در این گفتگو علامه فضل الله به پرسش هاى چندى راجع به چگونگى فهم قرآن پاسخ مى دهد. معیارهاى فهم متن، ثابت و متغیر در فهم قرآن و متون دینى، ماهیت تفسیر، نص و ظاهر، نسبیت ثبات و تغییر در فهم، نقش فرهنگ ها در فهم قرآن، نقش روایات در تفسیر آیات، کارکرد باورهاى مفسر در تفسیر قرآن، نقش ابزارهاى زبانى در فهم آیات و سرانجام جایگاه قرآن در فقه و اجتهاد فقهى، موضوعاتى است که در این گفت و گو مورد بحث و برر...

چکیده ابتناء مطالعات و پژوهش های انسانی و اجتماعی بر الگوهای روش شناختی یکی از ضرورت های حوزة علوم انسانی در حال حاضر شده است. مکاتب، نحله ها و متفکران مختلف و تأثیرگذاری در این حوزه با دغدغة یادشده به مطالعه و تحقیق اشتغال دارند. یکی از این الگوهای روشی، روش های کیفی، تفهمی و به طور خاص روش هرمنوتیک است. این روش که به انواع و اقسام مختلفی تقسیم می شود، طرفداران و قائلین زیادی در مطالعات اجتماع...

هرمنوتیک یعنی نظریه و عمل تأویل. عوامل تأویل گرایی گسترده و انگاره قرائت پذیری دین در مغرب زمین و به ویژه تاریخ مسیحیت عبارتند از: ابهام و ایهام در آموزه های دینی،تناقض‌ها و تعارض‌ها در مورد زندگی و سیره حضرت عیسی (ع)، چالش دین و خرد،ناسازگاری دین و دانش،تنگنای شریعت مسیحیت. اما آیین اسلام به سبب ویژگی‌های وحیانی بودن، یگانگی و یک‌دستی، سازگاری با عقل و علم، جامعیت، پویایی و برخورداری از اصل اج...

 ریشه‌شناسى آراء زبان‌شناسى و معنى‌شناسى ابوزید و ایزوتسو است. معنى‌شناسى که گونه‌هاى چندى دارد، زیربناى تفکر ابوزید است. ایزوتسو نیز آن را در خدمت فهم قرآن قرار داده و بر پایه آن ادعا دارد که قرآن خود باید مفسّر خود باشد. معنى‌شناسى به دو گونه است، یکى گویاى نسبیت درکها و دیگرى از همسانى درکها خبر مى‌دهد. نویسنده، پس از یادآورى اصول گفت و گو در قرآن و به فراموشى سپرده شدن آنها در حوزه قرآن پژوه...

مفهوم هم وردایی عام یکی از مفاهیم مهم در نظریه نسبیت عام است که در فهم چیستی آن مشکلات و ابهامات زیادی بروز کرده است. در این مقاله،ضمن توضیح در مورد چیستی مفهوم هم وردایی عام،دیدگاه اندرسون – فریدمن در مورد مفهوم شیء مطلق بیان می شود. شیء مطلق، در این دیدگاه، متمایز کننده نسبیت عام از نظریه های دیگر است. همچنین دو تعریف از مفهوم هم وردایی عام را، یعنی، هم وردایی عام صوری را وهم وردایی عام جوهری...

گزارشى از دیدگاه‌هاى برخى از مفسّران درباره نسبیت یا اطلاق اخلاق است.  گروهى اخلاق را نسبى مى‌خوانند و شمارى مطلق، نحله‌هایى چون اگزیستانسیالیسم، مارکسیسم، پراگماتیسم و پوزیتیویسم منطقى نسبت اطلاق را باور دارند و افرادى چون افلاطون و کانت اخلاق را مطلق مى‌دانند. برخى از فلاسفه نیز راه میانه را انتخاب مى‌کنند. فخررازى در شمار تفسیرگرانى است که نسبیت اخلاق را باور دارد و برخلاف قاضى عبدالجبار معت...

روش فهم متون مقدس از دیدگاه هرمنوتیک و طرفداران آن و قرآن مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.  هرمنوتیک چه به صورت فعل و چه به شکل اسم، بر یکی از سه معنای زیر خواهد بود: 1. تفسیر 2. ترجمه 3. شرح. عده ای نیز هرمنوتیک را به تأویل معنا می کنند. در این نوشتار روش فهم متون مقدس به بحث گذاشته شده و سایر معانی هرمنوتیک که در فرایند رشد هرمنوتیک پدید آمده است مورد توجه نیست. تفسیر متن به متن، تفسیر عقلی و...

ریشه شناسی آراء زبان شناسی و معنی شناسی ابوزید و ایزوتسو است. معنی شناسی که گونه های چندی دارد، زیربنای تفکر ابوزید است. ایزوتسو نیز آن را در خدمت فهم قرآن قرار داده و بر پایه آن ادعا دارد که قرآن خود باید مفسّر خود باشد. معنی شناسی به دو گونه است، یکی گویای نسبیت درکها و دیگری از همسانی درکها خبر می دهد. نویسنده، پس از یادآوری اصول گفت و گو در قرآن و به فراموشی سپرده شدن آنها در حوزه قرآن پژوهی...

هرمنوتیک یعنی نظریه و عمل تأویل. عوامل تأویل گرایی گسترده و انگاره قرائت پذیری دین در مغرب زمین و به ویژه تاریخ مسیحیت عبارتند از: ابهام و ایهام در آموزه های دینی،تناقض ها و تعارض ها در مورد زندگی و سیره حضرت عیسی (ع)، چالش دین و خرد،ناسازگاری دین و دانش،تنگنای شریعت مسیحیت. اما آیین اسلام به سبب ویژگی های وحیانی بودن، یگانگی و یک دستی، سازگاری با عقل و علم، جامعیت، پویایی و برخورداری از اصل اج...