در دوره قاجار، اگرچه به دنبال انتخاب تهران به عنوان پایتخت و در پی آن تعیین تبریز به عنوان ولیعهدنشین، شهر شیراز اهمیت سابق خود را از دست داد؛ ولی ایالت فارس به عنوان پایتخت زندیه و محل استقرار ولیعهد در سال‌های آغازین حکومت قاجار و همچنین به علت نزدیکی به خلیج ‌فارس در دوره قاجار، دارای اهمیت فراوان بود. در این زمان این ایالت از تقسیمات داخلی و همچنین ارکان حکومتی و تشکیلاتی مختص به خود برخورد...

بندرگاههای بوشهر در دوره باستان مانند عصر حاضر در تجارت خلیج فارس ایفای نقش می کردند و مورد توجه شاهان و حاکمان وقت ایرانی بویژه شاهان ایلامی، هخامنشی و ساسانی قرار داشتند. یکی از مناطق بااهمیت سواحل خلیج فارس که ایلامی ها در آن حضور داشتند ناحیه شریهوم به مرکزیت بندر لیان بوده است. در این دوره شهر باستانی لیان با استناد به موقعیت تجاری و داشتن معبد ایلامی برای حکمرانان ایلام بویژه شاهان ایلام ...

موقعیت ایران که بر روی کمربند آلپ-هیمالیا قرار گرفته، به عنوان یکی از مناطق زلزله خیز جهان بشمار می­رود. جزیره خارک بخشی از کمربند چین خورده-رانده زاگرس واقع در حاشیه شمال شرقی پلیت عربی است. در این مقاله منطقه مورد مطالعه براساس ویژگی­های زمین شناسی به 11 ایالت لرزه زا تقسیم­بندی گردیده است. همچنین براساس ویژگی لرزه شناسی، پارامترهای لرزه­خیزی آنها محاسبه شدند. بعلاوه دوره بازگشت ایالت­ها نیز ...

منطقه مورد بررسی، در فاصله 41 کیلومتری جنوب‌باختری بیرجند، در بخش شمالی ایالت جوش خورده سیستان قرار دارد. یک مجموعه آتشفشانی شامل آندزیت و آندزیت بازالتی به همراه یک توده نیمه نفوذی دیوریتی منسوب به ائوسن به درون شیل و ماسه سنگ پالئوژن نفوذ کرده‌اند. بافت‌های غالب مشاهده شده در این مجموعه سنگی شامل پورفیری با زمینه میکروگرانولار، پورفیری و گلومروپورفیری هستند. پلاژیوکلاز (الیگوکلاز- آندزین) و آ...

کشمکش بلوچ‌ها و دولت پاکستان با محور قوم‌گرایی بلوچ مؤلفۀ مهم تحولات ایالت بلوچستان به‌ویژه از استقلال پاکستان در سال 1947م. بوده است. اما تهاجم شوروی به افغانستان در سال 1979م. و حملۀ آمریکا به این کشور در سال 2001م.، و همجواری این رویدادها با ایالت بلوچستان، سلفی‌گرایی را به‌عنوان پدیده‌ای جدید وارد این ایالت کرد. پرسش پژوهش این است که هویت‌خواهی سلفی چگونه وارد ایالت بلوچستان شده و چه تأثیری...

ایالت شروان از دیر باز به دلیل موقعیت سوق الجیشی و اقتصادی مورد توجه دولت های مجاور خود قرار داشت. در دوره ی صفوی در این ناحیه شورش ها ی استقلال طلبانه علیه دولت مرکزی صفوی شکل گرفت ولی هر بار توسط صفویان سرکوب می گردید. علی رغم این که حکومت شروانشاهان در سال 945هـ.ق به دست شاه طهماسب اول منقرض گردیدند و خودمختاری آنان پایان یافت امّا آنان برای باز یافتن حیات سیاسی شروان به شورش های استقلال طلبا...

تاریخ نگاری محلی ، سومین گونه مشهور تاریخ نویسی پس از تواریخ سلسه ای و عمومی است.هرایالت و شهری به فراخور اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کم و بیش دارای یک دواثر و یا بیشتر ، تاریخ محلی است.در این حالت، ایالت وسیع کرمان که حد فاصل بین فارس و خراسان است، از تاریخ نگاری محلی نسبتا غنی برخورداراست و چنانچه تاریخ نگاری محلی آن را با سایر ایالات مقایسه نماییم، پس از خراسان و ایالات ساحل بحر خزر رویکر...

ایالت کهگیلویه در روزگار صفوی (907-1135ق) یکی از ایالات مهم و از بیگلربیگی‌ها محسوب می‌شد و حاکم‌نشین‌های متعددی از جمله حویزه، دزفول و بصره در زمرة آن قرار داشت. محدوده جغرافیایی آن از شهر امروزی یاسوج آغاز و به سواحل خلیج فارس در بندر دیلم ختم و مناطقی چون بهبهان و رامهرمز را شامل می‌شد. پادشاهان صفوی همواره برای این ایالت اهمّیت و اعتباری ویژه قائل بودند. بخش عمدة این توجه ناشی از موقعیت سوق‌...

استان پارس، در جنوب ایران، به لحاظ نقش خاستگاهی، مرکزیت دینی، سیاسی و موقعیت اقتصادی و تجاری، مهم‌ترین ایالت شاهنشاهی ساسانیان (226 - 651 م) محسوب می‌شد. تولیدات انبوه این ایالت، همچون پارچه‌های کتانی و ابریشمی یا فرش و مروارید که تا چین و سایر نواحی دوردست نیز صادر می‌شد و موقعیت جغرافیایی آن، در پس کرانۀ خلیج فارس، آن‌جا را به مکان مهمی برای حمل و نقل و تجارت زمینی و دریایی تبدیل کرده بود. رو...