سابقه وقف و تعیین متولی برای موقوفات و اداره وقفیات اماکن متبرکه و آستانه های مقدسه در ایران به قبل از دوره صفویه بر می گردد. به منظور حراست، حفاظت و صیانت از اموال و املاک موقوفه، نیازمند وجود سرپرست و متولی و ناظر بر موارد وقفی می باشد. رسیدگی به امور دخل و خرج  اموال موقوفه، رعایت موارد مصرف برحسب نیات واقفان و دوام موارد وقفی چه در موقوفات عامه و یا موقوفات خاصه همیشه مد نظر متولیان و ناظرا...

چکیده وقف به­عنوان یک نهاد ملی- مذهبی با نیت خیرخواهانه، در صورت برنامه­ریزی و مدیریت عقلایی می­تواند سرمایه­ای برای توسعه فضای اجتماعی و جغرافیایی باشد. در حقیقت، موقوفات عمدتاً کالاهای سرمایه­ای اعم از پول، زمین و مستغلات است که در محاسبات انباشت سرمایه هر فضای جغرافیایی، می­تواند نقش قابل توجهی داشته باشد. بر پایه­ی این رویکرد، در مقاله پیش­رو تلاش گردیده تا به واکاوی توزیع جغرافیایی مو...

چکیده وقف به­عنوان یک نهاد ملی- مذهبی با نیت خیرخواهانه، در صورت برنامه­ریزی و مدیریت عقلایی می­تواند سرمایه­ای برای توسعه فضای اجتماعی و جغرافیایی باشد. در حقیقت، موقوفات عمدتاً کالاهای سرمایه­ای اعم از پول، زمین و مستغلات است که در محاسبات انباشت سرمایه هر فضای جغرافیایی، می­تواند نقش قابل توجهی داشته باشد. بر پایه­ی این رویکرد، در مقاله پیش­رو تلاش گردیده تا به واکاوی توزیع جغرافیایی مو...

مسکن همواره مهمترین کاربری زمین در شهرها بوده و میزان تامین و تولید مسکن به عنوان عامل کمی و کیفی تعیین کننده در توسعه فیزیکی شهرهاست. زمین به عنوان عامل مهم و در بسیاری موارد، عاملی تعیین کننده در مسکن است و در بازار ساخت و ساز فعلی، بالاترین نسبت هزینه را در این میان، کلیه عوامل مسکن به خود اختصاص می‌دهد. بدین طریق ارزیابی ارتباط زمین و شاخص های مسکن می تواند در تدوین برنامه ای اثر بخش تر برا...

در این پژوهش به بررسی موقوفات دو شهر شوشتر و دزفول در دوره ی قاجاریه پرداخته شده است. در اینجا با بررسی وقف نامه ها و اسناد مرتبط با وقف دو شهر شوشتر و دزفول در دوره ی قاجاریه به لحاظ کمی و کیفی تلاش شده است تا تأثیرات اجتماعی و فرهنگی موقوفات بر دو شهر شوشتر و دزفول و نیز تأثیراتی که موقوفات از شرایط سیاسی، اجتماعی دو شهر مذکور در دوره قاجاریه پذیرفته اند، مورد بررسی قرار گیرد. روش پژوهش حا...

سنت حسنه وقف که از پیشینه تاریخی عمیقی در ایران برخوردار است و در طول سالیان متمادی-به ویژه پس از اسلام -منشا اثرات بسیار ارزشمند فرهنگی، آموزشی ، دینی و ... در عرصه اجتماع بوده است، امروزه با نابسامانیهای بسیاری همچون: عدم تناسب حجم دارائی ها با منافع حاصل از آنها، عدم هماهنگی با اقتصاد توسعه یافته امروز ، حاکمیت مدیریت سنتی و در نتیجه عدم اثربخشی و کارایی موقوفات روبروست. از آنجا که عمده ترین...

با توجه به این که قوام و پایه اصلی شکل گیری تشکیلات اداری آستان قدس مبتنی بر موقوفات وقف شده بر حرم رضوی بوده است؛ ضبط موقوفات و یا به عبارتی ضبط درآمدهای حاصل از آن توسط نادر شاه افشار، تأثیراتی را بر این مجموعه به همراه داشت. این تأثیرات در حوزه مالی، اداری آستان قدس به صورت خاص و در حوزه کاهش واقفان در جامعه وقت ایران و عدم رغبت آنها به اختصاص دادن اموال و املاک خود برای موقوفات مختلف به صو...

با توجه به این که قوام و پایه اصلی شکل‌گیری تشکیلات اداری آستان قدس مبتنی بر موقوفات وقف شده بر حرم رضوی بوده است؛ ضبط موقوفات و یا به عبارتی ضبط درآمدهای حاصل از آن توسط نادر شاه افشار، تأثیراتی را بر این مجموعه به همراه داشت. این تأثیرات در حوزه مالی، اداری آستان قدس به صورت خاص و در حوزه کاهش واقفان در جامعه وقت ایران و عدم رغبت آنها به اختصاص دادن اموال و املاک خود برای موقوفات مختلف به صو...

انسان ها می باشد. با توجه به این که در تعریف وقف، تحبیس مال لحاظ شده، اصل اولیه در موقوفات ممنوعیت فروش آن هاست؛ چرا که واقف، مال موقوفه را صدقه ای مستمر برای خویش قرار داده است و فروش آن، وی را از پاداش اخروی محروم می سازد لذا حق او مانع از بیع آن می شود. اما شرایط و اوضاع جامعه در برهه های مختلف زمانی و مکانی در حال تغییر است و به نا چار موقوفات نیز از تاثیر گذاری این دو عنصر(زمان و مکان) بی ...

پژوهش حاضر کارکردهای موقوفات زنان از مشروطه تا پایان دورﮤ پهلوی اول و به‌طور نمونه زنان واقف شهر تهران را بررسی می‌کند. پویایی وقف در دوران اسلامی، به رونق فرهنگ و اقتصاد و حتی حوزه‌های فرهنگی جامعه انجامید. پس از انقلاب مشروطه و دگرگونی‌های سیاسی و اجتماعی جامعۀ ایران، وقف نیز متحول شد و در مناسبات فرهنگی و اجتماعی، جایگاه جدیدی به دست آورد. این پژوهش در پی آن است تا علاوه‌بر شناسایی کارکردهای...