نامه‌نگاریِ امام رضا(ع) در پاسخ به سؤالاتِ محمّد بن سنان زاهری(م.220ق)، پیرامونِ تبیین علل احکام و شرایع، دارای اسناد متعدّدی است که در کتاب‌های عُیون أخبار الرضا(ع) و مَن لایَحضُرُه الفقیه مطرح شده‌اند. این اسناد و طُرُق، در نگرش ابتدایی و محضِ رجالی، به دلیل ضعف راویان، غیر معتبر و ضعیف به نظر می‌آیند؛ علاوه بر ضعف طُرُق، احتمال جعل مکاتبه به‌وسیلۀ خودِ محمّد بن سنان نیز مطرح است. در این پژوهش، به ارزیابیِ انت...

مصلحت در چند حوزه اسلامی بحث می‌شود: مصلحت به عنوان ملاک و معیار اوامر و نواهی شرع، مصلحت به عنوان یکی از منابع استنباط، مصلحت به عنوان عنصری در فقه سیاسی و اندیشه حکومت اسلامی و برخلاف مسیحیت و به تبع آن، در ساحت اندیشه غرب که مصلحت به عنوان عنصری در حکمرانی و نظام سیاسی بیشتر مورد توجه قرار گرفت، در اندیشه اسلامی از مصلحت بیشتر به عنوان یکی از منابع استنباط شریعت بحث می­‌گردد. بنابراین آنچه ب...

منابع اجتهاد و استنباط احکام شرعی مورد اتفاق اکثر مذاهب اسلامی ، کتاب ، سنت و اجماع می باشد. برخی از مذاهب ، قیاس را منبع چهارم استنباط دانسته اند و به ادله دیگری نیز تمسک جسته اند . استحسان و مصالح مرسله از جمله این ادله اند. برای استحسان تعاریف مختلفی ارائه شده است . گفته اند : استحسان ، ترک قیاس است بخاطر وجود دلیلی از کتاب یا سنت یا اجماع که اقوی از قیاس است . تخصیص قیاس به یک دلیل قوی تر ا...