وجه اشتراک جوامع اسلامی در مواجهه با غرب در دوران استعمارکلاسیک (قدیم)، احساس ناتوانی و عقب ماندگی شدید بود که همراه خود چالش های فکری دراز دامن را در عرصه های گوناگون برای یافتن راه حل و جبران عقب ماندگی ها، در بین متفکران و نخبگان سیاسی جوامع اسلامی درپی آورد. در مصر این جدال فکری و مناقشه ذهنی ناشی از مقایسه فروتری خود با فراتری رقیب، برای نخستین بار در اندیشه محمدعلی پاشا مجال بروز یافت. با...

درعهد صفویه از رونق شعر و ادب فارسی در ایران کاسته شد و شاهان صفوی توجه چندانی به شعرا و نویسندگان نشان نمی دادند.همزمان ، درکشور هندوستان فارسی زبان رسمی بود و هنرمندان و دانشمندان ایرانی در دربار گورکانیان مقبولیت و قرب و منزلتی خاص داشتند و این عوامل سبب مهاجرت ادبا و علما به سرزمین هند گردید. آشنایی با فرهنگ و فلسفه هند و نیز کوشش شاعران برای رهایی از ابتذالی که در دوره تیموری بر شعر فارسی ...

چکیده رساله ی حاضر تلاشی است در جهت بررسی تصاویر شعری محمد علی بهمنی که در آن زبان و تصاویر موجود در اشعار بهمنی مورد بررسی قرار گرفته است . با بررسی اشعار بهمنی می توان دریافت که زبان اشعار او ساده ، روان و خالی از هر گونه تکلف است و او در اشعار ابتدایی خود از زبان عامیانه و لهجه ی تهرانی نیز استفاده کرده است و به نو آوری نیز توجه دارد که استفاده از انواع تکرار در بخش توازن واژگانی و وزن های ...

صوفی ستیزی ازجمله مضامین دیوان صائب است. در دیوان صائب، ابیات فراوانی وجود دارد که صائب درآنها به خرده گیری و ذمّ متزهّدان و صوفی نمایان پرداخته است. برای این منظور صائب صوفی، زاهد شیخ و فقیه را به بسیاری از صفات منفی منسوب می کند، یا بیان می کند که صوفی، زاهد، شیخ و فقیه به بسیاری از صفات مثبت جلوه ی منفی داده اند. صائب، زاهد را بی بهره ازعشق، عرفان، راستی، لطافت روحی و عبادت واقعی و او را شخصی ...

در این رویکرد منظور از علم دینی آن است که به جای انواع علومی که انسان ها به کمک چهار روش تجربی، عقلی، شهودی( عرفانی) و تاریخی پدید آورده‏اند، علومی را با الهام از خود متون مقدس دینی و سازگار با ارزش های آن و تغییر پیش فرض های علم جدید، با استفاده از روش های گوناگون بسازند و آنها را جایگزین علوم جدید غیردینی کنند. اساساً سخن از علم دینی، بدون بررسی جامع در مورد رابطه گزاره های اسلامی با علوم روز ...

نقالی جزو پیشه هایی است که در ایران قدمتی دیرینه دارد. شماری از صاحبان این پیشه، در دربار شاهان فعالیت می کردند و با عناوینی نظیر سمرخوان، قصه خوان و نقال شناخته می شدند. در دربار شاهان قاجار، منصبی با عنوان نقال باشی وجود داشت. بعضی از نقالان درباری این عصر، ملقب به نقیب الممالک بوده اند. یکی از مشهورترین نقیب الممالک ها، نقال قصۀ امیرارسلان است. تا سال ها پس از انتشار مقدمۀ محمدجعفر محجوب بر ...

نقد ادبی فمینیستی، یکی از انواع روی کردهای نقدی است. منتقدان این نحله ی فکری معتقدند بر ادبیات، هنجارهای مردانه حاکم است و تجربیات، خواست ها، علایق و عواطف زنان در زیر نقاب این هنجارها رنگ باخته و بی اهمیت جلوه داده شده اند، لذا قصد دارند تا با بررسی و تحلیل دوباره ی آن با نگرشی دیگرگونه این سنت های ادبی مردسالارانه را آشکار سازند تا از این طریق بیان دارند که چگونه متون ادبی از تمایزات جنسی در ...

حسن و قبح اخلاقی( ذاتی یا عقلی) دارای جایگاه ارزشمندی در علومی هم چون علم اخلاق است که  با نفی آن اخلاق نسبی می شود. در این مقاله به تعریف و نقد مفاهیم حسن و قبح می­پردازیم.

این پژوهش درباره‌ی صفات ادبی و شاعرانه (رنگارنگ) در اشعار محمدعلی بهمنی  با هدف بررسی دقیق تعداد بیست و پنج غزل از اشعار محمدعلی بهمنی، در زمینه موصوف و صفت‌های ادبی بوده و حاصل این یافته‏ها بسامد و تکرار واژه‏ها و آرایه‏هایی شده است که راه بیان احساسات شاعر را فراهم کرده و مشخصه و سبکی خاص به شعر او بخشیده، صورت گرفته است، روش‏شناسی پژوهش بنیادی ـ تحلیلی و ابزار گردآوری داده‏ها فیش‌برداری بوده...

پژوهش¬های ادبیات تطبیقی، شناخت علل واقعی تحولات ادبی را آسان می¬کند. در این جستار، پژوهش تطبیقی، معطوف است به نقط? شروع داستان¬نویسی عربی و فارسی، در داستان¬های محمود تیمور و محمدعلی جمالزاده. در بررسی تطبیقی داستان¬های کوتاه دو نویسنده ابتدا به گرایش غالب محتوایی این دو پرداخته می¬شود. این دو در کنار توجه به سنت¬های داستان¬نویسی گذشته، رویکردهایی نوین دارند. افزون بر این¬ها گرایش¬های رئالیست...