آنانکه از غیر مکه و از راه دور (1) به قصد زیارت بیت‌اللَّه‌الحرام و انجام مناسک، به سوی مکه عزیمت می‌کنند، یا ناوی «حج تمتع» هستند که سر آغاز اعمالشان «عمره تمتع» است. ویا قصد انجام «عمره مفرده» را دارند. و آنانکه اهل مکه‌اند و مقیم این دیار مقدس، یاناوی «حج قران» اند (2) و یا قاصد «حج افراد» (3) که در این دو حج نیز باید پس از اتمام مناسک حج، برای انجا...

بی شک شناخت درست موضوعات و مصادیق احکامِ فقهی، دارای تأثیر روشن و بسزایی در فهم درست آن احکام است و روشن است که به جهت پیشرفت علم و فن آوری، بسیاری از موضوعات فقهی نیز روز به روز در حال تغییر و تبدیل می باشد و مصادیق احکام و مناسک حج از این قاعده مستثنی نیست و در این عرصه نیز همه ساله شاهد تغییراتی هستیم؛ مانند جای ها و اماکنی که اعمال باید در آنجا به جا آورده شود، از این رو، از سوی حضرت حجت الا...

از میقات‌های پنج‌گانة حج و عمره، میقات ذات عرق است که به اهل عراق و مناطق شرق اختصاص دارد و مردم این مناطق در این میقات مُحرم می‌شوند؛ اما آنچه مطرح می‌شود این است که مشروعیت این میقات با نص (روایت نبوی) ثابت شده، یا این میقات پس از پیامبر9  و با اجتهاد برخی خلفا یا صحابه مشروعیت یافته؟ اهل سنت دربارة این قضیه دو قول نقل می‌کنند:  برخی به نص بودنش (به‌وسیلة پیامبر9 )  قائل‌اند و برخی به اجتهادی ...

«جحفه» از میقات های پنجگانة مشهور برای افراد آفاقی است که قصد حج و عمره را داشته باشند. این میقات هم اکنون در حج برای بسیاری از زائران که از فرودگاه جده و یا جاهای دیگر وارد عربستان می شوند و به هر دلیل نمی خواهند به مدینه بروند، مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین افرادی که از مدینه منوره، از راه معمول حرکت نکرده و از مسجد شجره عبور ننمایند نیز می توانند از جحفه محرم شوند. حال پرسش این است که آی...

میقات موسی (ع) با خدا از جملۀ حکایات یاد شده در قرآن کریم در بارۀ قوم بنی‌اسرائیل است؛ حکایتی که از یک سو در عهد عتیق نیز با قدری تفاوت بازتاب یافته، و از دیگر سو، در ادبیات تفسیری جهان اسلام به‌تفصیل مورد توجه واقع شده است. مقایسۀ تحلیلیِ میقات موسی (ع) در قرآن، عهد عتیق، و تفاسیر اسلامی، موضوع این مطالعه است. مباحثی چون شیوۀ طرح بحث قرآن و عهد عتیق در بارۀ دو میقات موسی و تفاوت رویکردهای بازتا...

در مقاله پیشین وعده داده شد که سلسله مقالاتی درباره «موضوع‌شناسی فقهی حج» به رشته تحریر درآید و به خوانندگان علاقه‌مند مجله، تقدیم گردد و اینک پس از بررسی بحث «استطاعت» مبحث «میقات» مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد. میقات گام نخست زائر خانه خدا است و احکام فراوانی دارد. مطالب زیادی درباره میقات شایسته بحث و تحقیق است؛ از قبیل مباحث عرفانی، تاریخی، جغرافی و فقهی.این نوشته در پی آن بخش از مباحث...

این پژوهش ضمن تحلیل کیفیت میقات و معراج خاتم پیامبران و بررسی دیدگاه مفسران قرآن، با توجه به آیه اول از سوره اسراء و آیات هفتم تا هجدهم سوره نجم به این نتیجه رسیده که میقات پیامبر خاتم در بالاترین مراتب تقرب پدیده‌ای به نام معراج را سبب گشته که از منظر قرآن از عبودیت مطلق و تسلیم محض بودن پیامبر در مقابل پروردگار نشأت گرفته و تا آنجا پیش رفته که ایشان را لایق سلام و صلوات ویژه الهی گردانیده است...

چکیده افراد آفاقی به غیر از میقات‌های شجره، جحفه و عقیق، ‌‌می‌توانند از میقات‌های «قرن‌المنازل» و «یلملـم» نیز احـرام ببنـدند. از آن‌جهـت که در بارة این دو میقات قدیمـی و نزدیک‌ترین میقات‌ها به مکه، کمتر بحث شده است، این نوشتار بدان اختصاص می‌دهیم. آنچه در موضوع شناسی این دو میقات قابل توجه است؛ «سیل الکبیر» در منطقة قرن‌المنازل واقع است، لیکن اطلاق قرن‌المنازل به «...

 رسول جعفریان، برای مخاطبان فصلنامة «میقات حج» و همة علاقمندان به تاریخ نامی آشنا است و آثار گرانسنگش در حوزه و دانشگاه و میان فرهیختگان  با اقبال خوبی مواجه است. اکنون توفیق یار شد با وی که به میقات حج عنایت و توجه ویژه داشته و در بسیاری از شماره های آن مقاله دارد، نشستی صمیمی داشته باشیم و پرسش‌هایی ـ بیشتر از تاریخ که حوزة تخصصی ایشان است ـ بپرسیم:  

در این مقاله، ضمن شرح مختصری از سیر تطوّر روابط تعیین وقت نمازها در اسلام، دو رابط? نویافته و یک ضابطه برای تعیین وقت نمازهای پنجگانه، که از خلال نسخه های خطّی استخراج شده است، مورد بررسی قرار گرفته اند. این متون عبارتند از: (1) صدباب در معرفت اسطرلاب سیّد ضیاء الدّین شوشتری؛ (2) استیعاب فی علم الاصطرلاب ابوریحان بیرونی؛ (3) انیس الطّلّاب فی معرفة الاصطرلاب محمّد مجدالدّین بن زین الدّین محمد همدانی؛ (4)...