قاسمی گنابادی از شاعران قرن دهم هجری و معاصر شاه اسماعیل و شاه تهماسب صفوی است. وی یکی از نظیره گویان موفّق است که به شیوه نظامی منظومه هایی دارد و در آن ها به پیروی از آثار نظامی گنجوی پرداخته است. در سخن او، تأثیر مستقیم نظامی و پیروان او، به ویژه جـامی و هاتفی آشکار است. از آثار او می توان شـاهنامه نوّاب عالی، لیلی و مجنون،  خسرو و شیرین و زبدهالأشعار را نام برد. در مقاله حاضر، به معرّفی قاسمی ...

حماسۀ دینی ضریرنامه، سرودۀ ملانورعلی ورمزیاری به گویش کردی گورانی است. این منظومه که از حماسه های دینی و تاریخی ادب محلی کردی به شمار می­رود، حادثۀ عظیم عاشورا را از آغاز تا انجام و نیز، قیام ضریر را به زبان حماسی و در قالب مثنوی به نظم کشیده است که برگردانی آزاد از ضریرنامۀ خزائی است. چنان که نتیجۀ پژوهش نشان می دهد، زبان روایی و لحن حماسی و فاخر این منظومه از ویژگی های برجستۀ آن به حساب می آی...

در این پژوهش که با نام « بررسی ساختاری منظومه ی مانلی » اثر شاعر بزرگ معاصر، نیمایوشیج، انجام شده است، پس از طرح مباحثی پیرامون مکتب ساختارگرایی و ارتباط آن با شاخه های دیگر علوم انسانی، به بحث ساختارگرایی در نظریه های ادبی نیما اشاره کرده ایم. مطالعه ی اشعار، یادداشت ها، نامه ها، مقالات و نظریه های ادبی نیما، اهمیت ساختارگرایی را از دید او روشن می سازد و آگاهی این هنرمند بزرگ را از جریان های ا...

چکیده ادبیات داستانی از مهم ترین موادّ موردنیاز سینماست. تعامل اصولی و روشمند این دو رسانه ی فراگیر همواره نقش چشمگیری در تکامل سینما داشته، و به خلق نسخه های سینمایی درخشانی منجر شده است. با این حال، ارتباط کمرنگ و غیراصولی ادبیات و سینما در ایران، باعث افت کیفیت عمومی سینما در دهه های اخیر شده است. کمکی که از زاویه ی مطالعات ادبی می توان به بهبود این رابطه کرد، تحلیل ادبیات فارسی از منظر ساخت...

عناصر داستان های امروزی با توجه به درون مایه و محتوای داستان های معتنابه معاصر، توجیه پذیر است و ساختار، متناسب با چگونگی درون مایه شکل می پذیرد. منظومه آرش کمانگیر از آثار حماسی و اسطوره ای ایران باستان است که در دوره معاصر توسط سیاوش کسرایی به نظم در آمده، کارکردی سیاسی – اجتماعی به خود گرفته است. به جز توجه به دلایل آگاهانه و بصیرت هنرمندانه ای که سراینده اثر برای انتخاب نظم به جای نثر و هم ...

چکیده زن در ادبیات کهن همواره مورد توجه شاعران و نویسندگان بوده است. هرچند در جوامع مردسالار گذشته، این توجه چندان مثبت نبوده است؛ اما نظامی گنجوی، در جامعه مردسالار خود بیشترین عنایت را نسبت به زنان داشته است. برخی از زنان در منظومه های وی به حدی والامقام و محترمندکه آدمی را به شک می اندازد که آیا این شاعر در همان جامعه زن ستیز می زیسته است یا نه؟ طیف گسترده ای از زنان در آثار نظامی ایفای نقش...

داستان یکی از شاخه¬های ادبیات است که از دیرباز در میان ملل مختلف از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. از آن¬جا که داستان نکات تربیتی و اخلاقی را به نحو غیر مستقیم بیان می¬دارد، از لحاظ روانشناسی یکی از مهم¬ترین و موثرترین انواع آموزش به حساب می¬آید. داستان در خود دارای اجزا و عناصری است که این عناصر با خصوصیات خود برای هر داستانی امری ضروری است. تحلیل عناصر داستانی، یکی از روش¬هایی است که ارزش ...

ورود منظومه های داستانی و حکایات تمثیلی (از زبان پرندگان و حیوانات) به کشورهای اروپایی، انگیزه ای شد که شاعران غربی همانند شعرای مشرق زمین این گونه داستان ها و حکایت ها را به شکل تمثیل درآوردند و برای اهداف آموزشی خود به کار برند. در میان این منظومه ها، منطق الطیر عطار با درون مایه رمزی و تمثیلی، افق های تازه ای از فرهنگ و ادب و عرفان را به روی علاقه مندان گشود و سبب شد که بسیاری از خاورشناسان ...

     تصحیح و ویرایش نسخه‌های خطی، یکی از بنیادی­ترین و فنّی­ترین پژوهش­های ادبی است. نسخه خطی طوبی از نویسنده ای نامعلوم به کتابت کاتبی رضوان علی نام است؛ این نسخه به سبب داشتن ویژگی­های داستانی آن هم با ساختاری منظوم با محتوا و محوریت اشعاری زاهدانه، درخور بازشناسی است. نسخه مذکور از منظری یادآور کلیله و دمنه است و از سویی دیگر یادآور مثنوی مولانا؛ شاعر کوشیده است با اقتباس از آثار داستانی گذشت...

یکی ازشاهکارهای ادبیّات فارسی هندوستان دردورۀ جهانگیر- پادشاه مغول- داستان «عصمت نامه» یا «مینا و لورک» اثر عبدالحمید کلانوری است. تبیین چگونگی و تحلیل ساختار عناصر داستانی در این منظومه، از پرسش های محوری پژوهش حاضر است. در این مقاله که با روش توصیفی و تحلیل محتوا به انجام رسید ضمن ارائۀ تعاریف روشن و جامع از عناصر تشکیل دهندۀ ساختار داستان چون پیرنگ و اجزای آن، شخصیّت پردازی، درون مایه، زاویه د...