بر اساس نظریه معنی شناسی قالبی آنچه معنای یک واژه را قابل درک می کند پیش زمینه ای ساختار یافته از باورها و آداب و رسوم است. این دانش پیش زمینه ای همان چیزی است که فریم نت تحت عنوان قالب معنایی از آن یاد می کند با در نظر گرفتن ویژگی های خاص فریم نت به عنوان یک پایگاه واژگانی بزرگ و چند وجهی و عدم وجود چنین پایگاهی در زبان فارسی، هدف پژوهش حاضر توصیف و طبقه بندی افعال بسیط و مرکب پر کاربرد فارسی ...

این پژوهش، جستاری است نظری و عملی، ذهنی و عینی، داده بنیاد و توصیفی درباره رویدادهای زبانی. رویداد یعنی آنچه روی می دهد چه نسبتی می تواند با زبان داشته باشد. بخشی از این نسبت به تحلیل ساخت رویداد در زبان معطوف/محدود گشته است. زنو وندلر با کمک زبان شناسان پیشین تلاش می کند تا انواع ساخت رویداد را به دست دهد و این امر موجب می شود تا نگاه واژگانی- معنایی به ساخت رویداد حاکم شود: نگاهی که بیشتر بر ...

تتشخیص خودکار واژه های دارای نقش های معنایی (همچون کنش گر، کنش پذیر، منشأ، و ...) در جملات و اختصاص صحیح نقش های معنایی به آن ها توسط رایانه می تواند موجب بهبود کیفیت در بسیاری از کاربردهای پردازش زبان طبیعی همچون استخراج اطلاعات، پرسش و پاسخ، خلاصه سازی، و ترجمۀ ماشینی شود. در چنین پردازشی که برچسب زنی نقش معنایی و یا تجزیۀ معنایی سطحی خوانده می شود معمولاً از تجزیۀ نحوی جملات به منظور تعریف وی...

شاعران برای آفریدن مضامین ژرف و آراستن کلام خویش از روش های گوناگونی بهره برده اند و سخن شناسان و نقّادان نیز کوشیده اند که اسباب و ساز و کار این شیوه ها را بیابند و به رایشان قواعدی وضع نمایند. یکی از شیوه های آراستن کلام، استفاده از ساخت های مقارننحوی (تکرار نحوی) است که با نظر به وجه هنری زبان خلق می شود و می توان برای آن کارکردهایی مختلف قائل شد. تکرار الگوی نحوی، مقوله ای است که به فرم و سا...

ضمایر منفی و مبهم به لحاظ ویژگی های ساخت واژی، معنایی و کاربرد آن ها در ساختار های نحوی روسی و فارسی را می توان به نوبة خود یک تفاوت زبانی به شمار آورد. همواره یکی از مشکلات زبانی برای فراگیران زبان روسی و مترجمین آن، درک و کاربرد این ضمایر در کلام می باشد. فراگیران زبان روسی عموماً حتی پس از پایان تحصیلات دانشگاهی، در استفاده یا ترجمة ساختارهای نحوی با ضمایر مذکور دچار نوعی سردرگمی هستند. این م...

سول کریپکی برای تبیین منطق موجهات محمولی دو نظام جداگانه (در سالهای 1959م و 1963م) طراحی کرده است. در این مقاله با بررسی اجمالی ساختار نحوی و ساختار معنایی دو نظام مذکور، به مقایسه آنها و میزان کارآیی هرکدام در تبیین منطق موجهات محمولی پرداخته شده است.

یکی از مباحث مهم زبان، تحوّل در گونه های مختلف آن است. این تحوّل گاه در ساخت و گاه در نحو و زمانی در تغییر مقوله های زبانی و واک ها و یا در معانی است که در گذر زمان در بخش های مذکور روی می دهد. تحوّل معانی شامل ترین گونه تحوّل شمرده می شود و در مباحث زبانی کمتر بدان پرداخته شده است. بحث دربارۀ این گونه که می بایست یکی از مباحث سه گانه دستورها باشد، مغفول مانده است و تنها در کتاب های لغت و فرهنگها، ...

حافظ به دلیل انتقاد از اوضاع نابسامان زمانه، از شاعران مخالف خوانی محسوب می شود که با بهره گیری از امکانات زبانی، به دفاع از هنجارهای اخلاقی و اجتماعی پرداخته است. هدف این مقاله، بررسی و تحلیل نقش دستوری «منادا» در مخالف‎خوانی‏های اجتماعی حافظ است که با استفاده از شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته است. نتیجۀ این تحقیق نشان می دهد که حافظ مهم‏ترین شگرد خود را در استفاده از منادا با ایجاد دو گروه:...

حافظ به دلیل انتقاد از اوضاع نابسامان زمانه، از شاعران مخالف‌خوانی محسوب می‌شود که با بهره‌گیری از امکانات زبانی، به دفاع از هنجارهای اخلاقی و اجتماعی پرداخته است. هدف این مقاله، بررسی و تحلیل نقش دستوری «منادا» در مخالف‎خوانی‏های اجتماعی حافظ است که با استفاده از شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته است. نتیجۀ این تحقیق نشان می‌دهد که حافظ مهم‏ترین شگرد خود را در استفاده از منادا با ایجاد دو گروه:...

صائب تبریزی و بیدل دهلوی از نامدارترین شاعران سبک هندی هستند که هر کدام به نوبۀ خود در شاخۀ ایرانی و هندیِ سبک هندی، شعر این دوره را متحوّل کرده­اند. اکثر محققانی که در شعر بیدل به تحقیق و پژوهش پرداخته­اند، ترکیبات خاص را به عنوان یکی از مهمترین عوامل غموض زبان در انحصار شعر بیدل دانسته و در نوع ساخت و معنی این نوع ترکیبات کمتر تأمل کرده­اند. در اینجا با تکیه بر اشعار صائب و بیدل، ترکیبات خاص در...