با توجه به مشکلات توسعه فیزیکی شهرها، لازم است که نگرش نوینی در نظام برنامه ریزی شهری در کشور اتفاق بیفتد. قرن بیست و یکم، قرن اضمحلال و کاهش نقش محلات سنتی می باشد. بنابراین در این راستا، محلات اختصاصی می توانند با ارتقای ابعاد کیفیت زندگی و سرزندگی، و با توجه به متمرکز شدن ساکنین و افزایش سرمایه اجتماعی در مجتمع های مسکونی اختصاصی، نقش عظیمی در مسکن پذیری شهری و توسعه میان افزای شهری ایفا می ...

ناهنجاری و ناپایداری اسکان و سکونت اگرچه ریشه ای دیرپا در سرزمین ما دارد اما تظاهر آن در اشکال حاشیه نشینی، اسکان غیررسمی، کانون های خودرو و اسکان غیرقانونی و نامتعارف به عنوان محصول شرایط جدید شهرنشینی در کشور سابقه زیادی ندارد. مقاله حاضر، مبین نحوه انتخاب و اولویت بندی وضعیت محلات، و بیان کننده روشی نوین در شناسایی محلات غیررسمی است. در این مقاله، پس از انجام بررسی های پایه و مطالعات نظری و ...

زیرساخت آبی سنتی شهر سمنان از نمونه‌های منحصربه فرد پیوند شبکه آبی با ساختارشهر در ایران به شمار می‌رود و فرصتی مغتنم در خوانش وجوه مختلف پیوند زیرساخت‌های آبی با ساختارهای شهری در ایران را مهیا می‌سازد. شناخت وجوه پنهان و پیدا این پیوند چندوجهی، در بازتعریف نقش زیرساخت‌های آبی در ساختارهای شهری در شهرهای امروز ایران مورد توجه قرارگیرد. این نوشتار با مطالعه نمونه موردی سمنان، به سوال از ...

امروزه با رشد جمعیت و توسعه شهرنشینی، شهرها با مشکلات بسیاری مواجه شده­اند که تأثیر این مشکلات در محلات شهری که درواقع هسته اولیه تشکیل دهنده شهرها می باشند بیشتر به چشم می خورد. یکی از مهم ترین مشکلات و معضلات شهری گسترش افقی شهرها و از بین رفتن پایداری در محلات شهری می باشد. در سال 1980 جنبشی تحت عنوان نوشهرگرایی در آمریکا به وجود آمد که لازمه برطرف کردن این مشکلات را بازگشت به الگوهای سنتی ب...

 پایداری و سرزندگی شهری از جمله موضوعاتی است که در طی چند دهه اخیر، مفاهیم کیفی برنامه­ریزی شهری را تحت تأثیر قرار داده است. محیط­هایی که از نظر مولفه­های کالبدی - فیزیکی، اکولوژیکی، اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی در سطح مطلوبی قرار دارند، به همان اندازه از نظر سرزندگی شهری و پیامدهای مثبت آن یعنی از کیفیت زندگی مناسبی برخوردار هستند. با توجه به متنوع بودن بافت­های شهری و انواع متفاوت مسکن و گسترش ...

امروزه در گفتگوهای روزمره وقتی سخن از محله به میان می آوریم، مفهومی بدیهی و بی نیاز از تعریف و تفسیر را در ذهنمان جای می دهیم، اما قادر به تعریف آن نخواهیم بود. یکی از ویژگی های کهن شهرهای ایرانی وجود محلات شهری دارای وحدت کالبدی، فضایی و استقلال نسبی از نظر عملکردی بوده که گروه متجانسی از مردم، خانه های آنها و مراکز تامین خدمات اولیه زندگی آنها را در خود جای می داده است. بی توجهی به مفهوم واقع...

محله به عنوان مفهومی کالبدی- اجتماعی در تاریخ شهرهای ایران و جهان از ابعاد مختلف، حائز اهمیت و واجد کارایی های فراوان بوده است. با وجود این، حس اجتماع محلی به عنوان خاستگاه و در عین حال دستاورد بسیاری از نظریه ها و الگوهای مطرح در زمینه محلات، با مشکلات و تهدیدهای جدی ناشی از عوامل کالبدی و غیر کالبدی در جوامع معاصر مواجه است. از جمله این عوامل، رشد شتابان شهرنشینی و ظهور طرح های توسعه شهری و ...

محله ها به عنوان یکی از عناصر اصلی مدیریت شهری و نمادی از یک شهر سنتی اسلامی از گذشته تا امروز موردتوجه برنامه ریزان قرارگرفته اند. تقسیمات محله های شهری از دوره اسلامی تا دوره جدید دستخوش تغییر و تحول شده است. محله بندی درگذشته بر اساس شاخص های اجتماعی و اقتصادی صورت گرفته است و در دوران معاصر بر اساس شاخص های کالبدی، سیاسی و اقتصادی صورت گرفته است. منطقه 1 شهر تهران نیز که شامل روستاهای قدیمی...

جنبش نوشهرگرایی در مقابل توسعه افقی شهرها و ناکارامدی ساختار و عملکرد آنان بوجود آمد. این جنبش با رویکرد احیاء سکونتگاه های زیستی به کمک حفظ ساختارهای سنتی آنان و ایجاد جوامع محلی در آن ها محبوبیت یافت. نوع معیارهای آن سنتی بود و در قالب پیاده محوری، مسکن مختلط، کاربری های متنوع و متراکم ، فضاهای عمومی فعال و کانون های فعالیتی پر رونق و استفاده از مشارکت شهروندان وضعیت شهرها و محلات را بهبود بخ...