در شرایطی که انتظار می رفت جهان پس از جنگ سرد جهانی متکی بر نهادهای بین المللی و رشد چندجانبه گرایی باشد، تهاجم ایالات متحده به عراق به شکلی کم و بیش یکجانبه و بدون اخذ مجوز از نهادهای بین المللی ذی صلاح و مبتنی بر آموزه نوین جنگ پیشدستانه یا پیشگیرانه انجام گرفت. این اقدام در سطوح مختلف از جمله در سطح دولت ها و گروه های اجتماعی با واکنش های منفی بسیار رو به رو شد. پرسشی که در این مقاله به آن پ...

نظریه های روابط بین الملل، نگرشهای متفاوتی را در مورد چرایی و چگونگی پایبندی یا عدم پایبندی بازیگران داخلی و بین المللی به قواعد نظام بین الملل ارائه می دهند. این نظریه ها براساس منطق تاثیرگذار بر رفتار منطبق با قواعد، به دو دسته نظریه های خردگرا و نظریه های هنجاری تقسیم می شوند. با وجود نگاه هنجار محور مکتب انگلیسی و نظریه های متکی به مشروعیت قواعد، سازه...

«جامعه بین‌المللی» مفهوم کانونیِ مکتب انگلیسی است، که پژوهندگانِ آن از سه منظر بدان نگریسته‌اند: ساختاری؛ نهادی؛ و تاریخی. در رویکرد تاریخی به «جامعه بین‌المللی»، گسترش تاریخیِ جامعه بین المللی مطرح شده است. در این نوشتار، در ابتدا، برداشت کلاسیک مکتب انگلیسی درباره گسترشِ جامعه بین‌المللی به طور اجمالی معرفی می گردد. سپس از طریق تحلیل محتوای آثار دانش‌پژوهان مکتب انگلیسی، تلاش می‌شود سیرتحول سیر ت...

نظریه های روابط بین الملل، نگرشهای متفاوتی را در مورد چرایی و چگونگی پایبندی یا عدم پایبندی بازیگران داخلی و بین المللی به قواعد نظام بین الملل ارائه می دهند. این نظریه ها براساس منطق تاثیرگذار بر رفتار منطبق با قواعد، به دو دسته نظریه های خردگرا و نظریه های هنجاری تقسیم می شوند. با وجود نگاه هنجار محور مکتب انگلیسی و نظریه های متکی به مشروعیت قواعد، سازه...

سالهای دهه های 1970 و 1980 سالهای شکوفایی نظریه پردازی در روابط بین الملل بودند. این مقاله ضمن اشاره به این موضوع‘ بر توجه نظریه پردازان روابط بین الملل به مکتب ساختارگرایی و تلاش آنها برای ارائه یک نظریه ساختاری روابط بین الملل تمرکز می کند. کانون اصل مقاله‘ مقایسه دونظریه «سیستم جهانی» و «واقع گرایی نوین - ساختاری» است. نویسنده ضمن بحث درباره نظریات ایمانوئل والرشتین و کنت والتز در روابط بین...

مفهوم «مداخله بشردوستانه» حاکی از تفوق یافتن اصلِ مترقی «عدالت» بر اصل کلاسیک «حاکمیت» کشورها است. طبق این مفهوم، در صورت وقوع جنایت های فاحش حقوق بشر از سوی حاکمان ستمگر، حق حاکمیت آنها مخدوش شده و بنا به شرایطی، «مداخله» در امور داخلی آنها تجویز می گردد. بر این اساس، با وقوع جنایت های گسترده حقوق بشری در سال های پس از جنگ سرد در رواندا، یوگسلاوی، سومالی و...، جامعه بین‏المللی نسبت به «فرهنگ حق...

از آغاز دهه 1990 م. پیرو تحولات روابط بین الملل و نیز حوزه تئوری پردازی، شرایطی به وجود آمده است که طی آن با گسترش نقد به مبانی هستی شناختی و معرفت شناختی جریان اصلی، مکاتب نظریه پردازی با اجتناب از جزمیت اثبات گرایانه و نیز ضد شناختی طیف تأمل گرا توانستند هر چند اندک، مقولات ارزشی و هنجاری را در بطن نظریه پردازی جای دهند. نوشتار حاضر با محوریت موضوع عدالت بین المللی تلاش دارد تا ضمن واکاوی تفا...

در میان دهه نظریه خرد وکلانی که درسالهای بعد از جنگ جهانی دوم د رزمینه روابط بین الملل ابراز شد‘ نظریه دیپلماتیک- استراتژیک ریمون آرون (1983-1905) یکی از معتبرترین‘ عمیق ترین و با نفوذترین این نظریه ها به شمار می رود. این نظریه در کتاب «صلح و جنگ بین ملتها» که د رسال 1961 منتشر شد و به زودی شهرت جهانی یافت‘ تشریح شده است. کار ریمون آرون‘ جامعه شناس‘ اقتصادان و سیاست شناس برجسته فرانسوی در زمی...

چکیده این مقاله به بررسی بنیان های نظری و ساختار مفهومی اقتصاد سیاسی بین الملل می پردازد. سؤال اصلی مقاله این است که تعامل نیروهای سیاسی و اقتصادی چگونه به تکوین و قوام یابی اقتصاد سیاسی بین الملل انجامیده است؟ متغیرهای مختلفی شامل توسعۀ فزایندۀ به هم وابستگی اقتصادی، تنش زدایی در مناسبات غرب و شرق، فروپاشی سیستم برتون وودز، خیزش حمایت گرایی نوین، و مسائل بحران انرژی در تکوین این دیسیپلین نقش ...

رهیافت مکتب انگلیسی یا نظریۀ جامعۀ بین‌المللی به‌دلیل آنکه همزمان هم بر مقولۀ قدرت و سیاست تأکید می‌ورزد و هم بر حقوق و هنجارهای بین‌المللی اهمیت می‌دهد، از جمله رویکردهای تلفیقیروابط بین‌الملل به‌حساب می‌آید. این رهیافت به توصیف صرف نظام بین‌الملل اکتفا نمی‌کند و برای قاعده‌مند شدن روابط میان دولت‌ها، به ارائۀ دستورالعمل‌های اخلاقی و هنجاری نیز مبادرت می‌ورزد. در این حوزۀ مطالعاتی، دو رویکرد س...