علی اصغر باباصفری دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان نرگس نصری کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی چکیده یکی از انواع ادبی، ادبیات غنایی است که بیان‌کننده احساسات شاعر است. مرثیه گونه‌ای از گونه های ادبیات غنایی است شاعر به وسیله آن از احساسات خود نسبت به از دست دادن امور مطلوبش سخن می‌گوید که مرثیه اجتماعی یکی از انواع مراثی است .هدف از این پژ...

در میان اغراض و معانی شعر فارسی و عربی آنچه از زیربنـای عـاطفی بـسیار اسـتواربرخوردار است و در عین حال از تخیل یعنی مهمترین عنصر شعر به کمال بهره دارد، مرثیـهاست . خاصه مرثیه در سوگ فرزندان، این گونه مراثی بی هیچ گونه اغراقی نمودی بیرونـی ازعواطف متراکم است که با آمیزه هایی از ابداعات مخی ل، امکان تجلّی پیدا کرده است و ایـنمقاله کوششی است در راه شناساندن بخشی از این قسم شعر، در ادبیات فارسی و ع...

در میان اغراض و معانی شعر فارسی و عربی آنچه از زیربنـای عـاطفی بـسیار اسـتواربرخوردار است و در عین حال از تخیل یعنی مهمترین عنصر شعر به کمال بهره دارد، مرثیـهاست . خاصه مرثیه در سوگ فرزندان، این گونه مراثی بی هیچ گونه اغراقی نمودی بیرونـی ازعواطف متراکم است که با آمیزه هایی از ابداعات مخی ل، امکان تجلّی پیدا کرده است و ایـنمقاله کوششی است در راه شناساندن بخشی از این قسم شعر، در ادبیات فارسی و ع...

می­توان مرثیه‌ را یک ‌نوع‌ ادبی‌ جهانی‌‌ قلمداد کرد که‌ محتوای‌ آن‌ در ادبیات‌ تمامی‌ ملل‌‌، مشترک‌‌ و تاریخچۀ آن به امتداد عمر بشریت، طولانی است. چون در مرثیه، شاعر از احساسات‌ و  عواطف‌ خود سخن می­گوید، از نظر ماهیت جزو ادب غنایی و به­شدت از روحیات و شرایط زندگی شاعر متأثر است. در متن و بطن کلیات اشعار ترکی شهریار، موضوعات و مضامین مختلفی وجود دارد که از جملۀ آن­ها مراثی و سوگواره­های مختلف ب...

  مرثیه بر اشعاری اطلاق می‌شود که در ماتم گذشتگان سروده شده باشد. از لحاظ نوع ادبی، مرثیه را جزء اشعار غنایی به حساب می‌آورند. مرثیه ممکن است در هر قالبی سروده شده باشد؛ اما قالب قصیده پرکاربردترین قالب برای سرودن مرثیه است. خاقانی علاوه بر اینکه در سرودن مدح، هجو، حبسیه و هجو تبحّر فراوانی داشته، در سرودن مرثیه هم، توانایی خود را به اثبات رسانده است. مرثیه های خاقانی، اغلب در قالب قصیده و در بح...

ادب عصر مملوکی(923-656 هـ ق) که اکثر مورّخان، حمله‏ی مغول(656هـ ق) را نقطه‏ی آغاز آن می‏دانند، لبریز از مرثیه‏هایی حُزن انگیز است. در این دوره حوادثِ طبیعی مانند سیل ،زلزله ، خشکسالی و در نتیجه‏ی آن بیماری و قحطی .ونیز حوادث انسانی از جمله جنگ‏هایی که در داخل وخارج از مرزهای سرزمین‏های تحتِ حکومت ممالیک رخ داد،مانند جنگ‏های صلیبی و حملات مغول ،سبب شد، میزان مرگ ومیر و کشته شدگان بسیار زیاد شود.آن‏گ...

آنچه در این مجموعه پیش روی شماست بررسی و تحلیل مرثیه سرایی از پایان عصر صفویه تا آغاز دوره ی مشروطه است. در حقیقت این پژوهش جبران کننده ی نقص خلایی است که در مطالعات مرثیه پژوهی فارسی وجود دارد ، زیرا پیش از این مرثیه سرایی از آغاز تا پایان صفویه و از مشروطه تا سال 1333 شمسی بررسی شده بود. مرثیه گونه ای مهم از ادبیات غنایی است که به دلیل پیوند آشکار آن با نفسانیات و عواطف انسانی همواره مورد تو...

منتقدان ادبی مرثیه را جزو انواع غنایی محسوب می کنند. با روی کار آمدن صفویه مرثیه مذهبی در غالب ترکیب وند رایج می گردد در اوج مرثیه ی عاشورایی در قرن دهم قمری می توان به قالب ترکیب بند اشاره کرد. تفاوت شعر عاشورایی با دیگر شعرهای دینی در این است که شعر عاشورایی دارای نوعی حماسه و شور است هرچند که در این نوع شعر غمی وجود دارد که در دیگر شعرهای دینی به این شدت یافت نمی شود شاعری مثل محتشم کاشانی ...

مرثیه در ادب فارسی سابقه ای دیرینه دارد. سرودن مراثی و مناقب برای ائمهٔ اطهار، به ویژه امام حسین (ع)، در دورهٔ صفویه و قاجار رونق بسیار داشت. حمایت دربار از سوگ سروده های مذهبی سبب شد بسیاری از شاعران و نویسندگان در این زمینه طبع آزمایی کنند. یکی از مرثیه سرایان پرکار و کم شناختهٔ دوره قاجار حاج میرزا هادی نایینی است که در قرن سیزدهم هجری قمری می زیست. از زندگی وی اطلاعات دقیقی در دست نیست، ولی آث...

چکیده مرثیه از آنجا که بیان کننده ی احساسات و عواطف شاعر است، در زمره ی ادبیات غنایی قرار دارد و به تناسب موضوع و محتوا به شاخه های مختلفی تقسیم می گردد. یکی از این شاخه ها مرثیه ها ی آیینی است، که موضوع بخش عمده ی آنها کربلا و حوادث روز عاشورا است. از قرن دهم هجری قمری با روی کار آمدن سلسله ی شیعه مذهب صفوی شعر آیینی، بخصوص مرثیه های مذهبی، رونق گرفت و برای اولین بار محتشم ترکیب بندی سرود که ...