موضوع کتاب چنانکه از نامش پیداست در باره فتح سرزمین ایران به دست ا مسلمان در دوره خلافت ابوبکر،عمر و عثمان است .در میان آثاری از همین نوع کتاب دربردارنده اطلاعات گرانبهایی است که در منابع دیگر کمتر به چشم می خورد.مطلب مهم آنکه نام واقدی صاحب مغازی متوفی 207 ق به عنوان مولف کتاب آمده است . در تحقیق انجام شده روشن شد که این کتاب نمی تواند از او باشد.

گردآوری و تدوین اخبار و روایات مربوط به سیره پیامبر (ع) شامل حوادث قبل و بعد از بعثت در مکه و حوادث دوران مدینه از قرن اول هجری در مدینه آغاز شد کسانی تدوین سیره را آغاز کردند که دست نوشته های آنان از بین رفته و فقط گزارش هایی از مطالب آنان در کتب سیره نگاران بعدی به چشم می خورد. موسی بن عقبه از سیره نگارانی است که در کنار اسحاق در تدوین سیره نگاری نقش اساسی داشته است و مکتوبات وی از بین رفته ف...

قرآن منبع مطمئنی برای اطلاع از حوادث صدر اسلام است که برای رسیدن به هدف یا اهداف خود از دانش های متعددی از جمله تاریخ به روش خاص خود بهره می گیرد.این پژوهش به دنبال مقایسه بین گزارش های «برخی منابع تاریخی» و «قرآن» است. تفاوت ها ،شباهت ها و تعارض های آن ها با یکدیگر به لحاظ موضوع و روش، سئوال اصلی این رساله است که با کشف آن، روش پرداختن قرآن به گزارش های تاریخی و وجوه متمایز آن با تاریخ نگاری م...

در این مقاله‘ پس از توضیح واژه((سیره)) یادآوری شده است که: ((سیره)) ناظر به نوع وکیفیت حوادث تاریخی است و تفاوتهایی با ((تاریخ)) و((مغازی)) دارد و سپس اهدافی که درتحلیل مباحث سیره می باشد‘ مورد توجه قرار گرفته است و همچنان به اهمیت ونقش اساسی آن در فهم و آگاهی از فرهنگ اصیل اسلام‘ اشاره شده است ‘ و ادعا کرده ایم که بدون تحلیل وتبیین سیره‘ فهمیدن معارف اسلامی‘ محال است. آنگاه برای این مدعا از من...

ترجمه و تفسیرهای کهن فارسی- تاجیکی از بخش پربار میراث خطّی نیاکان ما بوده، در خود جوهر اندیشه و اصالت علمی ایشانرا محفوظ داشته اند. تعدادی از این آثار، تا این زمان افسرده حال در زیر گرد مهجوری نشسته و جوینده و غبارزدای خویش را انتظار می کشند. قسمی از آن ها، خوشبختانه با برکت جویندگان سخت کوش میراث خطّی، از گوشه ی خمول و افسردگی بر عالم معنی ره یافته اند.

علی‌نامه، منظومه‌ای رزمی- مذهبی است که شاعری با نام یا تخلّص ربیع در قرن پنجم هجری، به تقلید از شاهنامة فردوسی، سروده است و موضوع آن مناقب و مغازی علی‌بن‌ابی‌طالب است. یکی از ویژگی‌های اشعار حماسی، تأکید بر برخی از تصاویر و صحنه‌هاست که سبب حماسی‌تر شدن فضای شعر می‌شود. تأکید، گاهی به‌صورت «تکرارِ» عناصرِ سازندۀ شعر صورت می‌گیرد که موجب برجسته شدن تصاویر می‌شود. این هنرسازه، سهمی جالب توجّه در تأثی...

  خاستگاه تاریخنگاری اسلامی مساله ای است که مستشرقان و محققان مسلمان درباره آن نظرات مختلفی داده اند. عبدالعزیز الدوری محقق مسلمان با توصیف دو خط حدیث و قبیله به عنوان محور مکاتب تاریخنگاری مدینه و عراق معتقد است خاستگاه تاریخنگاری اسلامی ریشه در مکتب مدینه دارد که با پرهیز از اسلوب و سنن قبائلی(قصص ایام،انساب ،شعر) و مبتنی بر تحقیقات و شیوه های جدی محدثان توانست چهارچوب مغازی و سیره پیامبر را ...

سدی‌کبیر (م 127) در زمرۀ تابعینی است که به‌رغم آنکه پرورش یافتۀ کوفه و منتسب به تشیع است، در گسترش روایات اسرائیلی در تفاسیر پس از خود سهم قابل­توجهی داشته تا جایی­که اکثار در روایت از اهل­کتاب جزء خصائص تفسیری وی محسوب می‌شود. در این پژوهه نمونه‌هایی از روایات اسرائیلی وی را با عرضه به قرآن و حدیث صحیح و عقل به نقد کشیده و روایات او را برآمده از تورات یا با زیرساختی از اساطیر عهدینی و فرهنگ یه...

سریه ذات‌السلاسل، یکی از حوادث مهم تاریخ صدر اسلام است که در سال هشتم هجری رخ داد. برخلاف وجود دلایل و شواهد متعددی که ثابت می‌کند امام علی بن ابی‌طالب در این سریه حضور فعال داشته، برخی از منابع اسلامی آن را انکار کرده­اند. سؤال این است که حضور امام علی در این سریه چگونه اثبات می‌شود و این موضوع، چه فواید و ضرورتی دارد؟ دلایل تغافل نویسندگان اسلامی در انکار حضور آن حضرت در این سریه چیست و این ا...

چکیده بررسی انتقادی منابع تاریخ اسلام در اروپای سده نوزدهم میلادی، تشکیک و بی اعتمادی به همه منابع روایی و تاریخی اسلام را برای برخی از مورخان و سیره نویسان غربی در پی داشت؛ لیکن علی رغم این نتایج بدبینانه در نیمه نخست قرن بیستم چندین کتاب در شرح حال پیامبر(ص) تألیف شد که مؤلفان آن ها ضمن اذعان به اعتبار مشکوک روایات سیره و مغازی، معتقد بودند به کمک ذهنی نقاد، می توان سیره ای صحیح از پیامبر اسل...