دولت حمدانی( 292 - 394 ه.ق ) در زمره ی دولتهای شیعی صاحب نامی است که مقتدرانه بر بخش مهمی از سرزمین های اسلامی در سرحدات و ثغر شام حکم راند . غزوات و جهادهای مکرر آنان با بیزانسیان صلیبی موجبات شهرتشان در تاریخ شده است. تحرکات نظامی و مناسبات سیاسی دولت حمدانیان از چشم تیزبین مورخان بدور نمانده است و بسیاری از مورخان به ثبت این تحرکات نظامی اقدام نموده اند. از این رو خواست این پژوهش یافتن پاسخ ...

در تحقیق حاضر کتب تاریخی قرن دهم هجری (996-907) از لحاظ تاریخ ادبی مورد بررسی قرار گرفته تا به اهمیت و نقش آنها در تکمیل و تصحیح اطلاعات منابع تاریخ ادبیات فارسی پی برده شود. تاریخ نویسان در آثار خود علاوه بر شرح حوادث تاریخی و سیاسی، به ذکر مطالب تاریخ ادبی نیز پرداخته و دورنمایی از جامع? ادبی عصر خود و گاه عصر پیش از خود را در آثارشان به تصویر کشیده اند. در مرحل? نخست این تحقیق پس از شناسایی ...

چکیده عمران و آبادانی یکی از کارکردهای ساختار سیاسی و دینی جامعه بود که از بدو تکوین نهاد حکومت وجود داشت و در دور ی ساسانی اهمیت ویژه ای یافت. شهرسازی، یکی از مصادیق عمران و آبادسازی بود که پادشاهان ساسانی در آن اشتهار داشتند و احداث شهرهای بسیاری را به ایشان منسوب می کنند. در کنار شهرها یکی دیگر از مصادیق عمران و آبادسازی حکومت ها، ساخت مجموعه ای از آثار و بناها بود. یکی از عمده ترین این بنا...

ا دو دهه از اواخر عمر ابن اثیر مورخ مشهور وصاحب کتاب الکامل مقارن ومعاصر با حمله مغول گذشت واو شاید نخستین گزارشگر حمله دهشتناک مغول در همان عصر بود .گزارش های او از حمله مغول گذشته از اصالت خاص آن،توأم با ارزیابی وتحلیل هایی است که با شکوه نامه ای مملواز درد مندی وناخرسندی همراه است.از طرفی نوشته ابن اثیر هم بعنوان یک منبع مهم ونزدیک به عصرمغول و ایلخانی وهمچنین برای حمله مغول می توانست منبع م...

تاریخ نویسان عصر قاجار از آغاز ورود ایران به میدان سیاست جهانی در سال های نخست قرن 19م./13ق. با پدیدۀ اروپا و فرنگ روبه رو شدند که به سرنوشت ایران و دولت قاجار مربوط می شد. شناخت اروپا و تمدن جدید غرب برای تاریخ نویسان آن دوره دشوار بود، اما آنها به ضرورت زمانه باید علاوه بر آشنایی با دستاوردهای اقتصادی، نظامی و فکری غرب به برنامه های استعماری شان که جنبۀ دیگر تمدن آنها بود نیز توجه می کردند. ا...

علم روان شناسی اجتماعی از علوم جدید محسوب می شود، اما در برخی از آثار دانشمندان و عالمان گذشته، توجه به عناصر مهم این علم و کاربردهای آن مشاهده می گردد. تاریخ نگاری یکی از علومی است که روان شناسی اجتماعی از دیرباز در آن کاربرد داشته است. برخی از مورخان به مؤلفه های مهم این علم توجه می کردند و برای تبیین و تحلیل علل رخدادهای تاریخی از آن استفاده می نمودند. بهره­گیری از این علم می­تواند در شناخت ...

چکیدهتاریخنویسی محلّی، در کنار سایر گونههای تاریخنویسی، یکی از زمینههایی بوده است که مورخانایرانی آن را آزموده و آثار ارزندهای پدید آوردهاند. این نوع تاریخ نگاری، با محوریّت مکاننگاری،آگاهیهای ارزشمندی در باب حیات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، تاریخ، جغرافیا، حکّام وفرمانروایان و تحولات سیاسی یک شهر و ناحیهای خاص ارائه میدهند که در دیگر گونههایتاریخنگاری، نظیر تواریخ عمومی و یا سلسلهای، کمتر دیده میشو...

در دوره ایوبیان، به سبب انقراض دولت شیعی فاطمیان و اعمال سیاست سرکوب‌گرانه و ضدشیعی دولت ایوبی، بستر مناسب​تری برای بروز گرایش​های فرقه​ای مورخان اهل‌سنت در مصر و شام فراهم گردید که می​توانست مواضع واقعی آن‌ها را نسبت به شیعه و مظاهر آن نمایان سازد. رویکرد مورخان مزبور در برابر تشیع و انگاره​های آن، مسأله جستار حاضر است که در دو موضوع مصداق حقیقی شیعه در نظر آنان و چگونگی مواجهه​‌شان با بن​مایه...

دوره حکومت طولانی ناصرالدین شاه قاجار(1264- 1313ق) در تاریخ ایران دوره ای مهم به شمار می آید، تحوّلاتی که در این دوره درجهان و ایران رخ داد، زمینه های حرکت جامعه ایران به سوی مظاهر جدید تمدنی را فراهم آورد. در این دوره تاریخ نگاری نیز مانند دیگر بخش های فعّالیت علمی در ایران تحت تأثیر تحوّلات جهانی قرار گرفت. مسئله اصلی این پژوهش بررسی چگونگی تاریخ نویسی دوره ناصری در شکل سنّتی خود و روند تأثیر پذی...