یکی از مباحث مغفول در بلاغت فارسی، مبحث «اشفاق» است که قسمی از ترجی به شمارمی‌آید. اشفاق با ابزارها و کارکردهایی مشخص، بحثی قابل توجه در نحو و بلاغت عربی است و بایسته است در بلاغت فارسیِ مبتنی بر بلاغت عربی نیز جایگاه خویش را بیابد. این مقاله بر آن است مبحث اشفاق را در زبان و بلاغت فارسی تبیین‌کند و با استشهاد از زبان حافظ به تعریف و تثبیت جایگاه آن در علم معانی فارسی بپردازد. بدین منظور پس از ب...

دکتر شوقی ضیف چهره ی نام آشنای استادان و دانشجویان ادبیات عربی درسطح جهان اسلام در طول نزدیک به یک سده ی عمرخویش پژوهشهای فراوانی را در ادبیات و علوم انسانی انجام داده که حاصل آن بیش از پنجاه مقاله و کتاب است. با توجه به اینکه پیوندهای عمیقی میان زبان و ادبیات فارسی وزبان و ادبیات عربی وجود دارد ترجمه ی آثار دکتر شوقی ضیف به زبان فارسی می تواند برای فارسی زبان هایی که در حوزه ی ادبیات عربی تحقی...

در هر دو زبان عربی و فارسی شماری از ترکیب های وصفی و اضافی هست که از لحاظ دستوری و معنایی یک واحد دستوری و یک گونه معنایی به شمار می روند شیوه جمع بستن این ترکیب ها موضوعی است که درکتابهای دستور فارسی و صرف و نحو عربی به ویژه در کتابها با تکیه بر زبان عربی راههای جمع بستن آنها را نیز از هم تفکیک کنیم

زبان فارسی و عربی از دیرباز با هم در ارتباط بوده اند و این ارتباط اغلب موجب تداخل زبانی شده است. علاوه بر بخش واژگان زبان، در بخش صرف، آواشناسی و حتی نحو هم این دو زبان روی هم تأثیر گذشته اند. این مقاله که هدفش بررسی یکی از این تداخل های زبانی است، نشان می دهد که بسیاری از کارکردهای حرف « واو » در عربی، به فارسی نیز منتقل شده است؛ چنان که این حرف آنجا که میان دو اسم، دو فعل یا دو جمله قرار می گ...

در هر دو زبان عربی و فارسی شماری از ترکیب های وصفی و اضافی هست که از لحاظ دستوری و معنایی یک واحد دستوری و یک گونه معنایی به شمار می روند شیوه جمع بستن این ترکیب ها موضوعی است که درکتابهای دستور فارسی و صرف و نحو عربی به ویژه در کتابها با تکیه بر زبان عربی راههای جمع بستن آنها را نیز از هم تفکیک کنیم

از آنجا که صرف و نحو از مهم ترین واحدهای آموزش زبان عربی به دانشجویان رشتۀ زبان و ادبیات فارسی است، و از آنجا که دانشجویان این رشته به رغم گذراندن هشت واحد صرف و نحو در مقطع کارشناسی و دو واحد در مقطع کارشناسی ارشد، حتی در مقطع دکتری از حل ساده­ترین مسائل صرفی و نحوی عاجزند، پژوهش حاضر می کوشد با روش پیمایش و ابزار پرسشنامه و مصاحبه به بررسی آموزش صرف و نحو عربی به دانشجویان کارشناسی ارشد رشتۀ ...

علم "نحو" به دلیل انگیزه ی دینی و ملّی پیش از سایر علوم اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گرفته، در این میان حروف از مباحث مهّم علم "نحو" می باشد و عمل این حروف در جملات تأثیر زیادی دارد. پیشرفت و تکامل تمدن بشری مدیون به وجود آمدن برخوردهای فکری و اجتماعی در بین قوم های مختلف بوده است و سهم ایجاد ارتباط یا همان «ترجمه» همسنگ دورترین علوم شناخته شده انسانی است، یکی از مباحث ترجمه از زبان عربی به زبان ...

از آنجا که صرف و نحو از مهم‌ترین واحدهای آموزش زبان عربی به دانشجویان رشتۀ زبان و ادبیات فارسی است، و از آنجا که دانشجویان این رشته به رغم گذراندن هشت واحد صرف و نحو در مقطع کارشناسی و دو واحد در مقطع کارشناسی ارشد، حتی در مقطع دکتری از حل ساده‌ترین مسائل صرفی و نحوی عاجزند، پژوهش حاضر می‌کوشد با روش پیمایش و ابزار پرسشنامه و مصاحبه به بررسی آموزش صرف و نحو عربی به دانشجویان کارشناسی ارشد رش...

دانشمندان مسلمان در شماری از علوم، برای تسهیل در امر آموزش و به خاطر سپردن مطالب، از قدرت نظم و موسیقی کلام بهره ‌گرفته‌اند و قواعد و اساس آن علوم را به نظم کشیده‌اند. این دسته آثار به «منظومه‌های تعلیمی» موسوم‌اند. بیشترین نمونۀ این‌گونه منظومه‌ها در صرف و نحو عربی بوده است. در میان ایرانیان هم منظومه‌سرایی در شماری از علوم، به‌ویژه در نحو و صرف عربی، رواج گسترده‌ای داشته است. نوشتۀ پیش رو به ...