مقامه، نوع ادبی مشترک در ادبیات عربی و فارسی است که در قرن چهارم برای اولین بار توسط «بدیع الزمان همدانی» در زبان عربی به وجود آمد و در قرن پنجم به تقلید وی «ابوالقاسم حریری» نیز به زبان عربی پنجاه مقامه نوشت و به دنبال این جریان مقامه نویسی در قرن ششم به ادب پارسی راه یافت و قاضی «حمیدالدین بلخی» به زبان فارسی مقاماتی در بیست و چهار فصل نگاشت. «مقامات» داستان هایی هستند به نثر مصنوع که در طی ...

کتاب مقامات حمیدی، نمونة خوبی از متونی است که از بطن متون پیشین فرهنگ و ادبیات خویش متولد شده و به فضایی با ابعاد بسیار متنوع تبدیل شده است که در آن انواع نوشتار با هم آمیخته اند و این متن را محل تجمع چندین گونه کرده اند. هدف اصلی در این پژوهش کشف و شناخت انواع روابط متون در مقامات حمیدی است. برای رسیدن به این هدف بر اساس نظریة ترامتنیت ژرار ژنت، 23 مقامة موجود در مقامات حمیدی را تحلیل و بررسی ...

پژوهش حاضر با عنوان رفتار سیاسی ائمه اطهار علیهم السلام با مخالفان می باشد.سوال اصلی تحقیق چگونگی رفتار سیاسی ائمه با مخالفانشان است.فرضیه ای مطرح شده آن است که اصل در برخوردورفتارایشان با مخالفان بررفق و مدارا بوده،مگر جایی که کیان اسلام در خطر نباشدودو سوا ل فرعی دیگرعبارتنداز: اول آنکه ،حدومرز مدارا با مخالفان تا کجاست. دوم آنکه؛ متوسل شدن به جنگ در چه شرایطی صورت می گرفته است.در جواب سوال ف...

در گنجین? روایات شیعه روایاتی وجود دارد که در آنها احادیث ائمه صعب و دشوار خوانده شده است که بجز نبی مرسل و ملک مقرب خداوند و مومنین راستین، کسی توان تحمّل آن را ندارد؛ لذا باید دید منظور از «صعب مستصعب» بودن حدیث ائمه چه چیزی بوده است. هدف این تحقیق از یک سو رفع ابهام از روایات «صعب مستصعب» و بیان مقصود و منظور این روایات و از سوی دیگر پاسخگوئی به پاره ای از تعارضات است که میان این دسته از روای...

چکیده عمل به دستورات اخلاقی، از ضروریات زندگی انسانی است که می خواهد «انسان» بودن و « متعالی » شدن را درک کند . به جهت اهمیت فراوانی که اسلام برای اخلاق قائل شده است؛ علاوه بر کتب اخلاقی , آثار ادبی بسیاری هم در زبان فارسی و هم در زبان عربی به بیان ارزش ها و مصادیق اخلاقی پرداخته اند به طوری که می توان گفت: ادبیات تعلیمی، سهم چشمگیری نسبت به سایر انواع وسبک های ادبی به خود اختصاص داده است. د...

مقامه های فارسی و عربی با وجود فراوانی و تنوع ظاهری، بنیانی همبسته دارند که حاصل ساختار روایی مشترک آن ها است. هدف اصلی این پژوهش، کشف و شناخت این ساختار روایی مشترک است. بدین منظور بر پایة «نظریة ریخت‏شناسی ولادیمیر پراپ» به ارزیابی 124 مقامة موجود در کتاب های مقامات بدیع الزمان همدانی، مقامات حریری و مقامات حمیدی پرداختیم و دریافتیم که ساختار روایات مقامه های فارسی و عربی از نظر انواع قهرمان ...

هنگامی که آیین مقدس اسلام، با معارف عمیق الهی بر جهان ظلمانی و دلهای تاریک انسانها پرتو افشانی کرد و طالبان حقیقت و جویندگان کمال انسانی را از سرچشمه ی زلال دانش و معرفت برخوردار نمود، سبب شد تا دلهای بیدار با تعمق بیشتری در شناخت حق و راههای رسیدن به حقیقت مطلق بیندیشند و با استمداد از حق تعالی و قرآن کریم و احادیث و اقوال و سیره نبوی و اولیا، به سیر و سلوک در طریق معرفت بپردازند. این سیر و سل...

اثر پیش­روی به تحلیل تطبیقی مقامه­نویسی در ادبیّات عربی و فارسی و تأثیرپذیری مقامه­نویسی فارسی از نوعِ عربی آن اختصاص دارد، به همین منظور، پژوهش حاضر بر آن است میزان کمّی عنصر مکان و نقش کیفی آن را همراه با شخصیّت قهرمان در مقامات همدانی و حمیدی بررسی کند تا: 1. شناختی کامل از محلّ حکایت هر مقامه در دو سطح مکانی کلان و خرد به دست آورد. 2. عملکرد شخصیّت قهرمان و تغییر چهره او را در پیوند با مکان­های ر...