مناسک و آیین­ها­ را می­توان از ارکان بنیادین هر دین به شمار آورد که شخص به واسطۀ مشارکت در آنها قصد ارتباط با امر مقدس را دارد. فهم مناسک و نقش و کارکرد آنها، به ویژه در عرصۀ جمعی و فردی از جمله موضوعاتی است که توجه جامعه شناسان و انسان­شناسان دین را به خود معطوف ساخته است. در این میان کلیفورد گیرتز در مقام یکی از انسان­شناسان دین معاصر، بر اساس رویکرد تفسیری خویش و با تکیه بر مشاهدات عینی، تحل...

توریسم مانند دیگر پدیده های اجتماعی اگر چه تحت تاثیر عوامل گوناگونی قرار دارد اما به نظر می رسد که عامل فرهنگ در نوع انتخاب و مصرف آن نقش به سزایی دارد .از آنجا که فرهنگ مردم ایران فرهنگی دینی است ، توریسم مذهبی در جامعه ما می تواند از اهمیت و جایگاه خوبی برخوردار باشد . شهر مشهد به دلیل داشتن جاذبه های تفریحی و مذهبی بسیار ، گزینه مناسبی برای سفر است . در این پژوهش با استفاده از نظریه روک به...

حج فریضه‎ای جهان شمول است ودارای ابعاد گوناگون فردی، اجتماعی، عبادی، اخلاقی و تربیتی است و هر کدام دارای فلسفه و اهدافی مخصوص به خود است که هدف اصلی آن ها تهذیب نفوس و انسان سازی و تربیت انسان است. این تحقیق علاوه بر معرفی عمل بزرگ عبادی، سیاسی حج به بررسی ابعاد مختلف اخلاقی تربیتی آن پرداخته که هر کدام از این ابعاد دارای آثار فردی و اجتماعی متعددی است که برای رشد و کمال انسان موثر واقع می‎شو...

موضوع این تحقیق بررسی رابطه ی پایگاه اقتصادی- اجتماعی با اجرای مناسک دینی در بین دانش آموزان دبیرستانی شهرستان میاندوآب می باشد. هدف تحقیق بررسی جامعه شناختی این رابطه در وضعیت کنونی و عوامل موثر فردی و خانوادگی در اجرای مناسک دینی و مذهبی است.در بخش تئوریک مسأله به پیشینه ی پژوهش های مشابهی که در این زمینه انجام گرفته، پرداخته شده وبا الگوگیری ازنظریات مطرح شده ی محقّقانی چون ویلیام جیمز،گوردو...

مناسک جمعی، به ویژه با رویکرد مذهبی، نقش بسزایی در صورت­بندی حیات اجتماعی و فرهنگی مؤمنان ایفا می‌کند، و از کارکاردهای بسیاری برخوردار است. مناسک عزاداری محرم، از مهم‌ترین و کانونی‌ترین مناسک جمعی، در فرهنگ شیعیان به شمار می‌آید که با فرهنگ ایران عجین گردیده و کارکردهای زیادی دارد. آیین عزاداری حسینی، به مرور زمان الگوهای مختلفی به­خود گرفته که از جمله مهم‌ترین آن‌ها «نخل‌گردانی» است که بیش‌تر ...

چکیده با رسمی شدن مذهب تشیع اثناعشری در دورة صفویه، رویه‌ای دوسویه در قبال قدرت در دستگاه دینی نمودار شد. هم‌زمان با آنکه مشروعیت‌بخشی به حکومت در زمرة اختیارات علما قرار گرفت، با گسترش مناسک و شعایر، نقد و نفی قدرت در زمرة نماد‌های محوری شعایر اصلی شیعه، یعنی عاشورا و محرم درآمد. نویسندگان مقالة حاضر بر اساس رهیافت کارکردگرایی دینی، این ادعا را مطرح می‌سازند که به‌نظر می‌رسد...

مناسک نخل گردانی یکی از مناسک مهم ایران است که نمونه های آن را در بسیاری از مناطق با شباهت ها و تفاوت هایی می توان مشاهده نمود. این مناسک در ابیانه همراه با مناسک گسترده ی پیرامونی انجام می گیرد که در مجموع، گروهی از هنرها از جمله هنرهای تزیینی را در خود جای داده اند. می توان نخل گردانی را مهم ترین مناسک ابیانه دانست که بررسی آن به فهم بخش عمده ای از فرهنگ و هنر این روستا می انجامد. پژوهش حاضر ...

حج یکی از فروع دین اسلام و مجموعه اعمال واجبی است که هر فرد مسلمان بالغ‘ عاقل و آزاد در صورت داشتن استطاعت مالی (و جسمی) بایستی یکبار در طول عمر خود آنرا انجام دهد. مطابق احادیث و روایات‘ حج چهارمین رکن از ارکان دین اسلام و پرچم آن است. حتی حیات و بقاء دین را وابسته به پابرجائی کعبه و وجود مراسم حج دانسته اند و به ترک کنندگان آن وعده عذاب الهی داده اند. حج را شریعت هم نامیده اند‘ یعنی در واقع...

رساله ی حاضر سعی دارد به مقایسه ی دیدگاه امیل دورکیم و کلیفورد گیرتز، در باب پدیده ی دین پرداخته و وجوه افتراق و اشتراک آراء آنان را با توجه به شواهد و قرائنی که برای اموری مانند آداب و مناسک، عقاید دینی، توتم، کارکرد دین، خاستگاه دین، فرهنگ، نماد وجود دارد بررسی نماید. دورکیم دین را با جامعه یکی می انگارد و گیرتز آن را به مثابه ی یک نظام فرهنگی تلقی می کند. هر چند میان مفهوم جامعه از دیدگاه دو...