إنّ الرمز من أبرز الظواهر الفنیة فی التجدید الفکری وفی القدرة الفنیة، إذ أدّی دوراً کبیراً فی الحرکة الأدبیة المعاصرة لأنّه أصبح وسیلة فنیة تُستخدم لتبیان المقاصد الإنسانیة فی شعر کل شاعر وجد ذاته فی مواجهة عنیفة مع آلام الذات والإنسان والمجتمع معاً. فوظّف بعض الشعراء رموز الطبیعة لتعمیق مواقفهم الوطنیة والظروف السیئة التی سیطرت علی شعبهم، ومفردة "الریح" تعدّ من جملة تلک الرموز، وهی من العناصر الطبیعیة ...

أحد طرق الانزیاح وإدخال الغربة فی الکلام هی استخدام المفارقة. فالشاعر باستخدام هذا الفن یقوم بتحویل اللغة الخبریة والمکررة والیومیة إلی لغة أدبیة. جمال التصاویر التی أوجدها المفارقة وتأثیرها یتعلق إلی سعة الخیال ونوع التفکیر والأحاسیس والعواطف لدی المتکلم. فی الأدب الفارسی فی کافة المراحل التاریخیة تم خلق مثل هذه التصاویر بواسطة الکثیر من الشعراء. ولکن أول شاعر قام باستخدام هذه التصاویر فی نطاق...

أنجبت لبنان فی مرحلة ما بین الحربین العالمیتین (1918-1945) نخبة من الشعراء البارزین، الذین حملوا لواء التجدید فی الشعر العربی الحدیث، وقد شکل هؤلاء حرکة شعریة عربیة فی لبنان، جعلت الأدب العربی یقف وجها لوجه أمام الآداب الأوربیة، ومهدت الطریق أمام الأدب العربی الحدیث لینهل من الآداب الأخری، وخصوصاً من المدرسة الرومنسیة الفرنسیة. لقد استفادت هذه الحرکة الشعریة الحدیثة من الأدب الأوربی وأدب المهج...

الملحمة فن لم یتحدّث العرب القدامی عنه ولم یعرفوا قواعده وأصوله ولم یعطوا وجوده وعیاً صحیحاً، فلذلک یخلو الأدب العربی القدیم من الروائع الملحمیة البارزة، بما فی الکلمة من المعنی العلمی الدقیق؛ بل هناک ما یضاهی الملاحم، والتی یمکن العثور علیها فی العصور القدیمة للأدب العربی. أما فی الأدب الحدیث، فنجد شعراء بارزین أنشدوا ملاحم تاریخیة علی منهج قدیم، کأحمد شوقی وبولس سلامه وعمر أبو ریشة ولکنّ ملاحمهم ...

إن الأدبین الفارسی والعربی من الآداب التی راج فیها الأخذ والعطاء. ویصل هذا الأخذ والعطاء إلی الذروة فی العصر العباسی للأدب العربی والعصر السامانی والغزنوی للأدب الفارسی.ابو الطیب المتنبی شاعر یمکن مقارنة شعره بکثیر من شعراء الفارسیة، ومنوشهری أحد هؤلاء الشعراء الذین یعدّ شعره مجالا مناسبا للمقارنة بینه وبین المتنبی. وبما أنّ أحسن الصور الشعریة لکلا الشاعرین فی المدیح، فقد قمنا بدراسة هذه الصور من...

ناکامی­ها و تضادهای زندگی، موجب آشفتگی انسان می­گردد و ساختار شخصیتی «من» (ego) را مختل می­کند. در چنین شرایطی، سیستم‌های دفاع روانی فعال می­شود تا با از بین بردن اضطراب و تشویشی که «من» را تهدید کرده است، آرامش را دوباره به انسان برگرداند. «سید قطب» و «شهریار» نیز، به علت عوامل مختلف فردی، اجتماعی، سیاسی و...، در زندگی خویش دچار اضطراب و هیجان‌های نامطلوب گشته­اند. از آنجا که اشعار این دو شاع...

گرایش به «من» به عنوان محوریترین اصل یکه همواره انسان، بدان پایبند بوده است در ادبیات معاصر جلوهای ویژه به خود میگیرد. این جلوه گری با استفاده از یافتههای علم روان شناسی کمک قابل توجهی به حوزه نقد نمود و باعث شکلگیری قواعدی جدید گردیده است. بر همین مبنا شعر معاصر که همواره دغدغه انعکاس یافتههای انسانی را در خود دارد ،از این مجرا میتواند مورد بررسی قرار گیرد. در میان شاعر ان معاصر عربی محمد الما...

اشتراک عینی فنی است که در آن، شاعر با انتخاب مجموعه ای از اشیاء، موقعیت ها، موضوعات، حالات یا زنجیره ای از حوادث، به نحوی مؤثر واکنشی عاطفی در خواننده به وجود می آورد. در این حالت، شاعر نیازی به بیان صریح احساسات ندارد؛ بلکه آن ها را در قالب اشیاء، موقعیت ها و غیره در ذهن خواننده تداعی می کند. در اشعار نیما یوشیج و احمد شاملو نمونه های بسیاری از فن اشتراک عینی را می بینیم. به نظر می سد تاکنون ت...