در این مقاله نخست به روابط اعراب با ایرانیان در زمان­های گذشته و مهاجرت آنان به سوی مناطقی از ایران، چگونگی و کیفیت ورود اعراب به ایران بویژه منطقة خراسان و فتح این منطقه در قرن اول هجری و جنگ و گریزهایی که میان آنان بوقوع پیوسته، پرداخته شده است. در بخشی دیگر از این مقاله به رابطة اعراب با ایرانیان پس از فتح ایران در عهد خلفای راشدین، امویان، عباسیان، حکومت­های ملوک الطوایفی، صفویان و نیز وضع...

اعراب از روزگاران کهن وارد سرزمین های حاصلخیز بین النهرین (عراق) شدند. مهاجرت آنان به حدی گسترده بود که بر ساکنان منطقه غلبه یافتند و به تدریج بافت جمعیتی عراق را دگرگون کردند. برخی از این قبایل به دلیل همجواری با مراکز مسیحی در بین النهرین به آیین مسیح گرویدند. اعراب مهاجر توانستند تحت حمایت ساسانیان دولت لخمیان را در حیره تشکیل دهند. دولت ایران برای حفظ مرزهای خویش از آنان در برابر اعراب بدوی...

آذربایجان پس از جنگ نهاوند فتح شد، اما شورش‌های پیاپی مردمان آن و مجاورت این منطقه با قفقاز و گیلان، اهمیت آذربایجان و لزوم حضور نظامی در آن را برای اعراب نشان داد. اشعث بن قیس هم از جمله فرماندهانی بود که در فتوحات آذربایجان حضور داشت و از جانب عثمان به حکمرانی آذربایجان منصوب شد و تا اوایل خلافت حضرت علی در این منصب باقی ماند. هدف پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر متون ...

فتح ایران به دست اعراب مسلمان یکی از رخدادهای عظیم تاریخی به شمار می آید که پیامدهای گسترده ای به دنبال داشت. علاوه بر تحولاتی که در کل ایران به طور یکپارچه رخ نمود دگرگونی هایی هم در سطوح محلی و منطقه ای پدید آمد. پژوهش حاضر به چگونگی فتح اصفهان به دست اعراب مسلمان و پیامدهای فرهنگی و اجتماعی آن بر پایۀ نوشته های تاریخ نگاران و جغرافی دانان مسلمان در سده های نخست هجری اختصاص دارد. تلاش ما بر آ...

فتح ایران به دست اعراب مسلمان یکی از رخدادهای عظیم تاریخی به شمار می‌آید که پیامدهای گسترده‌ای به دنبال داشت. علاوه بر تحولاتی که در کل ایران به‌طور یکپارچه رخ نمود دگرگونی‌هایی هم در سطوح محلی و منطقه‌ای پدید آمد. پژوهش حاضر به چگونگی فتح اصفهان به دست اعراب مسلمان و پیامدهای فرهنگی و اجتماعی آن بر پایۀ نوشته‌های تاریخ‌نگاران و جغرافی‌دانان مسلمان در سده‌های نخست هجری اختصاص دارد. تلاش ما بر آ...

مهاجرت نه تنها یک جا به جایی جغرافیایی و یک حرکت جمعی است بلکه متضمن گونه‌ای تحرک اجتماعی و فرهنگی نیز هست و مستقیم یا غیرمستقیم تابع موازین و قوانین کلی حاکم بر جامعه است. از نظر سیاسی در طول هزار سال نهاد حکومتی هند، بر اساس یک پدیده مهاجرتی شکل گرفته است. سلاطین دهلی و دکن، گاهی ترک، گاهی افغان و زمانی نوادگان تیمور و مغول بودند و اغلب دستگاه حکومتی به وسیله شخصیت‌های غیر بومی و مهاجر اداره...

نفوذ استعمارگران در خاورمیانه و مهاجرت یـهودیان به فلسطین باعث واکنش اعراب به این مسأله گردید و موجب دو درگیری خونین در سال های 1948 و 1967 بین آنان و اسرائیل شد و جامعه ادبی را به شدّت متأثّر ساخت که نمود آن در جنگ ژوئن کاملا محسوس نظر می رسد، عمق فاجعه تا آنجایی بود که اعراب از آن به عنوان نکسـه یعنی سر افکندگی یاد می کنـند. شاعران با بررسـی دلایــل شکسـت و با تجدیـد نظـر در موضوعـات شعـری از ا...

اقوام صحاری آسیای مرکزی و حتی دوردستهای آن، یعنی چین، در جستجویسرزمین و مکان جدید به سوی غرب مهاجرت کردند. آنها در مسیر مهاجرت خود باامپراتوری ساسانی برخورد کردند، که در طی آن بیش از چهار صد سال جنگ، صلح و آمدو شد سفرا، میان آنها ادامه یافت.کوشانیان، ، ها خیونی کیدارها، هیاطله و، ترکان مهمترین همسایگان ایران در ادوارمختلف در دوره ساسانی بودند و تنها تصرف ایران توسط اعراب مسلمان بود که، رشتهارتب...

به روزگار بنی امیه مهاجر ت هایی با اهداف نظامی و اقتصادی از عراق به خراسان روی داد. دو مهاجرت آغازین، در زمان حکومت زیا د بن ابیه در عراق (44-53ق) (664-673م)  از سوی وی مدیریت شد . مهاجرت نخست در سا ل 47 ق/ 677 م از بصره بهخراسان روی داد و با بن بست نظامی اعراب در خراسان و ناآرامی های قبیله ای ناشی ازتقسیم عطایا در بصره، ارتباط داشت . دومین مهاجرت به سال 51 ق/ 671 م مدیریتشد. در آن سال، 50000 خ...

یعقوب لیث بخش وسیعی از قلمرو شرقی خلافت اسلامی تا مرزهای دارالحرب (دارالکفر) را از نظارت عباسیان و امیران وابسته به آنان خارج کرد. حضور صفاریان توأم با برداشته شدن فشار مستقیم فاتحان و مهاجران مسلمان بر سرزمین های آن سوی رودخانه سند بود. بسیج نیروهای اجتماعی ضدخلافت مرکب از عیاران، مطوعه، خوارج و دیگر سپاهیان آن محدوده، همچنین دوری قلمرو صفاریان از مرکز خلافت و موفقیت یعقوب در برپایی و سازمانده...