جایگاه محله‌ها در سطح شهرها، همواره بسیار مهم و تأثیرگذار بوده است و محله‌های سنتی به علت داشتن قدمت طولانی در معادله‌های شهری، اهمیت بیشتری داشته‌اند. امروزه به علت توسعه‌های شهری بی‌برنامه، لجام‌گسیخته و منقطع، محله‌های سنتی نیز کارکردهای پیشین، پویایی، سرزندگی و منحصربه‌فردی خود را ندارند؛ ازاین‌رو، بازگرداندن کیفیت‌های مطلوب محلی، رونق فعالیت‌های منسجم اجتماعی و بهبود شرایط کالبدی، اقتصادی ...

    رویکرد نوشهرگرایی بر ارزش‌های سنتی شهرها تکیه دارد. اصول آن بر بازگشت به ساختار سنتی محلات تأکید می‌کند و به نظر می‌رسد قادر است با توجه به ظرفیت‌های نوین اجتماعی، راهکارهای موثری را در را راستای احیای بافت‌های کهن و رو به افول شهری ارائه دهد. در این راستا پژوهش حاضر تلاش دارد با استفاده از رویکرد نوشهرگرایی و با تأکید بر حفظ و احیای ارزش‌های محله محوری، ارتقا عملکرد و افزایش کارایی محله مح...

شکل شهرها در نیم قرن اخیر با نرخ بی سابقه ای در حال تغییر است و هسته تاریخی شهرها نیز از این قاعده مستثنی نیستند. این حوزه با حاکمیت شهرسازی سنتی واجد کیفیت هایی است که نه تنها در شهرسازی معاصر مورد غفلت قرار گرفته بلکه گونه های با ارزش باقی مانده از گذشته نیز در حال زوال است. از هم گسستن بافت به هم پیوسته محلات، ایجاد فضاهای باز بی شکل، افزایش الگوهای ناهماهنگ با مورفولوژی بافت، از دست رفتن سل...

داشتن مقیاس مناسب محله نسبت به کلیت شهر موجب می‌شود که ابعاد اجتماعی در مقیاس محله قابل شناخت و کنترل باشد، امکان مدیریت محلی و دقیق فراهم شود، خودکفایی، یکپارچگی و انسجام اجتماعی شکل گیرد، حس هویت و تعلق مکانی در ساکنین به وجود آمده و از تمامی پتانسیل‌های ساکنین و منطقه استفاده شود. این مزایا که دقیقا در مقابل مشکلات شهرهایی که از اجتماع رو به انحطاط، آلودگی، آشفتگی و تنزل کیفیت زندگی رنج می‌ب...

شالوده­ی شهرهای سنتی با تکیه بر اصول و قوانین برگرفته از مفاهیم دینی و عرف­های انسانی، در­ برگیرنده­ی هویتی است که همواره می­تواند به­عنوان اصلی مهم و سازنده در شهرسازی کشورمان مورد استفاده قرار­گیرد. محله از جمله ارکان شهر اسلامی است که در ساخت شهری معاصر هویت خود را از دست داده­است. محلات معاصر بی­توجه به قوائد گذشته فضاهایی بدون سرزندگی را برای شهرسازی امروز به ارمغان آورده است. این مقاله با...

امروزه در گفتگوهای روزمره وقتی سخن از محله به میان می آوریم، مفهومی بدیهی و بی نیاز از تعریف و تفسیر را در ذهنمان جای می دهیم، اما قادر به تعریف آن نخواهیم بود. یکی از ویژگی های کهن شهرهای ایرانی وجود محلات شهری دارای وحدت کالبدی، فضایی و استقلال نسبی از نظر عملکردی بوده که گروه متجانسی از مردم، خانه های آنها و مراکز تامین خدمات اولیه زندگی آنها را در خود جای می داده است. بی توجهی به مفهوم واقع...

در معماری امروز گرایش به کالبدهای چند عمکلردی و چند وجهی مجددا مورد توجه قرارگرفته است دیدگاهی که خصوصا در معماری سنتی ما از بدیهیات طراحی بوده است مدرسه از جمله عملکردهایی است که با ویژگی های خاص خود نه تنها پتانسیل مناسبی در پذیرش عملکردهای مختلف دارد بلکه می تواند نقش های متفاوتی در زمینه مسائل اجتماعی و فرهنگی ایفا نماید در این مقاله سعی بر آن است که پتانسیل های ویژه مدرسه ای در خدمت محله ت...

این مقاله برای سنجش عناصر کالبدی تأثیر‌گذار بر دلبستگی به محله در دو قسمت از بافت یک محله مسکونی (سنتی و نوساز) براساس شاخص‌های ادراک کیفیت محیط مسکونی (PREQ) ارائه شده است. در این تحقیق از تکنیک‌های گردآوری اطلاعات شامل مصاحبه، مشاهده، پرسش‌نامه و اسناد و مدارک استفاده شده است. در مجموع برای نه عامل اصلی تحقیق، تعداد 23 سؤال چند گزینه‌ای در قالب پرسش‌نامه تهیه و از 354 نفر از ساکنان محله که نی...

شهر یا محله دارای جریانات اجتماعی و فرهنگی متنوع و مختلفی است که بی توجهی به آن ها، سبب شکست و یا توفیق اندک در تجارب و پروژه های بهسازی و نوسازی در ایران شده است. هدف از این مقاله، بررسی میزان تأثیر طرح ها و تجارب بهسازی و نوسازی در ارتقاء کیفیت محیطی محله های فرسوده و سنتی می باشد. محله جولان همدان، نمونه موردی مورد مطالعه در این پژوهش است. محله جولان همدان را خیابانی که از دل این بافت عبور ک...

اصول حاکم بر شهرهای اسلامی –ایرانی درگذشته ی قبل از مدرنیسم حکایت از وجود وحدتی جامع بانظم سلسله مراتبی بین اجزا و عناصر از جزء به کل و یا بالعکس است. سیر حرکت از درون خانه (حریم خصوصی) تا مرکز محله (فضای نیمه عمومی) و سپس تا مرکز شهر (فضای عمومی) و یا از مرکز شهر تا درون خانه و آغاز سلسله مراتبی دیگر و ساخت فضایی و ساختار کالبدی متناسب باکرامت وجودی انسان و در جهت تقویت خانواده و تعاملات اجتما...