قرآن، سبک و اسلوب بى همتایى از نظر نظم تعابیر، و روش ممتازى از لحاظ ترکیب الفاظ را در بر دارد که عرب‌ها پیش از نزول قرآن کریم با چنین سبک و نظمی آشنایى نداشتند؛ و با اینکه آنان اهل فصاحت و بیان، و سوارکاران عرصه بلاغت و گفتار بودند این سبک و اسلوب براى آنها نامأنوس تجلی یافت. معجزه بودن قرآن از جهات مختلف، قابل بررسی است؛ یکی از آنها اعجاز ادبی و بیانی می‌باشد که ابعاد گوناگون جنبه‌های...

این مقاله با عنوان نقد ترجمه های معاصر قرآن کریم، مطالعه موردی سوره نبأ را با هدف تلاش برای تبیین مفاهیم صحیح قرآنی از زبان مبدأ به زبان مقصد به قدر طاقت بشری و تأثیر مثبت آن برمخاطبان قرآنی با استفاده از روش کتابخانه ای و منابع لغوی و تفسیری به ترجمه دقیق تر و مناسب تر آن همت گماشته است. شیوه کار در این پژوهش به این صورت است که با روش توصیفی- تحلیلی و جمع‌آوری اطلاعات به روش فیش‌نگاری و با هدف...

در میان روایات تفسیری، روایات تأویلی به جهت معرفتی جایگاه ویژه‌ای دارند. این روایات - که بازگو کننده دلالت‌های غیر ظاهر کلام الهی هستند - کمتر بررِسی معناشناختی شده است و بیشتر تحت ‏تأثیر انگاره فراعرفی بودن، تحلیل محتوایی آن‌ها خارج از توانایی بشر تلقی می‌شود. چنین رهیافتی نه تنها شیعه را در موضع اتهامِ تعطیلی عقل در فهم کلام الهی قرار داده، بلکه راه دست‏یابی به بخش وسیعی از معارف قرآن را نیز مس...

یکی از جنبه‌های اعجاز بیانی قرآن کریم، ارتباط صوت و موسیقی آیات کریمه با معنای آنهاست؛ امری که موجب تأثیر‌گذاری صوت قرآن بر کسانی شده که حتی معنای عمیق آیات را در نمی‌یابند. چینش حروف از لحاظ قرب و بعد مخارج، تقارب و تضاد صفات، تعدد و توالی حرکات و تأثیر آن بر صوت و موسیقی کلمات در آیات قرآنی، از جمله مواردی است که باعث ایجاد موسیقی تند و هراس‌انگیز، در آیات انذار و موسیقی نرم و آرامش آفرین، در...

قرآن کریم سرشار از قصص و گزارش های تاریخی مربوط به امّت های پیشین و پیامبران آنان با هدف انتقال معارف وحیانی و هدایت انسان است. با این حال، در قرآن مستقیماً اشاره ای به تاریخ و تاریخ نگاری نشده است و خود این کتاب مبتنی بر تاریخ نگاری نیست. پرسش های اصلی این جستار عبارتند از: 1ـ چه ارتباطی میان قرآن و تاریخ وجود دارد؟ 2ـ هدف از استفاده از قصص و گزارش های تاریخی چیست؟ از این رو، هدف این جستار آشکار...

در جوامع روایی و کتب تفسیری و اسباب نزول، برای بسیاری از آیات و سوره‌ها، سبب نزول گزارش شده است. اما از آن‌جا که تمام روایات اسباب به صحت نپیوسته است، محققان را بر آن داشته تا به ارزیابی سند و محتوای آنها همت گمارند. 12 سوره اولِ جزء 30 قرآن آکنده از روایات اسباب نزول می‌باشد که تاکنون تحقیقی بایسته و شایسته در زمینه ارزیابی سند و محتوای آنها انجام نشده است. در این نوشتار با روش توصیفی-تحلیلی تم...

أثر پیش رو، تصحیح و تحقیق نسخه ی خطیِ تفسیر سوره ی نور از تفسیر میرزا لطفعلی بن میرزا احمد مجتهد تبریزی (م.1262ه.ق.) است. تفسیر میرزا لطفعلی، تک نسخه و به خط مولف و شکسته نستعلیق می باشد و در دو جلد با عنوان «تفسیر القرآن الکریم» در کتابخانه ی مجلس شورای اسلامی، فهرست شده و به شماره های 9262 و 12193 به ثبت رسیده و نگهداری می شود. جلد اول شامل تفسیر سوره های مریم، طه و انبیاء است. جلد دوم آن نی...

جبر و وهن شهرت عملی نزد فقهیان متقدم* حسین بهرامی اقدم[1]   چکیده جبر و وهن سندی-دلالی شهرت عملی قدما در حال حاضر خود شهرت خاصی داشته و در سیر استنباط از اهمیت بی­بدیلی برخوردار است. با این وجود، نحوه برخورد خود قدما با این شهرت و اعتبار آن در نزد آنان در ارزیابی اعتبار آن نقش تعیین کننده­ای دارد. در تتبع و بازخوانی آثار آنان دیده شد جبر و وهن شهرت در نزد قائلان به حجیت خبر واحد از فقهای مت...

قرآن کریم سرشار از قصص و گزارش‌های تاریخی مربوط به امّت‌های پیشین و پیامبران آنان با هدف انتقال معارف وحیانی و هدایت انسان است. با این حال، در قرآن مستقیماً اشاره‌ای به تاریخ و تاریخ‌نگاری نشده است و خود این کتاب مبتنی بر تاریخ‌نگاری نیست. پرسش‌های اصلی این جستار عبارتند از: 1ـ چه ارتباطی میان قرآن و تاریخ وجود دارد؟ 2ـ هدف از استفاده از قصص و گزارش‌های تاریخی چیست؟ از این رو، هدف این جستار آشکار...

  خبر واحد به عنوان یکی از امارات ظنیه در لسان اصولی­ها از دو جهت عمده مورد مداقه قرار گرفته است؛ یکی اثبات حجیت آن و دیگر تعیین قلمرو آن که فرع بر پذیرش حجیت می­باشد. علمای اصول با استناد به ادله اربعه ونیز سیره عقلا در مقابل نظریه­ای که خبر واحد را مطلقاً حجت ندانسته وآن را موجب علم و عمل نمی­داند استدلال کرده­اند. در این میان برخی دلالت آیات را بر این مهم تمام دانسته و با به چالش­کشیدن سیره ع...