبر ها، به ثبت انساب اقدام کردند. نوشته های نسب نگاران شیعی به ویژه ابن کلبی از منابع اصلی نسب نگاران بعدی اعم از شیعه و سنی بوده است. همچنین کتاب الاکلیل همدانی که نوآوری خاصی در است...