با گسترش باستان شناسی جدید از دهه 1960 م .به بعد، تفسیر و تحلیل نظری یافته های باستان شناسی مورد توجه باستان شناسان « نوگرا» قرار گرفت .باستان شناسی جدیدبابهره گیری از آموزه های رشته های علمی دیگر،نظیر علوم اجتماعی، علوم اقتصادی و علوم سیاسی، پا از حوزه توصیف صرف داده های فرهنگی فراتر گذاشته و به تشریح جنبه های «غیر ملموس»زندگی بشر پرداخته است.دراین میان، آثار باقی مانده از «شیوه های تدفین» از ...

با گسترش باستان شناسی جدید از دهه 1960 م .به بعد، تفسیر و تحلیل نظری یافته های باستان شناسی مورد توجه باستان شناسان « نوگرا» قرار گرفت .باستان شناسی جدیدبابهره گیری از آموزه های رشته های علمی دیگر،نظیر علوم اجتماعی، علوم اقتصادی و علوم سیاسی، پا از حوزه توصیف صرف داده های فرهنگی فراتر گذاشته و به تشریح جنبه های «غیر ملموس»زندگی بشر پرداخته است.دراین میان، آثار باقی مانده از «شیوه های تدفین» از ...

موزه ایران باستان از ساختمان های دوره ی پهلوی اول و جلوه گاه معماری آن دوره است. آندره گدار، معمار و باستان شناس فرانسوی، با مهارتی تحسین برانگیز عناصری از معماری اصیل ایرانی را در بنایی به جلوه درآورد که بنا بود آینه دار روزگار جدید باشد و بدین طریق رو به آینده، گذشته و حال را به یکدیگر پیوند دهد. در نخستین سالهای فعالیت، موزه ایران باستان را یکی از شش موزه برتر دنیا برشمرده اند. امروز بنای مو...

بیشترین جلوه های تاریخی در موضوعات مختلف را در موزه ها می توان یافت و موزه ها را می توان مکانی برای تماشای اشیاء تاریخی و ارزشمند قلمداد کرد که یادآور خاطره هنر ، فرهنگ و تاریخ گذشتگان است. هر یک از گنجینه ها ، اشیای عتیقه و آثار در عین بی زبانی هنر و اسناد و تاریخ گذشته را بازگو می کند. به عبارت دیگر می توان موزه ها را آیینه ای تمام نما از آداب و سنن ، فرهنگ معنوی و هنر دوران گذشته دانست و با ...

از مهم ترین پرسش های مطرح در باستان شناسی دو استان هم جوار گیلان و مازندران، چگونگی استقرارهای دوران پیش از تاریخ و به ویژه عصر آهن در منطقه است. وجود یا عدم وجود معماری دائمی، نوع معماری و نیز مصالح به کار رفته در آن ها، با وجود اهمیتی که در بازسازی ساز و کارهای معیشتی دارند، در مطالعات باستان شناسی گیلان و مازندران به طور روش مند مورد بررسی قرار نگرفته اند. این در حالی است که عمده فعالیت های ...

فرهاد تراش صفحۀ تراشیدۀ عظیمی در سینۀ کوه بیستون است که می توان آن را با کتیبۀ داریوش بزرگ هخامنشی در کوه بیستون مقایسه کرد. به واسطۀ همین شباهت، شرق شناسانی چون جکسن، تامپسون، اردمان و هرتسفلد این صفحۀ سنگی را نقش برجسته- کتیبه ای ناتمام از عهد هخامنشی معرفی کرده اند. در دهۀ 1960م یک هیئت باستان شناسی آلمانی به سرپرستی هاینز لوشای و ولفرام کلایس آثار باستانی زیر دهکدۀ بیستون را کاوش کر...

نقوش به‌کار رفته در تزیینات معماری ایرانی از جمله مباحث مطالعاتی مورد توجه هنرمندان آثار تاریخی در ایران بوده است. نقوش به کار­رفته در قره­کلیسا، کلیسای سنت‌استپانوس، با الهام و تأثیر از نقوش معماری آیین­ مهری ایران باستان می‌باشد. در این پژوهش، به تجزیه و تحلیل نقش‌مایه‌های خورشید، چلیپا، نیلوفر و درخت سرو در تزیینات معماری کلیسای ارامنه و هنر ایران پرداخته شده است. روش پژوهش حاضر، توصیفی- تحل...

معماری نظامی عهد قاجاری یکی از مباحثی است که در تاریخ معماری ایران کمتر بدان توجه کارشناسی شده است. ارک علی شاه تبریز یکی از آثار معماری نظامی عهد قاجاری و از اسناد عینی و مدارک مادی بر جای مانده از جنگ های ایران و روس است که در تمامی گزارش های تاریخی عهد قاجاریه از آن با عنوان ارک شهر و قلعة تبریز یاد شده است. کاوش های باستان شناختی سال 1350 ه. ش در محوطة ارک علی شاه تبریز، با سرپرستی و هدایت ...

بسیاری از بناهای ایران در طی روزگاران به سبب های گوناگون از میان رفته یا «نوع» آنها منقرض شده است. خانقاه یکی از این انواع است. از راه های شناخت معماری خانقاه بررسی بناهایی است که بر سر نوع آنها اختلاف است. بنای معروف به «مسجد جامع رشت خوار» در راه زاوه به خواف در زمرۀ این بنا هاست. تحقیق هایی که دربارۀ این بنا انجام گرفته متکی بر اصول معماری خانقاه و کاوش های باستان شناسی نبوده است. این مقاله ...

به استناد مدارک و شواهد باستانشناسانه، با سقوط دولت ساسانیان و آغاز دوران اسلامی، بخش بسیار زیادی از عناصر تزیینی معماری ایران در دوران پیش از اسلام در معماری دوران بعد از اسلام به خدمت گرفته شده و تکوین یافته است. در این پژوهش با انجام مقایسه ای تطبیقی میان تزیینات وابسته به معماری بناهای ایران پیش از اسلام و عناصر تزیینی ایران در دوران پس از اسلام تا پایان دوره صفوی، به تبیین مفهوم تداوم عناص...