مسکن خرد ترین و کوچک ترین شکل تجسم کالبدی رابطه متقابل انسان و محیط و خصوصی ترین فضای زندگی انسان است. مسکن پایدار روستایی را می توان یکی از شاخص های مهم در توسعه پایدار روستایی محسوب نمود و از این جهت شناخت ویژگیهای مسکن روستایی و روشهای تامین آن اهمیت پیدا می کند. یکی از راههای مهم آگاهی از وضعیت مسکن پایدار، استفاده از شاخص های پایداری مسکن می باشد. این شاخص ها بیانگر وضعیت کمی و کیفی مسکن ر...

قلعه دختر ساوه با قدمتی چند صد ساله و حتی شاید مربوط به سال های پیش از اسلام در رشته کوه های هندس در جنوب غربی شهر تاریخی ساوه بر روی یک قله منفرد به زیبایی هرچه تمام تر جلوه های معماری کهن قلاع کوهستانی را به نمایش گذاشته است. این دژ عظیم سال ها بصورت بنایی متروکه بدون هیچگونه توجهی از طرف سازمان های مربوطه بالخصوص میراث فرهنگی، درآمده و این عامل باعث تخریب هرچه بیشتر بنا به دست حفاران غیر مجا...

دربارۀ جهان­پهلوان شاهنامه، رستم، پژوهش­های بسیاری انجام گرفته است. برخی او را شخصیتی تاریخی، و گروهی شخصیتی اسطوره­ای به حساب آورده اند. پژوهشگران دیگری خاستگاه راستین رستم را حماسه می­دانند. بهمن سرکاراتی در جستاری با نام «رستم یک شخصیت تاریخی یا اسطوره­ای؟» پس از آوردن دیدگاه کسانی که تهمتن را شخصیتی تاریخی یا اسطوره ای تصور کرده و او را با گندفر و گرشاسپ یکی می­پندارند، انگارۀ هر دو گروه را...

تاکنون قلعه­های استان چهارمحال و بختیاری از منظرگاه مطالعات هندسی در دوران تاریخی مورد مطالعه جدی قرار نگرفته است. بر اساس اندیشه رایج هندسه در بناهای ایرانی در سراسر تاریخ یک هویت ثابت و تدوام یافته دارد. معماری گذشته بر پایه هندسه بنا شده که از ویژگی­های بارز آن ایجاد تناسبات و ساختار فرمی در پلان و سطوح است. با شناخت و تحلیل هندسه کالبدی قلعه های استان چهارمحال و بختیاری از لحاظ فرم و هندسه ...

پژوهش حاضر به مطالعه تطبیقی زیباشناسی تصویر رستم در شاهنامه های فردوسی مصور عهد صفوی خاصه شاهنامه های شاه تهماسبی، قوام بن محمد شیرازی و رشیدا می پردازد. ایرانیان در طول تاریخ نگارگری بیش از هر نسخه ای شاهنامه را به زیور نگاره ها آراسته اند و در شاهنامه نیز رستم شخصیتی بی بدیل است نه تنها در شاهنامه، که اساسا در فرهنگ ایران رستم قهرمانی بلا منازع است. به همین دلیل تصویر رستم در شاهنامه های مصور...

نگارنده در این جستار می­کوشد تا پاسخی درخور به این پرسش بیابد که به­راستی چرا نیای مادری رستم را در شـاهنامه، ضحّاک خوانده­اند؟ در پاسخ چهار توجیه را می­توان ارائه داد: 1- می­دانیم که نیای پدری رستم، گرشاسپ است و او بـه­ویژه در متن­های پهلوی، از آن­جاکه آتش را آزرده است، دوزخی می­شود. شاید موبدان عهد ساسانی برای گرفتن انتقام از رستمِ سکایی­پارتی (که از نظر تفکّر سیاسی و عقیدتی در تقابل با ساسانیان...

رستم التواریخ و رستم الحکما دو ترکیب بدیع اند که نه در میان عناوین کتاب های تاریخی فارسی می توان ترکیب ظاهراً بی مسمّایی هم چون رستم التواریخ یافت و نه هیچ حکیمی برای معرفی خود از واژة «رستم» مدد جسته است. این امر می تواند بیانگر پدیدة جالبی در تاریخ تاریخ نگاری فارسی باشد.   مسئلة محوری در این مقاله آن است که چرا محمد هاشم آصف به مطالبی پرداخته است که در کمتر کتاب تاریخ نگاری آمده است. در این ...

چکیده جامعه سنتی ایران در آغاز قرن 19م. گرفتار ارادۀ سلطه­جویانه قدرت­هایی شد که منافع آنها، منبعث از نظم نوظهور اروپایی بود. دولت‎های روسیه، فرانسه و انگلیس کنش­گران اصلی این فرآیند استعماری، بیشترین مصائب را بر ایران و ایرانی به بار آوردند. در این میان، دولت روسیه تزاری با طمع­ورزی به خاک ایران، آغازگر جنگی طولانی­ مدت شد. در روزگار دفاع نظامی ایران در برابر قشون روس، توجه به ملاحظات دفاع غیر...

در بررسی ادوارمختلف باستانی به صورت کلی همزمان با وجود آمدن تمدن های بزرگ در دنیا باستان، ماشاهد بوجود آمدن شهرهای بزرگ و مهم سیاسی، مذهبی و... در کناراین تمدن ها می باشیم و در حقیقت ارتباطی ناگسستنی بین بوجود آمدن شهرهای بزرگ باستانی وشکل گیری امپراطوری های بزرگ باستان همواره وجود دارد. شهرها و تمدن های شکل گرفته در ایران نیز از این چهار چوب خارج نمی باشند. یکی از این شهرها که در تاریخ ایران ب...

رستم و خاندان او نقشی محوری در شاهنامه و دیگر حماسه های ملّی پس از شاهنامه داشته اند، امّا شگرف است که در اوستا و متون پهلوی هیچ اثری از رستم، بزرگ ترین جهان پهلوان ایران نیست و شخصیّت او و خاندانش در هاله ای از ابهام به سر می برند. در این جستار کوشش شده است تا با واکاوی چهار اثر شاخص حماسی(شاهنامه، گرشاسب نامه، برزونامه و بهمن نامه)، شخصیّت و کنش رستم و خاندان او نقد و بررسی گردد تا هم همسویی ها و...