پند و اندرز به هر شکل و غرضی، جریان اندیشه آدمی را برای بهبود وضع زندگی و رسیدن به نیک‌بختی نشان می‌دهد. سعدی بزرگ‌ترین شاعر اخلاقی و تربیتی ایران است که وعظش لطیف، دل‌انگیز، استوار و متقن و اندرزهایش چونان سرمشق زندگانی در دوران بعد از او نیز به کار‌ رفته‌است. مسأله مطرح در این مقاله این است که برخی غزل‌های سعدی به خلاف قیاسِ دیگر آثاری که او را به تعلیم و تجربه نام‌آور ساخته‌، محتوای پندگریزی ...

موضوع عقل، تعریف، ماهیّت و کارکرد آن در وجود انسان و جایگاهش در معارف بشری از مهمترین موضوعات دانش فلسفه است. فلسفة یونانی از طریق مدارسی چون جندی شاپور و ... به جهان اسلام راه یافت و موافقت‌ها و مخالفت‌هایی را در جهان اسلام برانگیخت. صوفیّان را باید از مخالفان یا منتقدان خرد فلسفی دانست. انتقادهای آنان در متون عرفانی اعم از نظم یا نثر به ویژه از قرن پنجم و ششم به بعد فزونی گرفت. به نظر می‌رسد صو...

«تاریخ یمینی»به قلم ابونصر محمد بن عبدالجبار عتبی در آغازین سالهای قرن پنجم هجری به عربی تألیف شده و ناصح بن ظفرجرفادقانی در (603 هجری) آن را به فارسی ترجمه نموده که به «ترجمه تاریخ یمینی » مشهور است. این کتاب از جمله نمونه های بارز نثر فنی فارسی واز جهات گوناگون حائز اهمیت و قابل بررسی می باشد. اطلاعات تاریخی آن ما را با بخشهایی از حوادث دوران «ناصرالدین سبکتکین » ،«یمین الدوله ،سلطان محمود غز...

صحیفه سجادیه از جمله متونی است که به سنت جاودانگی ممتاز شده و در بردارند ه ی عالی ترین معارف بشری و پر بارترین فضایل عالی انسانی می باشد. از جمله کتاب هایی که در زمینه ی زبان شناسی، سبک شناسی و نقد صحیفه سجادیه نگاشته شده، کتاب «قراءه لغویه و نقدیه فی الصحیفه السجادیه» اثر مشترک کریم حسین ناصح الخالدی و حمیده صالح البلداوی است. نویسنده معتقد است صحیفه سجادیه متن شگفت و بی همتایی است که علاوه بر...

صدمات وارد بر استخوان ها گاه به صورت شکستگی استخوان، گاه به صورت کوبیدگی و خُردشدن آن و گاه به صورت ترک برداشتن بروز و نمود می یابد. دررفتگی استخوان نیز از جمله صدمات وارد بر استخوان هاست که در مورد میزان دیه این صدمه اختلافات قابل توجهی میان فقهیان وجود دارد. در این موضوع، برخی از فقها حکم دررفتگی استخوان سر را به سایر استخوان های بدن نیز تسری داده اند و برخی دیگر با تمسک به روایت ظریف بن ناصح،...

مطایبه و شوخ طبعی، جهان شگفت انگیزی از واقعیّت هایی است که هم زمان به واقعیّت و ضدّ آن می پردازد. در این جا می توان از ضدّ واقعیّت به واقعیّت رسید و بنابراین برای بررسی دقیق متن مطایبه آمیز، باید به اشکال و شگردهای مطایبه توجّه کرد. جامی شاعر برجسته ی قرن نهم، هم اهل تصوّف و عرفان بوده و هم شاعری حرفه ای و از آنجا که به تأثیر بیان خود اهمیّت می داده است، از همه ی امکانات بیانی برای بیان مقاصد و مطالب خ...

تاریخ یمینی نوشته ابو نصر عتبی م. 427ه.ق به زبان عربی و با ترجمه فارسی ناصح بن ظفر جرفادقانی در آغاز قرن هفتم هجری (603) به دستور ابوالقاسم علی بن الحسین بن محمد بن ابی حنیفه و زیر جمال الدین آی ابه الغ باربک از اتابکان آذربایجان، بیانگر گوشه هایی از تاریخ سامانیان، آل بویه، آل زیار، فریغونیان و پادشاهان غرشستان و خانیان است ، همچنین این کتاب که مولف آن را به مناسبت لقب محمود غزنوی (یمین الدوله...

چکیده اهمیّت زبان عربی در تاریخ و فرهنگ ایران باعث پدید آمدن آثار تاریخی زیادی به این زبان شد و به دنبال آن نهضت ترجمه ی متون تاریخی به وجود آمد که این ترجمه ها، خود کتاب هایی مستقل و با سبک و سیاق خاص بودند. مترجمان با استفاده از کارکرد های زبان از این آثار تاریخی، کتاب های ادبی بزرگی به وجود آودند. ابوشرف ناصح بن ظفر جرفادقانی یکی از این مترجمان بود که با استفاده از نثر فنًی به ترجمه کتاب "ال...

در باب میزان دیۀ پلک‌ها (دیة‌الأجفان) بین فقیهان امامیه اختلاف‌ نظر جدی وجود دارد. مشهور فقیهان با تفکیک بین ازالۀ مجموعی و انفرادی، در حالت اول، دیۀ کامل را ثابت دانسته‌اند و در فرض دوم، به ثبوت یک‌سوم دیۀ چشم در پلک بالا و نصف دیۀ همان چشم در پلک پایین نظر داده‌اند. این دیدگاه مستظهر به ادعای اجماع بوده است و خبر «ظریف‌بن ناصح» نیز از دیگر ادلۀ این قول به‌شمار می‌رود. قانونگذار نیز در مادۀ 59...

از قرن‌ها پیش دانشمندان علوم اسلامی دربارة وجوه اعجاز قرآن تحقیق کرده و با استناد به شواهد قرآنی وجوه گوناگونی را ذکر کرده‌اند. بعضی از ایشان بر جنبه‌های بلاغی تأکید کرده و برخی وجوه معرفتی و معنوی را برگزیده‌اند. برای دست‌یابی به دیدگاه عمیق‌تری دربارة وجوه اعجاز قرآن بهره‌جویی از نظرهای کسانی که زمان نزول وحی را درک کرده و یا نزدیک به آن بوده‌اند، بسیار شایسته است و در این میان کلام امام علی ...