اقبال لاهوری از شخصیت های شاخص و پیشرو اسلامگراست که آموزه­های قرآن کریم، سنت نبوی، میراث فرهنگی و مدنی تمدن اسلامی در آثارش اهمیت ارجاعی زیادی دارد. اسلامگرایی او از سویی واکنشی بود در مقابل عملکرد غرب(فرنگ)، و مکاتب فکری و فلسفی آن و از سوی دیگر بازخوانی آرمانشناختی(ایدئولوژیک) احکام دینی، رفتارهای نبوی و بازیابی میراث فکری تمدن اسلامی و خلاصه بازگشتی آگاهانه و نواندیشانه به خودی (خویشتن) دین...

موضوع این رساله اقبال و روشنفکری دینی می باشد و سوال اصلی در این تحقیق و پژوهش نیز این گونه طرح گردیده که : مهمترین شاخصه های روشنفکری دینی در اندیشه های اقبال چیست؟ و آیا اصولا روشنفکر دینی واقعیت خارجی دارد؟ و اگر دارد مشخصه های اصلی و ویژگی های مهم آن چیست؟ یافتن پاسخ برای پرسش های فوق جزء رسالت اساسی و هدفهای اصلی این رساله به حساب می آید و در این راستا بررسی شخصیت ، افکار و عملکردهای علامه...

محمداقبال لاهوری مصلح اجتماعی، شاعر و یکی از برجسته ترین متفکران مسلمان قرن بیستم است. در این دوره ی ضعف و رکود ملل مشرق زمین و به ویژه مسلمانان، نوشته ها ی فلسفی و آثار منظوم او نقش بسزایی در تجدید حیات و تقویت روحیه ی ایشان داشته است. بدین منظور وی به طرح فلسفه ی خودی و بیخودی پرداخت که موضوع محوری اندیشه ی او در سراسر آثارش به ویژه مثنوی های اسرار خودی و رموز بیخودی را تشکیل می دهد. از دیدگا...

«ابلیس»، یکی از چهره‌های سرشناس تاریخ آفرینش است که در متون دینی و ادبی ـ به ویژه ادبیات تعلیمی و عرفانی ـ به او توجه شده است. شاعران و عارفان نامداری چون احمد غزالی، عین القضاة، سنایی، عطار و مولانا، با نگرشی عارفانه، گناهش را توجیه نموده و آن را برخاسته از عشق توحیدی او به پروردگارش دانسته اند. اقبال لاهوری، شاعر پارسی‌گو و فیلسوف آشتی جوی مسلمان، ابلیس را به گونه‌ای متفاوت در اشعارش مطرح ن...

  تقابل­های معنایی در اشعار اقبال لاهوری                                                                                  فیروز فاضلی* استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه گیلان                                                                                  هدی پژهان** دانشجوی دکتری ادبیات، دانشگاه سیستان و بلوچستان   چکیده تقابل معنایی یکی از لوازم و عناصر بنیادین در بررسی معناشناخت...

علامه اقبال لاهوری از جمله بزرگترین شاعران فارسی¬گوی شبه قاره هند است که از اهمیت و جایگاه ویژه¬ای در بین مردم شبه قاره هند و همچنین ایرانیان برخوردار است. او در بیان افکار آزادیخواهانه و وحدت طلبانه خود از زبان شعری فارسی مدد بسیار جسته و بدین¬وسیله کوشیده است تا به بیان افکار و اندیشه¬های خود بپردازد. وی در بیان این افکار و اندیشه¬ها، آن هم با زبانی شاعرانه، از صور خیال که پایه¬های اصلی آن مب...

تاریخ اندیشه دینی در مقاطعی از عصر خود شاهد ظهور اندیشمندانی بوده است که با اندشه خود تحولاتی در اندیشه و عمل دینی عصر خود و حتی پس از آن پدید آورده اند. آنها با ارائه اندیشه های جدید بر غنای فرهنگ دینی و بشری افزوده اند. علامه محمد اقبال لاهوری و سوامی سرسوتی دایاناندا از جمله این متفکران بزرگ می باشند که با بیان و ترویج افکار و اندیشه های اصلاحی خود تغییر و تحولاتی بنیادین در اندیشه و معرفت د...

علامه نائینی از سرزمین ایران و اقبال لاهوری از سرزمین هند، دو اندیشمندی هستند که در گروه سومقرار دارند. این دو اندیشمند تحت تاثیر شرایط جامعه و باورهای اعتقادی خویش نسبت به تمدن غرب واکنش نشان داده اند. در این رابطه علامه نائینی استبداد را به عنوان مشکل اصلی جوامع اسلامی(به خصوص ایران) مطرح می کند و اقبال نیز وحدت مسلمانان و استقلال طلبی را مدنظر دارد.در این پژوهش علاوه بر مقایسه اندیشه های علا...

تجلی مضامین و معانی بلند قرآنی و بازتاب سیره انبیاء الهی در آثار شاعران ونویسندگان از چنان شمول و گستردگی برخوردار است که همواره از ابعاد گوناگون نیاز به واکاوی، تحلیل وبررسی دارد. در همین راستا متفکر عارف و شاعر نامدار پاکستانی علامه محمد اقبال به عنوان ادیبی هنرمند و سراینده اشعار فارسی با قرآن کریم و دیگر منابع اسلامی ارتباطی تنگاتنگ داشته است. این ارتباط در سرتاسر دیوانش به وضوح مشاهده می­ش...

چکیده ندارد.