نوشته ای که در پیش رو دارید برگردان بخشی از کتاب مقدمه ای بر مطالعات تطبیقی حکومتها نوشته جین بلوندل است. این نوشته بر اجرا و نظارت در دیوانسالاری بنیان نهاده شده است و از استقلال و گاهی خود محوری متخصصان در اجرا و مکانیزمهای کنترل این استقلال سخن می گوید. نخست مرزهای جدا کننده اجرا و قانونگذاری باز نموده می شود تا بهره دیوانسالاری از قدرت سیاسی روشن شود. پس از بررسی ویژگی های ساختار اداری و پی...

ترکمانان سلجوقی پس از پیروزی بر غزنویان در نبرد دندانقان، در سال 431 ق. به تدریج بر ایران دست یافتند و دولتی جدید تأسیس نمودند که بسیاری از ویژگی های آن برگرفته از دولت های پیشین، یعنی غزنویان و آل بویه بود. از آن بین، سلجوقیان دیوانسالاری غزنویان را در نیمه ی شمالی قلمرو خود و دیوانسالاری آل بویه را در نیمه ی جنوبی قلمرو خود اخذ کردند. در پی آن کارگزاران دیوانی و دیوانسالاران این دو دولت نیز د...

این مقاله، شکافهای موجود تئوری و عمل مدیریت دولتی را بین کشورهای غربی و غیر غربی آشکار می سازد. با بررسی دیوانسالاری ملی در چارچوبی جهانی، طرحی تدوین می نماید که می توان برای پر کردن شکافها، توسعه دانش مدیریت و بهره گیری کارگزاران از نظریه سازمانی بکار برد. بر اساس این طرح، مقاله می کوشد تا نشان دهد چگونه متغیرهای محیط بین المللی، نظیر پیشرفت مستمر و مداوم تکنولوژی اطلاعات، حضور نهادها و موسسات...

مقام وزارت اعظم در طول دو سده ونیم دوران حکومت صفوی فراز و نشیبهای بسیاری را پشت سر نهاد. در ابتدای حکومت صفویان مقام وکیل دارای اختیارات گسترده ای پس از شخص شاه بود. اما به تدریج این مقام نفوذ وموقعیت والای خود را در اداره امور کشور از دست داد و رئیس دیوانسالاری یا وزیراعظم از دوره ی شاه عباس اول ، اداره کشور را پس از شخص شاه عهده دار گشت که معمولاً بنابر عرف ایرانی بود. جوانی و بی تجربگی شاها...

تاریخ دریافت: 26/2/90                تاریخ پذیرش:  6/3/91 E-mail: [email protected]                                                  در دوره­ ایلخانی و در پایان کار خاندان جوینی، تا روی کار آمدن غازان نهاد وزارت وارد دوره­ای پر فراز و فرود شد. ارغون که در واکنش به دوره­ی­ احمد تگودار و برتری خاندان جوینی به ایلخانی رسید، امیری مغولی را به مقام وزارت برگزید. روی کار آمدن امیر بوقا وقفه­ای درف...

موضوع این مقاله نظارت بر دیوانسالاری است و می کوشد به این سوال پاسخ دهد که چگونه می توان سازمان های دولتی و کارکنان انها را که برگزیده مستقیم مردم نیستند به آنان پاسخگو کرد. مقاله با بحثی درباره مفاهیم پاسخگویی آغاز می شود و در پی آن از هدف های پاسخگویی در بخش دولتی و گونه های متفاوت آن سخن به میان می آورد. این مقاله الگویی را تدوین می کند که به عنوان چارچوبی نظری برای مقایسه تعدادی از نظام های...

چکیده دیوانسالاران ایرانی به عنوان نخبگان وابسته به حکومت در طول تاریخ ایران نقش فراوانی در تحولات جامعه ایفا کرده اند. حضور طولانی آنان در تاریخ ایران از دوره باستان آغاز می شود و با ورود اسلام به حوزه ایران، نخبگان دیوانسالار در خدمت تازه واردان قرار گرفتند تا تجربیات خود را درباره ملکداری ایرانی در اختیار آنان قرار دهند. بحث اساسی درباره این نخبگان تفاوت های فرهنگی میان مناطقی بود،که نخبگان...

نهاد دیوان سالاری، ساختار حکومتی همواره نقشی بسیار پراهمیت و کلیدی در تحول و پیشرفت یا توسعه نیافتگی جوامع ایفا کرده است. این امر، به ویژه در جوامعی نظیر ایران که دارای پیشینه چند هزار ساله دارد، بسیار آشکار می شود. فقدان قانون و قانون گرایی در تاریخ سیاسی اداری ایران به عنوان روال معمول پذیرفته شده در جامعه تا دوره سلجوقی ضرورت واحساس نیازبه هرگونه تغییروتحول اساسی را درنظام دیوان سالاری کشور ...

شاخة سلاجقة کرمان در حدود سال 433هـ.ق و به همت ملک قاورد بن چغری­بیگ تأسیس گردید. وی که در این سال به دستور عم خود، طغرل­بیگ، عازم فتح کرمان گردیده بود توانست با تصرف این سرزمین، دولتی جدید را بنیان نهد، دولتی که پس از وی نیز در خاندان او به صورت موروثی باقی ماند و تا سال 583هـ.ق تداوم یافت. مطالعة این شاخه از سلجوقیان این نکته را روشن ساخت که گرچه در باب چگونگی شکل­گیری دولت مذکور و وقایع سیاس...