چکیده بررسی سطحی روشمند محوطه های باستانی روشی نوین در مطالعات باستان شناسی است که در دو دهه اخیر کاربرد فراوانی یافته است. از میان روشهای گوناگون نمونه برداری سطحی محوطه ها، نمونه برداری روشمند طبقه بندی شده، مناسب ترین روش و با کارایی بالایی است که از نظر مطالعات آماری نیز بهترین نتیجه را بدست می دهد. در این روش به دلیل دقت نسبتاً بالا در جمع آوری مواد فرهنگی، انتخاب نقاط جهت کاوش یا گمانه ز...

دشت خاوه در شهرستان دلفان (نورآباد) یکی از دشت های مهم زاگرس مرکزی است که در منطقه پشتکوه شرقی و در بین کوه های گرین و سفید کوه واقع شده است. در این دشت، 36 محوطه باستانی شناسایی شده که قدیم ترین آن ها مربوط به دوره نوسنگی بی سفال و جدیدترین آن ها مربوط به قرن های متأخر دورۀ اسلامی است. از این تعداد، بیست محوطه دارای بقایای دوره اشکانی بوده اند. مباحث مورد توجه در این مقاله اغلب براساس فعالیت ه...

تپة سگزآباد از جمله اوّلین محوطه‌هایی است که طی سلسله پژوهشهای باستان‌شناس دانشگاه تهران در دشت قزوین مورد کاوش قرار گرفته است؛ نتایج این پژوهشها حاکی از وجود استقراری مداوم از اواخر هزارة سوم تا اواسط هزارة اوّل ق.م. می‌باشد. اما طی کاوش اخیر دانشگاه تهران در مهر و آبان سال 1387، تپة سگزآباد تاریخ‌گذاری مطلق شد. براساس نتایج به دست آمده، استقرار محوطه در حدود 1700 ق.م. شروع شده و نیز جنوب تپه، ح...

دشت خاوه در شهرستان دلفان (نورآباد) یکی از دشت های مهم زاگرس مرکزی است که در منطقة پشتکوه شرقی و در بین کوه های گرین و سفید کوه واقع شده است. در این دشت، 36 محوطة باستانی شناسایی شده که قدیم ترین آن ها مربوط به دورة نوسنگی بی سفال و جدیدترین آن ها مربوط به قرن های متأخر دورۀ اسلامی است. از این تعداد، بیست محوطه دارای بقایای دورة اشکانی بوده اند. مباحث مورد توجه در این مقاله اغلب براساس فعالیت ه...

بررسی های استقرار گاه های پیش و آغاز تاریخی در شرق دشت ری که در برگیرنده شهرستان های ورامین، پیشوا،جواد آباد و پاکدشت می باشد، در طی هفت سال گذشته توانسته الگوی پراکنش استقراری شرق دشت ری را به تصویر بکشد. از این رهگذر تنها در بررسی شهر پیشوا بالغ بر 120 محوطه از ادوار مختلف فرهنگی شناسایی شده و در بررسی شهرستان جواد آباد این آمار به حدود 50 محوطه رسیده است که محوطه زواره ور یکی از این محوطه ها...

شهرستان های سلسله(الشتر) و دلفان(نورآباد) با قرارگیری در شمال و شمالغربی استان لرستان، از نظر دارا بودن محوطه ها و بقایای مربوط به دوره اشکانی دارای اهمیت ویژه ای هستند. سیمای محیطی این مناطق شامل دره ها، دشت های میان کوهی و کوهستانی با مساحتی بالغ بر 4000 کیلومتر مربع است. پژوهش حاضر بر اساس مطالعه داده های حاصل از بررسی میدانی و پیمایشی این مناطق استوار است. در نتیجه بررسی باستا ن شناسی صورت ...

محوطۀ گندمزار در حوضۀ آبگیر سد سیمره در شهرستان بدرۀ استان ایلام قرار دارد و از مه م ترین محوطه های زاگرس مرکزی محسوب می شود.کاوش های این محوطه در مدت ۱ ماه انجام یافت. اهداف کاوش های این محوطه نجا ت بخشی آثار تاریخی  فرهنگی، به دست آوردن درک روشن تری از ساختارهای معماری و استقراری شناسایی شده و شناخت رابطۀ آن با گورستان محوطۀ گندمزار و همچنین بررسی استقرارهای به جا ماندۀ اقوام کوچ نشین بود. کا...

محوطۀ گندمزار در حوضۀ آبگیر سد سیمره در شهرستان بدرۀ استان ایلام قرار دارد و از مه م ترین محوطه های زاگرس مرکزی محسوب می شود.کاوش های این محوطه در مدت ۱ ماه انجام یافت. اهداف کاوش های این محوطه نجا ت بخشی آثار تاریخی  فرهنگی، به دست آوردن درک روشن تری از ساختارهای معماری و استقراری شناسایی شده و شناخت رابطۀ آن با گورستان محوطۀ گندمزار و همچنین بررسی استقرارهای به جا ماندۀ اقوام کوچ نشین بود. کا...

تأثیر عناصر و پدیده های جغرافیایی بر انسان و زندگی او فراوان است. این تأثیرات را می توان حداقل بر جذب و دفع گروههای انسانی، نوع و شکل سکونتگاه، محوطه های استقراری و جابه جایی آن، میزان بهره وری از منابع طبیعی، جمعیت و … مشاهده کرد. در ایـن مقـاله سعی شده است تا بر اساس بررسیهای باستان شناسی ـ که در حوزه زهک سیستان صورت گرفت ـ به نقـش جغرافیا و به خصوص هیدرولوژی در شکل گیری و نابودی تمدنهای مخت...

باستان شناسی با آمیختگی دیگر علوم و استفاده از آن ها به نقش زیست بوم در شکل گیری محوطه های باستانی به طور گسترده ای پرداخته است. هزینه های سنگین کاوش های باستان شناسی موجب شد روش های مختلفی برای شناسایی محوطه هایی که درون خاک مدفون هستند، ا بداع و به کار گرفته شود. در این میان تجزیة چندعنصری خاک های پوشیده بر سطح محوطه های باستانی ، که روش آزمایشگاهی بسیار مناسبی است، می تواند داده هایی را برای...