پیدایش گروه های نظامی اسلام گرا ریشه در ظهور اسلام دارد و امروزه از پدیده های مهم سیاسی- حقوقی به شمار می آید . اغلب آنها متشکل از مبارزانی هستند که در راستای دستیابی به اهداف خود مسلحانه نبرد می کنند . مبارزات آنان با داشتن شرایط ویژه، مخاصمه مسلحانه محسوب می گردد . حقوق بشردوستانه به عنوان یکی از بخشهای مهم حقوق بین الملل، نه تنهاشرایط مخاصمه را تعیین کرده بلکه آن را مبتنی بر معیارهایی تقسیم ...

هرچند رویکرد کلی جامعه بشری بویژه در سال‌های پس از جنگ جهانی اول، همواره محدودسازی توسل به جنگ در روابط بین‌الملل بوده است لیکن حقیقت زنده و موجود در این عرصه، ادامه استفاده از عنصر زور در کنش‌ها و واکنش‌های روابط بین‌المللی است و همین امر سبب شده است تا نویسندگان و محققان حقوق بین‌الملل همچنان به اهمیت حقوق جنگ و لزوم تدوین و توسعه آن همت گمارند. با این هدف که در ایام جنگ و در درون آتش این پدی...

حمایت از نهضت های رهایی بخش و نیز حقوق و تکالیف آنان در مخاصمات مسلحانه، یکی از مهم ترین مباحث حقوق جزای بین الملل است. بر اساس حقوق بین الملل، حمایت دولت ها از نهضت های رهایی بخش حتی در قالب کمک های نظامی نیز قابل توجیه است اگرچه این نهضت ها نیز باید قواعد و مقررات مربوط به مخاصمات مسلحانه را مراعات نمایند. در حقوق اسلام بر اساس قواعد مربوط به درگیری های مسلحانه، حقوق خاصی برای حمایت از شهروند...

سالیان درازی است که منشور ملل متحد توسل به زور را ممنوع اعلام کرده است .با وجود این، مخاصمات مسلحانه زیادی اعم از داخلی و بین‌المللی رخ می‌دهند و تبعات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و حقوقی به‌دنبال دارند که در این بین، معاهدات بین‌المللی نیز بی‌بهره نمی‌مانند. کنوانسیون حقوق معاهدات وین مسائل مربوط به مخاصمات را از شمول این کنوانسیون خارج کـرد. مـوضوع آثـار مخـاصمات مسلحانه بـر معـاهدات در جلسه پنجـ...

حمایت از نهضت‌های رهایی‌بخش و نیز حقوق و تکالیف آنان در مخاصمات مسلحانه، یکی از مهم‌ترین مباحث حقوق جزای بین‌الملل است. بر اساس حقوق بین‌الملل، حمایت دولت‌ها از نهضت‌های رهایی‌‌‌بخش حتی در قالب کمک‌های نظامی نیز قابل توجیه است اگرچه این نهضت‌ها نیز باید قواعد و مقررات مربوط به مخاصمات مسلحانه را مراعات نمایند. در حقوق اسلام بر اساس قواعد مربوط به درگیری‌های مسلحانه، حقوق خاصی برای حمایت از شهرو...

پیشرفت فناوری در قرن 21 در حال رونمایی از شکل دیگری از سلاح‌‌های پرندۀ نظامی است که هواپیماهای بدون سرنشین مصداق بارز آن‌ها به شمار می‌روند. نظر به اینکه کاربرد این نوع از سیستم‌‌های هوابرد چالش‌‌های جدی را از منظر حقوق بین‌‌الملل بشردوستانه موجب شده است، ارزیابی مستقل حقوقی در این خصوص ضروری است. پیش از بررسی دقیق این مسئله شناخت این سیستم‌‌ها و بررسی چالش‌‌های ناشی از به‌کارگیری آن‌ها در مخاص...

اصل تفکیک رزمندگان و غیرنظامیان در مخاصمات مسلحانه، به عنوان اصل بنیادین حقوق بشردوستانه، نقشی اساسی در حمایت از غیرنظامیان در برابر خسارات ناشی از جنگ برعهده دارد. تداوم کارایی اصل تفکیک، مستلزم توانایی تطابق با پدیده‌های جدیدی است که هر از چندی و به لطف پیشرفت تکنولوژی در عرصه مخاصمات مسلحانه ظاهر می‌گردند. از جمله این پدیده‌های نوین، جنگ اطلاعات می‌باشد که بنا به ماهیت غیرفیزیکی و توانایی در...

کودکان*** آیینه تمام‌نمای اشخاص بی‌دفاع در مخاصمات مسلحانه هستند، که مورد توجه ویژه دولت‌ها قرار گرفته‌اند. جامعه جهانی در حمایت از حقوق کودکان در مخاصمات مسلحانه اقدامات شایان توجهی در عرصه بین‌المللی و منطقه‌ای انجام داده است. از جمله اقدامات بین‌المللی می‌توان به اعلامیه حقوق کودک 1959، کنوانسیون حقوق کودک 1989، کنوانسیون چهارم از کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو و پروتکل‌های الحاقی آن، و پروتکل ا...

برداشت­های  متناقض از اصل ضرورت نظامی و وجود ابهام در ماهیت و آثار و شرایط این اصل در حقوق مخاصمات مسلحانه، منجر به حملات مکرر به مناطق مسکونی و اهداف غیر نظامی به ویژه در جنگ­های اخیر شده است. این واقعیت، بررسی دوباره اصل مذکور در مقررات بین­المللی و ابهام­زدایی از آن را ضرورت  بخشیده است. یکی از بهترین روش­ها برای رفع این ابهام­ها، می­تواند یک مطالعه تطبیقی درخصوص ضرورت نظامی در حقوق مخاصمات ...

به دنبال شکل گیری ماده 3 مشترک کنوانسیون های چهارگانه ژنو در سال 1949 و پروتکل الحاقی دوم به این کنوانسیون ها در سال 1977، جامعه جهانی به مفهوم آستانۀ مخاصمات مسلحانه غیربین المللی، به عنوان مرز عبور از وضعیت هایی چون شورش و درگیری های پراکنده داخلی و ظرفیتی مؤثر در کاهش حقوق حاکمیتی و حتی پایان بخشیدن به صلاحیت انحصاری محاکم داخلی دول محل وقوع مخاصمه، توجه نشان دادند. دول محل وقوع مخاصمه، به خ...