هدف: درک و بیان مقوله‌های واژگانی، یک مهارت شناختی و زبانی است. از آنجا که کودکان مبتلا به آسیب ویژۀ زبان،  در اکتساب زبان دچار اشکال هستند؛ فرض بر این است که در درک و بیان مقوله‌های واژگانی نیز به عنوان یک مهارت معنا شناختی دچار ضعف باشند. هدف مطالعه، بررسی توانایی بیان مقوله‌های اسمی مختلف در کودکان مبتلا به آسیب ویژۀ زبان بود. روش بررسی: این مطالعه از نوع مقطعی و تحلیلی بود که 16 دانش آموز ...

در دستورهای سنتی زبان فارسی در کنار مصدر، دو مقوله اسم مصدر و حاصل مصدر نیز مطرح شده اند. اختلاف نظرهای زیادی در مورد تعلق مصدر به فعل یا اسم در میان دستورنویسان و زبان­شناسان وجود دارد. در مورد اسم مصدر و حاصل مصدر نیز دیدگاه های متفاوتی به چشم می خورد. در این مقاله این مقوله ها بر اساس سرنمون رده شناختی مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. بر اساس رویکرد کرافت (2003) طبقه معنایی واژگان به تنهایی قادر...

هدف این مقاله تبیین نقش واژگان بسامدی در مطالعه ی مهارت واژگانی فارسی­ آموزان است. این تحقیق ناظر به الگوی توزیع فراوانی واژه های فارسی، ارتباط آن با مهارت واژگانی و شیوه ی استخراج واژگان بسامدی از پیکره فارسی است. به این منظور، از روش تحقیق پیکره­ بنیاد استفاده شده است. بر این ­اساس، یک پیکره ی فارسی رسمی و محاوره­ای انتخاب شد و توزیع آماری واژه ها در سطوح سه­ گانه ی قانون زیف مندلبرات به عنوا...

نمود مقوله ای دستوری است که پا به پای زمان دستوری و وجه در ساختار جمله واره ظهور یافته و در کل معنای آن تأثیرگذار است. آثاری که تاکنون در زمینه نمود ارائه شده اند، عمدتاً فاقد چارچوب نظری و تقسیم بندی صحیح از این مقوله هستند. در این مقاله، ضمن ارائه چارچوب های نظری مناسب، به مفهوم سازی نمود دستوری و واژگانی می پردازیم. در قسمت نمود دستوری، در چارچوب نظریه شناختی دستوری شدگی، با بهره گیری از رویک...

جهت انجام این پژوهش دو گویشور مرد اصفهانی و دو گویشور مرد یزدی انتخاب کردیم. در انتخاب گویشوران تلاش شد که همگی میانسال ، بومی منطقه و دیپلمه باشند و تماس کمتری با فارسی معیار داشته باشند. جهت بررسی همبست? صوت شناختی تکی? واژگانی در گونه های مورد نظر، نخست چهار جفت کمینه انتخاب کردیم و از گویشوران خواستیم تا جفت های کمینه را سه بار ادا کنند. با ضبط و تحلیل صدای گویشوران توسط نرم افزار پرت و با ...

چکیده پژوهش حاضر به مطالعه فرایند تبدیل در زبان فارسی در چارچوب کی فر(2005) می پردازد. هدف از این پژوهش توصیف انواع فرایند تبدیل در زبان فارسی است. بدین منظور ابتدا فهرستی از واژه هایی که به بیش از یک مقوله تحوی تعلق دارند از فرهنگ لغت صدری افشار و همکاران (1381) استخراج شده و بر اساس نوع مقوله نحوی شان گروه بندی می شوند. پس از قرار دادن واژه ها در 6 گروه، هر گروه به صورت جداگانه مورد بررسی قرا...

چندمعنایی پدیده ای رایج در زبان است که تقریباً در تمامی سطوح زبان دیده می شود. پژوهش حاضر به مطالعه ی چندمعناییِ افعال ساده ی حرکتیِ زبان فارسی در چارچوب معنی شناسی واژگانی شناختی می پردازد. هدف از این پژوهش بررسی میزان و کارآیی ساز و کارهای معنی شناسی واژگانی شناختی از جمله استعاره، طرحواره های تصویری و مقوله بندی نمونه ی اعلا در توجیه و توصیف چندمعنایی افعال حرکتی زبان فارسی است چرا که این رویکر...

لغت­نامه­ها از اساسی ترین معیارها در آموزش و پژوهش زبانند، لذا انتظار می­رود عاری از هرگونه اشکال باشند. با این وجود به نظر می­رسد که در تعیین مقوله های واژگانی تعداد قابل توجّهی از واژه های موجود در لغت­نامه­های فعلی، تناقض و ناهماهنگی­هایی وجود دارد. در این مقاله به بررسی بحث اتباع در مدخل­های واژگانی لغت­نامه دهخدا می­پردازیم؛ بدین منظور، پس از تعریف فرایند اتباع و مشخصه­های آن در زبان فارسی،...

کلام معصومان علیهم السلام منبع سرشاری از حکمت، معرفت و ادب تعلیمی است که از ظرفیت لفظی ومعنایی بالایی برخوردار است. یکی از مهمترین بخش­های صحیفه رضویه، «حرزیات» امام رضا (ع)  است که علاوه بر معارف والا و ارزشمند، از نظر انسجام واژگانی در حدّ اعلاست. در این مقاله سعی شده است در راستای کشف معانی نهفته در حرزیات این صحیفه وزین، مسأله ی باهم آیی واژگان بررسی و تحلیل گردد. نگارنده ابتدا با استفاده از...