فقهای شیعه از چشم انداز مقاصد شریعت به مصلحت نگریسته، آن را ملازم شرع و در دوره متأخر، ملازم حکومت اسلامی مشروع پنداشته اند. درجه بندی و اولویت بندی متعلًّقات مصلحت در فقه سیاسی شیعه، دارای پیامدهای آشکاری در حوزه امنیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است. درک پیامدهای امنیتی، مستلزم حصول معرفت به نسبت مصلحت و امنیت است. در این راستا، دو نوع رابطه از یکدیگر تمیز داده شده اند، رابطه طولی مبتنی بر جانشینی ...

امنیت و ناامنی انسان ها در هر دوره ای متأثر از شرایط اجتماعی زندگی شان است. در دورۀ مدرن، دولت ها به عنوان مهم ترین مرجع و منبع امنیت انسان ها محسوب می شدند. در دوران اخیر فرآیند جهانی شدن، یکپارچگی دولت – ملت ها و زندگی روزمرۀ شهروندان را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. یکی از مهم ترین اثرهای این دگرگونی عمده پیامدهای امنیتی آن می باشد. این مقاله با تأکید بر بعد فرهنگیِ جهانی شدن، با روش کمی، ب...

در مطالعات امنیتی به مفهوم اخلاق توجه اندکی شده است، دلیل این امر تعریف سنتی از اخلاق به عنوان علمِ خود است، در حالی که امنیت عمدتاً در قلمرو اجتماعی و سیاسی مطرح است. در عین حال، بازتعریف علم اخلاق می‏تواند کمک مؤثری در ایجاد زندگی و زیست امن‏تر فراهم آورد. امنیت اخلاقی که در این مقاله مطرح شده، چارچوب مطالعات امنیتی را تابع مفاهیم اخلاقی نمی‏کند، بلکه به آن برای زیست امن‏تر یاری می‏رساند. امنیت...

امنیت و ناامنی انسان‌ها در هر دوره‌ای متأثر از شرایط اجتماعی زندگی‌شان است. در دورۀ مدرن، دولت‌ها به عنوان مهم‌ترین مرجع و منبع امنیت انسان‌ها محسوب می‌شدند. در دوران اخیر فرآیند جهانی شدن، یکپارچگی دولت – ملت‌ها و زندگی روزمرۀ شهروندان را به شدت تحت‌تأثیر قرار داده است. یکی از مهم‌ترین اثرهای این دگرگونی عمده پیامدهای امنیتی آن می‌باشد. این مقاله با تأکید بر...

«امنیت» چونان یک نیاز بشری از دیرباز در اذهان و نوشته های فلاسفه قدیم، به نوعی انتزاعی مطرح بوده است. اما دانشواژه ی «امنیت ملی»، در پیِ پیدایش دولت- ملت های جدید بطور جدی وارد ادبیات سیاسی و روابط بین الملل گردیده است. باری بوزان استدلال می کند که مفهوم امنیت، به خودی خود، روش جامع تر، قوی تر و مفیدتر برای مطالعه روابط بین-الملل در سنجش با قدرت و صلح است؛ چرا که گویای انگیزهی اصلی رفتارهاست ک...

مطالعات امنیتی پیشینه‏ای دیرینه دارد و مکاتب گوناگونی در این حوزه خودنمایی می‏کنند، اما به رغم وجود مبانی و بسترهای ناب در متون اسلامی و با گذشت قریب به سه دهه از انقلاب شکوهمند اسلامی مردم ایران، تا کنون اقدامات و تلاش‏های متمرکز و هدفمند اندکی در جهت نظریه‏پردازی امنیتی با ابتنای بر اندیشه‏های بنیان‏گذار نظام جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته است.در این مقاله سعی داریم با ارائه تعاریف و مفهوم شن...

مرجع امنیت، قلب هر نظریه امنیتی به شمار می‏رود و از این‏رو، عزیمتگاه تحلیل و استخراج نظریه‏های امنیتی از جمله نظریه امنیتی امام خمینی(ره) است. بر این اساس، مقاله حاضر چیستی مرجع امنیت را در آراء امام خمینی، شناسایی می‏کند و در عین حال، آراء ایشان در این زمینه را به مثابه «کنش گفتاری» به شمار می‏آورد، زیرا ایشان را علاوه بر نظریه‏پرداز امنیتی جمهوری اسلامی، کنش‏گر امنیتی کننده آن نیز می‏داند. در...

هدف اصلی این مقاله، بررسی مقایسه‏ای مفهوم امنیت در مکاتب متأخر امنیتی است. در واقع، مکاتب جدید امنیتی همچون مکتب انگلیسی، کپنهاگ، ولز، پاریس و پسااستعماری، واجد این مداقه در مقوله امنیت هستند. بر این اساس، نویسنده مبنای مقایسه مکاتب را بر معیار «مرجع امنیت» قرار داده و بر این مبنا به مقایسه هستی شناسی، معرفت شناسی و روش شناسی این مکاتب در حوزه امنیت پرداخته است. مطابق فرضیه مقاله و در مقام مقای...

هدف و مسئله اصلی مقاله، تدوین یک چارچوب مفهومی برای "امنیت هویت" به‌عنوان یک سازه مفهومی جدید برای توضیح پاره‌ای از نگرانی‌ها و دغدغه‌های کنشگران جامعه ایرانی است. به این منظور مبانی، سوابق و خاستگاه‌های نظری این مفهوم در نزد نظریه‌پردازان علوم اجتماعی و مطالعات امنیتی مرور شده است و این مفهوم به معنای مجموعه نگرانی‌ها  دغدغه‌ها و حساسیت‌های شهروندان نسبت به حفظ و تداوم (پایداری( ویژگی‌های معنا...

مقوله امنیت و به ویژه امنیت سیاسی، در همه جوامع امروزی به عنوان یکی از مؤلفه های اصلی حقوق بنیادین افراد مورد توجه قرار می گیرد و ماهیتی حقوق بشری به خود گرفته است. نوشتار حاضر با توجه به این اهمیت، درصدد بازشناسی مقوله امنیت سیاسی و مهم ترین رکن آن ذیل عنوان «مرجع امنیت» در آموزه های فقه سیاسی شیعه است. بدین منظور، ضمن تبیین اجمالی محل بحث در مطالعات امنیتی، معیارها و ضوابطی به منظور تشخیص مرج...