واژگان عربی در زبان فارسی دستخوش تحولات اساسی در حوزة معنایی شده­اند؛ چنانکه در ترجمة بسیاری از این واژه­ها به زبان عربی باید از واژگان دیگر عربی کمک بگیریم. بسیاری از این کلمات معنی خویش را کم وبیش از دست داده اند، معانی دیگری یافته اند و یا به کلی فارسی شده­اند؛ تا جایی که می توانیم بگوییم که این کلمات اگر با همین معنایی که در زبان فارسی دارند به زبان دیگری راه بیابند، یک واژة فارسی به آن زبا...

پژوهش حاضر به موضوع آموزش شبکه های معنایی فعل در زبان دوم پرداخته و میزان تأثیر این نوع آموزش را بر فرایند زبان آموزی زبان آموزان غیر فارسی زبان ارزیابی می کند. به این منظور، در ابتدا پیش آزمونی اجرا شد و از بین 50 زبان آموز خارجی، تعداد 30 نفر همگن برای انجام پژوهش انتخاب شدند. این افراد در دو گروه کنترل و آزمایش با دو روش صریح و غیرصریح تحت آموزش قرار گرفتند. سطح زبان آموزان هر دو گروه، سطح پ...

نظریة انگارة معنایی طنز، اولین نظریة کامل زبان شناسی در باب طنز است. این نظریه که در واقع حرکتی اساسی در مقابل رویکرد طبقه بندی سنتی جناس ها و طنز بود، در سال 1985 توسط ویکتور راسکین ارائه شد. راسکین اولین زبان شناسی بود که ساختار طنز را از لحاظ معنی شناسی تحلیل کرد و توانست ساختار دو قطبی لطیفه را شناسایی کند. به عقیدة راسکین، یک نظریة معنایی باید شامل دو مقولة انتزاعی باشد؛ مجموع های از همة ا...

سبب یا علت انجام کاری در زبان روسی در بسیاری از موارد با آنچه که در زبان فارسی وجود دارد فرق می کند ، این تفاوت ها وقتی رونمایی می شوند که علت به کمک حروف اضافه بیان شود. حروف اضافه در زبان روسی علاوه بر ویژگی مکانی و هدفی، دارای ویژگی سببی هستند که هنگام گفتگو به زبان روسی و ترجمه از فارسی به روسی از اهمیت خاصی برخوردارند و زبان آموزان ایرانی در طول دوره فراگیری زبان به طور سطحی با آن ها آشنا ...

عوامل تأثیرگذار بر توالی صفات در زبان فارسی از مسائل مهم این پژوهش است. برای این منظور، از پیکره­ای نوشتاری و گفتاری، 3136 صفت بررسی شد. عوامل بررسی شده عبارت­اند از: طول صفت، مشخصة ­اسمی (اسمی­بودگی)، نزدیکی معنایی، مقایسه­ناپذیری، طبقه­بندی معنایی دیکسون، درجه‌بندی انتزاعی- عینی، تجانس معنایی و بار عاطفی، بسامد پیکره­ویژه و بسامد. نتایج تحلیل نشان می­دهد تمام متغیرهای فوق به غیر از متغیر معنا...

مقدمه و اهداف افراد دوزبانه از لحاظ سن اکتساب و سطح تسلط به آن دو زبان تقسیم بندی می شوند. تکلیف روانی کلامی به توانمندی های معنایی در سنین رشد طبیعی، سالمندی و اختلالات نورولوژیک حساس است. لذا عملکرد افراد دوزبانه و تک زبانه در سطح واژگان از طریق روانی کلامی بررسی می گردد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع  مقایسه ای-مقطعی‎ روی 30 دانشجوی تک زبانه فارسی و 28 دوزبانه کردی- فارسی به روش نمونه گیر...

در سال های اخیر صرف یکی از بحث برانگیزترین حوزه ها در دستور زایشی بوده است و مطالعات مختلف در زبان های گوناگون نظریه ها و رویکردهای متفاوتی را در این حوزه در پی داشته است. در این مقاله، سعی بر آن داریم که فرایند تکرار (reduplication) را در زبان فارسی از دیدگاه نظریۀ بهینگی (optimality theory) بررسی کنیم و ببینیم چگونه می توان این فرایند را، که در زبان فارسی فرایندی زایا برای ساخت واژه است و انو...

اعتقاد و گرایش ژرف نسبت به دین اسلام باعث شد ایرانیان زبان عربی را یک زبان بیگانه ندانند و در برابر ورود واژگان عربی، به‌ویژه واژگان دارای هویت دینی، موضع دفاعی نگیرند. از این رو، کلمات عربی به‌راحتی وارد زبان فارسی شدند و به دلیل سابقة زیادی که در این زبان داشتند، دچار تحول معنایی شدند. این امر چالش بزرگی را فراروی مترجمان قرار داده‌است. مترجم تازه‌کار نمی‌داند این کلمة عربی که اکنون در فارسی ...

در دستگاه دستوری زبان فارسی مقولة فعل یکی از پیچیده‌ترین مباحث دستوری است؛ به ویژه برای کسانی که می‌خواهند زبان فارسی را به عنوان زبان دوم بیاموزند. یکی از انواع فعل در دستور زبان فارسی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار نگرفته و یا کمتر به آن اشاره شده، فعلی است که از نظر معنی در گذر زمان دستخوش تحول شده و هر روز بر بار معنایی آن افزوده گشته است. این گونه افعال اغلب وارد حوزة معنی افعال دیگر شده،...

چکیده در این مقاله پدیده ‘حذف بندی’ در زبان فارسی مورد بررسی قرار می‌گیرد. چنین بررسی‌ای با معرفی انواع حذف بندی در زبان فارسی ( با مرجع و بدون مرجع آشکار ) واکنش حذف و تاثیر آن را در هر یک مورد مطالعه قرار می‌دهد. با مرور شواهد زبان فارسی نشان می‌دهیم یکی از پرطرفدارترین تحلیل‌های مطرح امروزی در توجیه این نوع ساخت‌ها با نام ‘ تحلیل حذف ’ پاسخگوی تمامی تنوعات دستوری جملات فارسی نیست. از این رو ...