مسئله نقش عقل و محدودیت­های آن در شناخت معارف دین، همواره مورد بحث بوده است. برخی معتقدند که عقل هیچ نقشی در شناخت معارف دین ایفا نمی­کند و گروهی دیگر نیز برای عقل نقش­های مختلفی به­صورت حداکثری و حداقلی در شناخت قائل­اند. در این مقاله براساس نگاه شیعی به مسئله عقل و دین تلاش شده است تا ضمن اثبات حجیت و اعتبار عقل در شناخت معارف، نحوه نقش­آفرینی آن که به سه شکل عمده یعنی میزان، ابزار (مصباح) و ...

زینب(س) غلبه منطق بر احساس احساس، عاطفه و هیجان، واکنش طبیعی انسان‌ها به رویدادهاست؛ ولی گاه آن‌چنان عاطفه و احساس در زندگی فراگیر می‌شود که عقل و منطق کنار می‌رود. بسیاری از رفتارهای سیاسی امروز ما برخاسته از هیجانات و عواطف ماست. اما دختر امیرمؤمنان(ع) در سخت‌ترین شرایط عاطفی و احساسی، عقلانی می‌اندیشید و منطقی سخن می‌گفت. بیهوده نیست که او را «عقیله بنی‌هاشم» نامیدند و عالِم سُنی قرن هفتم در ...

تفاهم‌‌نامۀ همکاری کتابخانه و موزه ملی ملک و مؤسسه پژوهش‌نامه معارف حسینی تفاهم‌نامه همکاری‌های مشترک فرهنگی بین مؤسسه کتابخانه و موزه ملی ملک و مؤسسه پژوهش‌نامه معارف حسینی در بهمن‌ماه 1398 منعقد شد. این تفاهم‌نامه در حوزه‌های مرتبط کاری به‌‌ویژه در زمینه‌های توسعه و ترویج فرهنگ معارف حسینی به منظور پیشبرد فرهنگ و هنر ایرانی _ اسلامی، به امضا رسید. امضای این تفاهم‌نامه با حضور دکتر...

این پژوهش با هدف تبیین و شناسایی مسائل و نیازهای دانشجویان در برنامه درسی دروس معارف اسلامی دانشگاههای شهر تهران به منظور ارائه الگوی مطلوب انجام شده است. دروس معارف اسلامی طی سه دهه فعالیت در دانشگاه ها دارای رشد کمی وکیفی بوده است. در حال حاضر در 400 واحد دانشگاهی، گروه معارف اسلامی به عنوان یک گروه آموزشی با بیش از 5000 عضو هیأت علمی تمام وقت فعالیت آموزشی و پژوهشی وسیعی را انجام می دهد. ده ...

هدف بنیادین پژوهش حاضر بررسی نگرش دانشجویان الهیات نسبت به رشته الهیات و معارف اسلامی بوده است. بدین خاطر در آغاز نگرش سنج مربوطه تهیه شد و مسائل مربوط به جنبه های روان سنجی آن براساس مطالعه ای مقدماتی انجام گردید. سپس با ترمیم و اصلاح پرسشنامه یاد شده، نگرش سنج مورد نظر آماده گردید. پس از آن، مرحله اصلی تحقیق بر روی 374 دانشجو از گرایش های مختلف رشته الهیات و معارف اسلامی انجام شد. یافته های ت...

عوامل شکل گیری جنبش معارف پروری در آغاز سدۀ بیستم و وقایع مرتبط با آن، با مباحثه ها و مناظره های متعددی در میان محققان، مورخان و تئوریسین های انقلابی همراه است. استاد عینی و ف. خواجه اف ازجمله محققان تجددخواهی هستند که دربارۀ نحوۀ شکل گیری این جنبش و مسائل مرتبط با آن اظهارنظر کرده اند. بررسی محققان در این زمینه نشان دهنده تأثیر احمد کلّه (پدر ادبیات نوی تاجیک)، احمد دانش و دیگر معارف پروران تاج...

معارف، مجموعه مواعظ و سخنان سلطان العلما بهاءولد، ازجمله آثار برجسته و شگرف نثر عرفانی است که به شیوه نثر بینابین و ساده نوشته ­شده ­است و در روانی، به شعر می­ماند. یکی از  شیوه­های بیان کردن و انتقال دادن تجربه­ها و مفاهیم، آن است که حواس گوناگون مخاطب را  هم زمان تحت تأثیر قرار دهند که در این­صورت می­توانیم قدرت القای معانی و مفاهیم را تا چند برابر افزایش دهیم. در این مقاله، یکی از زیباترین ص...

کتاب معارف بهاء ولد دربرگیرنده آیات فراوانی است که وی در فصول گوناگون کتاب به تفسیر و تأویل آن ها پرداخته است. در این مقاله، پس از مقدّمه ای درباره تفسیر و تأویل، به رویکرد های تفسیری و تأویلی معارف به قرآن کریم می پردازیم. به این منظور، خاستگاه کلامی این رویکردها و شیوه های تفسیر و تأویل نزد بهاء ولد، همچنین شرایط آن از نگاه وی، به همراه بعضی از نکته های انتقادی مطرح شده است.

جایگاه دین در جهان بینی معارف پروران تاجیک و تناسب افکار دینی و دنیایی در آثار آن ها و به طور کلی درک دیدگاه روشن فکران دربارۀ دین، موضوع بحث مقالۀ حاضر است. بدین منظور، نخست مفهوم روشن فکری براساس دیدگاه نظریه پردازان این حوزه تبیین شده و در ادامه خصوصیات این پدیده در دورۀ نو، چه در اروپا و چه شرق، مورد بررسی قرار گرفته است. طبق مطالعات انجام شده، هرچند عامل برانگیزندۀ معارف پروری انگیزه های خ...