کتب کلیله و دمنه و مرزبان نامه از  جمله قصه های قرن ششم و هفتم هجری قمری در ایران می باشند؛ یکی از شخصیت های مهم در قصه های این کتب، شخصیت زنان است که ویژگی های مختلفی از جمله حسادت به آن  نسبت داده شده است. از سویی دیگر روان شناسی زنان، ضمن توجه به جنبه های مختلف شخصیت زنان، مسئله ی حسادت در شخصیت را مورد بررسی قرار داده است، در این مقاله ضمن ذکر قصه های مربوط از کلیله و دمنه و مرزبان نامه و ت...

روایت شناسی علم مطالعه نظام مند روایت است که از حدود سال 1960 وارد دوره روایت شناسی ساختارگرا می شود. نظریه پردازان این دوره در پی تحلیل ساختاری روایت ها برآمدند و اغلب با الگو قرار دادن دستور زبان و یا کمک گرفتن از مباحث زبان شناسی، حیطه ای برای بررسی برگزیدند و به نتایجی دست یافتند؛ از آن جمله، ویلیام لابوف، طی تحلیل و بررسی حکایت های شفاهی بحران ساز به ساختار شش وجهی دست یافت که به الگوی الم...

مرزبان نامه یکی از شاهکارهای کلاسیک ادبیات فارسی است که به واسطه پیوند عمیق و اثر بخشش با فرهنگ و هویت ایرانی سرشار از اندیشه های ایرانشهری است. در این پژوهش سیر و تداوم اندیشه های ایرانشهری را که در لابه لای افسانه و حکایت های مرزبان نامه نظیر: شاهی آرمانی، همبستگی دین و فرمانروایی، عدالت، آرمانشهر، راستی و اشه و... آمده است مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در اندیشه ایرانشهر پادشاه مهمترین رک...

مرزبان­نامه به شیوة کلیله و دمنه مشتمل بر حکایات و افسانه­های حکمت­آمیز است و از زبانِ انسان­ ها و وحوش نوشته شده است. این مؤلفه­ ها به همراه شیوة نگارشِ کتاب باعث شده است تا این اثر را تقلیدی از کلیله و دمنه بدانند و اهمیّتِ آن را بیش تر در فنّ نگارشِ آن قلمداد کنند، در صورتی­که وقتی زیرساخت و ساحتِ محتواییِ این دو کتاب را مقایسه کنیم، در خواهیم یافت که زیرساختِ فکری شان به دلیلِ دیدگاه حاکم بر آنها، بس...

مرزبان نامه از آثار برجسته زبان فارسی است که تاکنون در زمینه نقد صورت گرایانه و بررسی اجزای داستانی حکایت های آن، تحقیق علمی و مستقلی انجام نشده است. در پایان نامه حاضر به ارائه تحلیل و طبقه بندی روش مند عناصر داستانی چون پیرنگ، شخصیّت، زاویه دید، درون مایه و ... در حکایت های مرزبان نامه براساس نظریه نقد صورت گرایانه و تعیین میزان تناسب و هماهنگی این اجزا و یک پارچگی و انسجام اثر پرداخته شده است...

چکیده: در مرزبان نامه توصیف نقش بسیار مهمی را ایفا می کند؛ معمولاً نویسنده موصوف را با مضامین شاعرانه وصف می کند و معانی وصفی به مضامین شعری بدل می گردد و با استفاده از تمثیلات، استعارات، کنایات، تشبیهات و دیگر صنایع، رشته سخن را از مسیر طبیعی خود منحرف ساخته و با تناسبی به معانی وصفی می کشاند. انواع توصیفات به کار رفته در این اثر شامل: توصیف گسترده که در مقابل آن توصیف فشرده وجود دارد، توصیف...

در این مقاله بر اساس رویکرد نقد ساختارگرایی حکایت «غلام و بازرگان» از باب دوم مرزبان نامه تحلیل شده است. در این تحلیل بر اساس شیوه پراپ در ریخت شناسی قصه های پریان، به دو بن مایه «سفر و بازگشت از سفر» توجه شده است. این دو بن مایه که در اثر پراپ یکی از سی و یک خویشکاری قهرمان محسوب می شوند، با کهن الگوی اسطوره ای آشناسازی و میر نوروزی، تطبیق داده شده اند. در این مطابقه عناصر سازنده اسطوره و حکای...

روایت شناسی علم مطالعه نظام مند روایت است که از حدود سال 1960 وارد دوره روایت‌شناسی ساختارگرا می شود. نظریه پردازان این دوره در پی تحلیل ساختاری روایت‌ها برآمدند و اغلب با الگو قرار دادن دستور زبان و یا کمک گرفتن از مباحث زبان‌شناسی، حیطه‌ای برای بررسی برگزیدند و به نتایجی دست یافتند؛ از آن جمله، ویلیام لابوف، طی تحلیل و بررسی حکایت های شفاهی بحران ساز به ساختار شش وجهی دست یافت که به الگوی الم...

از جهت ساختار رساله حاضر به پنج بخش تقسیم گردیده است : ابتدا، پس از بیان بحثی کوتاه به عنوان مقدمه درباره مرزبان نامه بخش اول که به "سبک و ویژگیهای زبانی مرزبان نامه" اختصاص دارد آورده شده. در این بخش ویژگیهای سبکی این اثر به طور جداگانه توضیح داده شده است . "بلاغت و علوم بلاغی" عنوان دومین بخش این تحقیق است که در آن توضیحی مختصر درباره سیر تکاملی علوم بلاغی و مفهوم بلاغت داده شده است . پس از آ...

نویسنده مرزبان نامه در اواخر باب اول، در داستان شگال خر سوار، اقامت گاه شگال را این چنین توصیف می کند. استاد ارجمند جناب آقای دکتر احمد مهدوی دامغانی- حفظ الله تعالی و متعنا بطول بقائه- در سلسله مقالاتی که در مجله یغما تحت عنوان «مأخذ ابیات مرزبان نامه» به چاپ رسانده در بیت ما نحن فیه نیز مثل سایر بیت ها از آنجایی که نام سراینده شعر را پیدا نکرده به توضیح مختصر زیر بدون ترجمه کامل بیت بسنده نمو...