ترجمه به­عنوان فرآیندی پیچیده، نیاز به شناخت همه جانبۀ زبان دارد چه زبان مبدأ و چه زبان مقصد. شناخت زبان از رهگذر زبان­شناسی فرمالیستی و معناشناسی در نگرش سنتی یا مدرن، شرط لازم است نه کافی. در این راستا زبان شناسی کاربردی (البته در کنار نوع فرمالیستی آن) می­تواند راه­گشا باشد. نگرش کاربردی، زبان را به عنوان گفتمان و نه متن در نظر می­گیرد. شناخت بافت غیر زبانی و به­­ویژه نوع موقعیتی آن از زاویۀ...

یکی از مسائلی که اغلب در ترجمه با آن روبرو می شویم، مسئلة روانی متن ترجمه شده است که گفته می شود باید جملات را به شیوه ای روان به زبان مقصد برگرداند. آیا روان بودن ترجمه، به هرشیوه و شکلی، ضروری است، یا حدود و ثغوری دارد؟ به عبارتی، آیا صرف روان بودن متن ترجمه شده، بدون توجه به حفظ نظم عناصر کلامی متن زبان مبدأ کافی است و تغییری در هدف نویسنده متن اصلی آن ایجاد نمی کند؟ در این مقاله سعی کرده ای...

اصل معادل‌یابی‌ در حقیقت چیزی است که بخش اعظم از فرایند ترجمه در آن خلاصه می‌شود. مترجم از ابتدا تا انتهای ترجمه سرگرم یافتن معادل‌های مناسب و صحیح از زبان مقصد برای واژه‌ها، مفاهیم و جمله‌های متن مبدأ است. نظر به اهمیّت این مسئله، مقالة حاضر با دقّت در معادل‌یابی‌های معنایی رمان السّکریّة نجیب محفوظ و تلاش برای حفظ برابری زبان مبدأ و مقصد طیّ فرایند ترجمه، در صدد است که با ارائة ترجمه‌ای ارتباطی ـ ...

قرآن کریم بارها به زبان فارسی ترجمه شده و ارزیابی های زیادی نیز از ترجمه های قرآنی صورت گرفته است؛ ولی در این میان نقد ترجمه دهم هجری که در توجه به ظرافت های زبانی و انتقال پیام، بسیار زیبا، مناسب و کارآمد است، اهمیت و ضرورت فراوانی دارد که تاکنون مورد بررسی قرار نگرفته است. نگارندگان در این مقاله به دنبال آنند تا به معرفی و تبیین این ترجمه ناشناخته پرداخته و با روش توصیفی– تحلیلی به ارزیابی مو...

در جمله های بلند و طولانی زبان مبدأ، تشخیص جمله پایه از پیرو و پیوند آنها با حرف ربط مناسب در زبان مقصد، کلید درک مفهوم جمله و ترجمه دقیق آن است. گاه رعایت نکردن توالی جمله ها در عبارت هایی که نیاز به مکمل دارند، برای روانی نثر، ضروری به نظر می رسد. زیرا نثر ترجمه باید با معیارهای زبان مقصد، تطابق و همخوانی داشته باشد. از سویی دیگر، مترجم نباید خود را به ساختارهای دستوری زبان مبدأ، محدود سازد، ...

یکی از مسائلی که اغلب در ترجمه با آن روبرو می‌شویم، مسئلة روانی متن ترجمه شده است که گفته می‌شود باید جملات را به شیوه‌ای روان به زبان مقصد برگرداند. آیا روان بودن ترجمه، به هرشیوه و شکلی، ضروری است، یا حدود و ثغوری دارد؟ به عبارتی، آیا صرف روان بودن متن ترجمه شده، بدون توجه به حفظ نظم عناصر کلامی متن زبان مبدأ کافی است و تغییری در هدف نویسنده متن اصلی آن ایجاد نمی‌کند؟ در این مقاله سعی کرده‌ای...

زبان های گوناگون نظام های همسانی ندارند و هر زبان خود عناصر واژگانی، ساختارهای دستوری، ترکیب ها و اصطلاحات ویژه ای دارد، از این رو، گاهی ناگزیر می شویم برخی از ساختارهای واژگانی و دستوری متن مبدأ را تغییر دهیم تا در زبان مقصد، فهمیدنی و آشنا باشند. یکی از اصول مهمی که در ترجمۀ متون داستانی بیان می شود، برابریابی های واژگانی، ساختاری و بافتاری دقیق و مناسب در برگرداندن پیام از زبان مبدأ به زبان ...

مترجمان و نظریه پردازان ترجمه به سه گروه تقسیم می شوند: الف: متن محوری، ب: مؤلف محوری، ج: مخاطب محوران، گروه نخست با محور قرار دادن متن در پی عرضه معنای لغوی واژگان و جملات به مخاطب هستند. گروه دوم در پی فهم پیام و مراد مؤلف و انتقال آن به مخاطب می باشند. گروه سوم مخاطب ترجمه را ملاک می دانند و متن را برابر با خواسته ایشان ترجمه می کنند. ترجمه نویسان قرآن بیشتر متن محور می نمایند. ایشان بیشتر ب...

این مقاله ضمن اشاره به برخی از توانایی‌ها و روحیات لازم برای حرفۀ مترجمی، به نقد ترجمۀ کتاب "العبرات" منفلوطی با عنوان "سیل سرشک"و خطاهای شایع در این کتاب پرداخته است که به دنبال عدم تسلط به زبان مبدأ و مقصد پیش می‌آیند. ترجمۀ این کتاب را قاسم مختاری، محمود دهنوی و نوذر عباسی برعهده­داشته‌اند. به­طور کلی این نوشته دربر گیرنده دو بخش می‌باشد. بخش اول شامل تسلط به زبان مقصد و خطاهای ناشی از عدم ت...

ترجمه و به ویژه ترجمۀ متون ادبی، با آنکه اهمیت بسیاری در انتقال اطلاعات و تبادل فرهنگ و ادب میان ملت ها اهمیت دارد؛ اما ویژگی ها و ظرافت هایی نیز دارد و با دشواری هایی مواجه است. مترجم متون ادبی باید شرایط ویژه ای داشته باشد که نتیجه آن درک دقیق و عمیق زبان مبدأ و تسلط کافی به زبان مقصد، برای انتقال بار معنایی متون ادبی است. گاهی ترجمۀ داستان های کوتاه فارسی به عربی از سوی مترجمان عرب آشنا به ز...