واژه زهد در ادبیات عربی فراز و نشیب زیادی را پیموده و میتوان گفت قبل از اسلام نوعی زهد در میان برخی از شعرا یا خطبای جاهلی وجود داشته است. مهمترین آنان قسّ بن ساعدء ایادی-اکثم بن صفی و امیه ابن ابی الصلت می باشند. با ظهور اسلام در زهد تحولی عظیم پیدا شد‘آیات و روایات فراوانی از پیامبر(ص)ومعصومین(ع)وصحابه آنها وارد شده که هر کدام انگیزه ای برای پیدایش مکاتب مختلف کلامی و عرفانی و اخلاقی می باشد ...

زهد به مثابۀ یک شیوۀ زندگی و یک نحوۀ سلوک اخلاقی در دو سدۀ نخست هجری در بومهای گوناگون جهان اسلام رواج داشت. در این میان، ابن مبارک نخستین کسی بود که به گردآوری و دسته بندی روایات زهد پرداخت. وی محدثی بود که کوشید اندیشه های زاهدانه را بر پایۀ روایات نظم بخشد و نظریه مند کند. آشنایی وی با اندیشه های زاهدانۀ گوناگون و دیگر مکاتب اخلاقی رایج در بومهای مختلف سبب شد وی در تبیین شیوۀ زهد سازگار با س...

دو مفهوم دنیا و آخرت در متون اسلامی، از کلیدی ترین مفاهیم اسلامی هستند. اسلام با بیان ارزش هر کدام از آنها و نشان دادن جایگاه آنها در هستی، مسیر سعادت انسان را ترسیم ­نموده است. نتیجه عملی چنین ارزش­داوری جهت دادن به میل و رغبت مومنین است که در ادبیات اسلامی با واژه «زهد» از آن یاد شده است. تنظیم رغبت بر اساس مفهوم زهد کارکردهای دیگری نیز دارد. از جمله آنها ارضای صحیح نیازهای انسانی است چرا که ...

دو مفهوم دنیا و آخرت در متون اسلامی، از کلیدی‌ترین مفاهیم اسلامی هستند. اسلام با بیان ارزش هر کدام از آنها و نشان دادن جایگاه آنها در هستی، مسیر سعادت انسان را ترسیم ­نموده است. نتیجه عملی چنین ارزش­داوری جهت دادن به میل و رغبت مومنین است که در ادبیات اسلامی با واژه «زهد» از آن یاد شده است. تنظیم رغبت بر اساس مفهوم زهد کارکردهای دیگری نیز دارد. از جمله آنها ارضای صحیح نیازهای انسانی است چرا که ...

حافظ با انتقاد از زهدپیشگی و در عین حال تمجید از زاهدمنشی منتهی به سرمستی کشف و شهود، مبلّغگونه‌ای از زهد است که ریشه در آداب و مناسک مذهبی دارد. در تفکر نیچه، دوگونه زهد به‌طورکلی از یکدیگر تفکیک‌پذیر است: زهد مثبت و زهد منفی. زهد مثبت، زهدی است که با حفظ غریزه و تصعید آن، به حیات گرایش دارد و بر دو قسم است: 1. زهد یونانی‌رومی یا طبیعی؛ 2. زهد فیلسوف ناب. در برابر آن، زهد منفی با تقبیح غریزه، ن...

زهد از مباحث مهم در تفکر اسلامی و از محوری‌ترین اصول در نگاه متصوفه است. بسیاری تصوف را همان زهد تکامل‌یافته می‌دانند و علت اهتمام صوفیان به زهد را توجه آنها به این حقیقت دانسته‌اند که بدون بی‌رغبتی به دنیا، طی‌کردن مسیر سلوک میسر نخواهد بود. به همین سبب، ارکان زهد از نگاه ایشان عبارت است از: اجتناب از عمل بی‌علاقه، گفتاری بی‌طمع، عزت بی‌ریاست، دنیاگریزی و پرهیز از مال،‌ سخن و خواب و خوراک. زهد...

واژه زهد در ادبیات عربی فراز و نشیب زیادی را پیموده و میتوان گفت قبل از اسلام نوعی زهد در میان برخی از شعرا یا خطبای جاهلی وجود داشته است. مهمترین آنان قسّ بن ساعدء ایادی-اکثم بن صفی و امیه ابن ابی الصلت می باشند. با ظهور اسلام در زهد تحولی عظیم پیدا شد‘آیات و روایات فراوانی از پیامبر(ص)ومعصومین(ع)وصحابه آنها وارد شده که هر کدام انگیزه ای برای پیدایش مکاتب مختلف کلامی و عرفانی و اخلاقی می باشد ...

زهد به مثابۀ یک شیوۀ زندگی و یک نحوۀ سلوک اخلاقی در دو سدۀ نخست هجری در بومهای گوناگون جهان اسلام رواج داشت. در این میان، ابن مبارک نخستین کسی بود که به گردآوری و دسته‌بندی روایات زهد پرداخت. وی محدثی بود که کوشید اندیشه‌های زاهدانه را بر پایۀ روایات نظم بخشد و نظریه‌مند کند. آشنایی وی با اندیشه‌های زاهدانۀ گوناگون و دیگر مکاتب اخلاقی رایج در بومهای مختلف سبب شد وی در تبیین شیوۀ زهد سازگار با س...

اگرچه در ظاهر امر چنین می‌نماید که فلسفه‌ی نیچه، فلسفه‌ای زهد ستیز و ضد اخلاق است، با توجه به تأکید وی بر روش‌های مختلف خودسازی و والایش، جای آن دارد که میان آرمان زهد و زهد مثبت و نیز گونه‌ی سومی از زهد، در نوشته‌های او تفاوت قائل شد. وی نخست زهدی را که به توقّف و تعلیق فرایند تعقّل و اراده و غریزه ختم می‌شود، رد می‌کند و سپس اخلاق سروری عهد باستان را می‌ستاید که در قلمرو آن، عقل مطیع و غریزه‌ی ...