با نگاه به ریشه کلمه "بومی"، برای درک جلوۀ بومی یک عنصر در فرهنگ یک سرزمین باید جلوه‌های مختلف عینی و ذهنی آن را در محصولات فرهنگی برخاسته از آن جستجو کرد. نمودهای عینی بیشتر از فضاهای کالبدی مانند شهرها، معماری و سایر محصولات مبتنی بر عینیت یافتن یک اندیشه قابل استخراج است و جلوه‌های ذهنی بیشتر از بروز ذهنیت اهالی یک سرزمین در هنرها و دریافت‌های ذهنی‌تر آنها حاصل می‌شود. در این مقاله برای درک ...

مجموعه کتاب های جهان اسلام به مطالعه تغییر و تحولات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشورهای جهان اسلام به ویژه مناطق استراتژیکی همچون شمال آفریقا، غرب آسیا، آسیای مرکزی و جنوب شرق آسیا در سال های 2010 به بعد، پرداخته است. هم اکنون، بیش از یک سال از نهضت های بیداری اسلامی ملت های مسلمان و شجاع و کهن مصر، لیبی، یمن و بحرین می گذرد و عموم مردم جهان، اطلاعات کاملی از خصوصیات  نظام سیاسی و مسائل فرهنگی، اق...

فاطمیان پس از دو دهه دعوت و فعالیت سیاسی, مذهبی و نظامی در افریقیه و مغرب در سال 297 ه' موفق به تشکیل خلافت در قیروان شدند.از عواملی که به تشکیل این حکومت کمک کرد, موقعیت تجاری افریقیه و مغرب بوده است. افریقیه و مغرب دارای مراکز و جاده های بزرگ و مهم بازرگانی بود. وضعیت بازرگانی ویژه آن مناطق, جایگاه ممتازی را برای تشکیل خلافت فاطمیان فراهم کرد.این مقاله در پی بررسی نقشی است که مراکز و راه...

تکرار یک عنصر در هر فرهنگ می‌تواند ضمن الگوسازی، هویت‌بخش و حامل معنا باشد که درک آن توسط مخاطب تفسیری زیباشناسانه از سلیقه فرهنگی را به دست می‌دهد. با این تعریف به نظر می‌رسد تکرار عنصر شهری گلدان و قاب‌کردن عناصر طبیعی آب و درخت در فضای عمومی شهرهای مراکش توسط آن، از نکات بارز سلیقهٔ فرهنگی این کشور به شمار می‌رود. علاوه بر این نوع برخورد متولیان، چه نهادهای دولتی و چه اقدامات شهروندان، حاکی ا...

تزئینات یکی از شاخص‌ترین مؤلفه‌هایی است که معماری سنتی مراکش با آن شناخته می‌شود و با توجه به اینکه نشانه‌شناسی جریانات تأثیرگذار در حوزه تزئینات با روایی بیشتری نیز انجام می‌پذیرد، پرداختن به ریشه‌شناسی الگوهای تزئیناتی می‌تواند بازنمایی صحیح‌تری از ریشه‌های کلیت معماری مراکش را رقم بزند. مبتنی بر بررسی‌های میدانی صورت گرفته، سه حوزه تأثیرگذاری زیبایی‌شناسی رومی، بربر و اسلامی به الگوهایی تزیی...

در شهرهای مراکش، بخش مهمی از منظر شهری را، بافت قدیم مدینه‌ها شکل می‌دهد. از طرف دیگر به سبب نقش مهمی که کوچه‌ در زندگی و حیات این بافت‌ها ایفا می‌کند، در این پژوهش به‌عنوان موضع مطالعه‌ی منظر شهرهای مراکش مورد توجه قرار گرفته است. ‌پس از مشاهده و بررسی چند شهر چنین عیان شد که رنگ، یکی از بارزترین عناصر منظر کوچه‌های مراکشی است، تداوم و حضور رنگ در این کوچه‌ها چنان پرقدرت اتفاق می‌افتد که رنگ ب...

- پیش از مدرنیته، اندیشة ثبات بر پایة پایداری پدیده‌ها، دوام شکل آنها و روابط به ظاهر ذاتی‌شان (رخوت ماده و سکون قراردادها) استوار بود. اما در جهان سیال معاصر، پایداری و ثبات دیگر داده‌ای معین نیست که در ذات پدیده‌ها مستتر باشد، بلکه ثمرة کنشی خود‌خواسته میان «ارتباطات» و نتیجة طرحی است که کانسپت آن باید دوام داشته باشد تا هر چیز دیگر بتواند تغییر کند، بی‌آنکه ارزش و یا پدیدة واجد ارزش از دست ...

فضای مکثی که در میان مدینه شهرهای مراکش قرار دارد مرکز محله مدینه ها را شکل داده است. در مرکز محله‌ها چشمه آبخوری وجود دارد که جز جدایی‌ناپذیر این مکان است. چشمه ها از دو جهت «وجود» و «ماهیت»، در ساختار مرکز محله مدینه‌ها اهمیت ویژه داشته و جز جدایی‌ناپذیر آنها هستند. این مقاله بر آن است تا جایگاه این عنصر (چشمه) را در دو بعد ذکر شده در مرکز محلات مورد بررسی قرار دهد.در بخش اول «وجود» چشم...

از اصول اساسی در توفیق احیاء و نوسازی بافت‌های قدیمی یا ارزشمند، توجه به زندگی جاری و حیات اجتماعی شهروندان در کنار بهسازی کالبدی و فیزیکی است. این اصل در مدینه شهرهای مراکش با رویکردی خاص، نه تنها موجب حفظ واقعی و نه تصنعی این بافت‌ها شده است، بلکه آنها را تبدیل به نواحی گردشگری کرده است، چنانچه مدینه‌ها در شهرهای مراکش از نخستین مقاصد گردشگران از سراسر دنیاست. مدینه‌ها که هسته اصلی هر شهر و ب...

دوجنبش اسلامی مراکش (توحید و اصلاح) و دیگری (عدل و احسان) امروز از فعلان سیاسی مهم و موثر در فضای سیاسی مراکش می باشند. و در طول تاریخ این دوتا جنبش وقایع و صحنهای سرنوشت ساز در عملکرد سیاسی آنها شاهد بودند.رغم از صفاتهای و و ویژگیهای مشترک بین این دوتا جنبش مانند داشتن یک هدف است و آنست که برقرار خلافت اسلامی، و داشتن حکومتی که مقررات و تشریعات اسلامی را رعایت کند، همچنین هر دو جنبش براساس مرج...