چکیده با رسمی شدن مذهب تشیع اثناعشری در دوره صفویه، رویه ای دوسویه در قبال قدرت در دستگاه دینی نمودار شد. هم زمان با آنکه مشروعیت بخشی به حکومت در زمره اختیارات علما قرار گرفت، با گسترش مناسک و شعایر، نقد و نفی قدرت در زمره نماد های محوری شعایر اصلی شیعه، یعنی عاشورا و محرم درآمد. نویسندگان مقاله حاضر بر اساس رهیافت کارکردگرایی دینی، این ادعا را مطرح می سازند که به نظر می رسد در یک فراگشت تاریخ...

مناسک و آیین­ها­ را می­توان از ارکان بنیادین هر دین به شمار آورد که شخص به واسطۀ مشارکت در آنها قصد ارتباط با امر مقدس را دارد. فهم مناسک و نقش و کارکرد آنها، به ویژه در عرصۀ جمعی و فردی از جمله موضوعاتی است که توجه جامعه شناسان و انسان­شناسان دین را به خود معطوف ساخته است. در این میان کلیفورد گیرتز در مقام یکی از انسان­شناسان دین معاصر، بر اساس رویکرد تفسیری خویش و با تکیه بر مشاهدات عینی، تحل...

در حوزة مطالعات اجتماعی دین در ایران، معمولاً کمتر به این مسئله پرداخته شده است که وجدان جمعی اجتماع دینی از طریق چه سازوکار هایی تولید و بازتولید می شود. بنا به رویکردهای انسان شناسی اجتماعی و نمادین می توان به طرح این مسئله پرداخت که مهم ترین و عمومی ترین مناسک دینی که نقش اصلی را در بازتولید وجدان جمعی شیعیان دارد، کدام است. دورکیم معتقد است که دین و امر قدسی در نهایت همان بازنمایی جامعه در ن...

این پژوهش به بررسی ساختار برنامه های مناسکی مذهبی درتلویزیون می پردازد . علی رغم اهمیت برنامه های مناسکی مذهبی به نظر می رسد کمتر آثار قابل اعتنایی به این شیوه در تلویزیون کشور ما تولید می شود. از دلایل این ضعف فقدان شناخت علمی، حرفه ای تئوریک در این زمینه است. این پژوهش با شیوه ی اسنادی ومطالعه ی موردی با هدف شناخت عناصر ساختاری برنامه های مناسکی مذهبی انجام شده است . نخست رویکرد ابزارانگا...

پاین پژوهش به چگونگی برگزاری مناسک قربانی در شهرستان بندر ترکمن، با استفاده از روش قوم‌نگاری، با هدف کشف نمودهای شمنی این مناسک می‌پردازد. روش‌های گردآوری داده‌های پژوهش مشاهده، مصاحبه و مطالعات کتابخانه‌ای بوده است. عید قربان بستر اصلی برگزاری مناسک قربانی و همچنین برجسته‌ترین رویداد سالانۀ مذهبی ترکمن‌های ایران است. همه ساله در دهم ذی‌الحجه مصادف با انتهای مراسم حج، مسلمانان ترکمن حیواناتی چو...

مناسک و آیین­ها­ را می­توان از ارکان بنیادین هر دین به شمار آورد که شخص به واسطۀ مشارکت در آنها قصد ارتباط با امر مقدس را دارد. فهم مناسک و نقش و کارکرد آنها، به ویژه در عرصۀ جمعی و فردی از جمله موضوعاتی است که توجه جامعه شناسان و انسان­شناسان دین را به خود معطوف ساخته است. در این میان کلیفورد گیرتز در مقام یکی از انسان­شناسان دین معاصر، بر اساس رویکرد تفسیری خویش و با تکیه بر مشاهدات عینی، تحل...