چکیده در بعضی از متون قانونی استیفای برخی از حقوق متداعیین و یا انجام برخی از تکالیف ایشان، مقید به مهلت قانونی «تا اولین جلسه دادرسی» شده است. ابهام موجود در اصطلاح مزبور زمینه تفسیرهای مختلفی را ایجاد نموده است. هرچند که ابتدای مهلت فوق‌الذکر را می‌بایست زمان تقدیم دادخواست تلقی نمود، لیکن در خصوص تعیین پایان مهلت ممکن است آن را تا قبل از تشکیل اولین جلسه دادرسی دانست یا اولین اقدام ذی‌نفع را...

یکی از نتایج اصل یگانگی اجرای تعهد و مفاد آن این است که طلبکار را نمی توان به پذیرش بخشی از موضوع تعهد مجبور کرد، یا تمام یا بخشی از موضوع تعهد را در زمانی غیر از موعد مقرر پرداخت؛ زیرا پرداخت موضوع یا بخشی از آن در غیر موعد مقرر از ارزش آن می کاهد و به زیان طلبکار است. با این همه، انصاف و عدالت گاه سبب نادیده گرفتن اصل می شود و دادرس را بر آن می دارد که برای اجرای تعهد، مهلتی به متعهد بدهد تا ...

یکی از ابتکارات فلاسفه اسلامی، تقسیم بندی معقولات و مفاهیم کلی است. توجه به اقسام معقولات، مشکلات فراوانی از مباحث معرفت شناسی و فلسفه را حل می کند و عدم بازشناسی آنها از یکدیگر موجب لغزش های فراوانی می گردد؛ شناسایی اقسام مفاهیم کلی، مبتنی بر معیاری معرفت شناسانه است که بتواند تمام مفاهیم ذهنی را در خود مندرج کند. این مقاله در پی بررسی این معیار از نگاه فیلسوفان بزرگ اسلامی است.

یکی از مباحث مهم عقلی و معرفت شناسی که مورد توجه فلاسفه مسلمان است "حقیقت مفاهیم کلی و تقسیم بندی معقولات یا مفاهیم کلی و اوصاف آنها" است. این تقسیم بندی اهمیت زیادی در مباحث فلسفی و معرفت شناسی دارد. اما همواره در تاریخ تفکر فلسفه یکی از بحث های جدی ،نزاع در مورد حقیقت کلی بوده است و این بحث از دوره افلاطون و شاید قبل از وی نیز مطرح است . تفسیرهای مختلفی در باب مفهوم کلی صورت گرفته است ؛از جمل...

قانون آیین دادرسی مدنی با وجود اعلام مهلت برای شکایات از آرا، در بیان احکام و آثار و جزئیات آن کوتاهی کرده است. ازین‌رو با نواقص و سکوت‌های متعدد در این زمینه مواجهیم؛ از جمله اینکه وضعیت دادخواست اعادة دادرسی پس از مهلت به‌صراحت بیان نشده است. همچنین، وضعیت دادخواست زودهنگام و پیش از موعد شکایت از رأی مشخص نشده است. مهم‌تر اینکه در زمینة زمان شکایت خارج از مهلت پس از رفع عذر غفلت شده و با وجود...

معقول ثانی فلسفی چیست؟ چه تمایزی با نوع منطقی آن دارد؟ ملاک خارجیّت یا ذهنیت معقول ثانی فلسفی و منطقی چیست؟ این بحث از کجا آغاز شده است و چه فراز و فرودی داشته است؟ آرای دو حکیم بزرگ اسلامی ملاصدرای شیرزای و علامه طباطبایی در این خصوص چیست؟ معقول ثانی فلسفی یکی از زیر بنایی ترین مسائل فلسفه اسلامی است. این رساله از طریق تحقیق کتابخانه ای به دنبال چگونگی بیشتر و مقایسه آرای ملاصداری شیرزای ...

از آن مدد می‏گیرد، استاد حائری یزدی هم در کاوش‏های عقل نظری و نیز در مقاله‏ای که در کتاب جستارهای فلسفی چاپ شده است، به طور مبسوط در بیان و تحلیل برهان، کوشیده است. اما بیانات ایشان در زمینة اتحاد، که در جایی به نقد مرحوم رفیعی قزوینی پرداخته اند، مورد نقد دیگر اندیشمندان قرار گرفته است؛ در این مقاله به بررسی دیدگاه آقای حائری با محوریت مقالة ایشان پرداخته و نشان داده می‏شود که بیانات ایشان خا...