رسالۀ «مشارب الاذواق» میرسیدعلی همدانی ماهیت عرفانی داشته و مؤلف در آن به شرح اصطلاحات و مضامین قصیدۀ «خمریۀ میمیه» ابن فارض مصری پرداخته است. این اثر همچنین شرح و توضیح مسائل علم عروض را نیز دربرمی گیرد. هدف این رساله فهماندن محتوای قصیدۀ عرفانی «خمریۀ میمیه» به سالکان و تشریح مبانی اشارات و معانی عبارات آن به عارفان است. میرسیدعلی در تفسیر این قصیۀ عرفانی، جمال خداوند را مقصود کلی برای لذت وص...

وجود آثار مؤلفان خجندی‌تبار در گوشه و کنار پاکستان خود دلیلی محکم بر روابط فرهنگی دیرینه و دادوستد علمی در گذشته‌های دورودراز است. در این مقاله چهار مؤلف یا شاعر خجندی‌تبار به‌ترتیب زمانی برگزیده شده و آثار خطی آن‌ها که در کتابخانه‌های مختلف پاکستان وجود دارد، معرفی شده است. این چهار مؤلف عبدالجبار خجندی، کمال‌الدین مسعود خجندی، علاء‌الدین احمد خجندی برهانی و نظام‌الدین محمد خجندی هستند که در م...

تکنیک نقاب (قناع) در شعر معاصر عربی یکی از پربسامدترین شیوه­­های بیانی جهت ترسیم تجربۀ شعری شاعران است. معین بسیسو از جمله شاعران معاصر فلسطینی و چهرۀ برجستۀ شعر مقاومت است که از رمز و نماد و تکنیک قناع در شعر خود بهرۀ فراوان می­برد. قصیدۀ «من اوراق ابی­ذر الغفاری» از جمله سروده­های اوست که شاعر در آن شخصیت ابوذر غفاری صحابۀ پیامبر (ص) را برای بیان تجربۀ شعری و بازگو کردن اندیشه­های شخصی خود بر...

امام علی  بن ابی طالب  (ع) شخصیتی است بی نظیر که شاعران بسیاری از مذاهب گوناگون، اعم از شیعه و سنی، زبان به مدح ایشان گشوده اند. اما پس از کاوش در میان مدایح امیرمؤمنان، به قصیده ای از شاعری گمنام برخوردیم که با وجود برخورداری از قریحۀ شگفت انگیز شاعری و توانمندی و تسلط در شعرسرایی، به ویژه مدیحه سرایی، از نظرها دور مانده و تاکنون بررسی نشده است. از آن جا که این شاعر عراقی در عصر عثمانی و دورۀ ...

از عهد سامانی قصیده‌های زیادی به‌ یادگار مانده است. این قصیده‌ها ازلحاظ قالب سخن، فصاحت و بلاغت و غنای کلام، معنا‌سازی و تمثیل‌آفرینی، مخصوصاً ازنظر انعکاس مسائل سیاسی و اجتماعی، در مقایسه با قصیده‌های سده‌های بعد امتیاز بیشتری دارند. این مقاله به‌دنبال تحلیل متن‌شناسی قصیده‌های عهد سامانی است که براساس نسخه‌های قدیمی و برقرار کردن صحت و اصالت آن‌ها بنیاد می‌یابد. از‌همین‌رو، قصیدۀ «شکایت از پیر...

احمد شاملو در ادبیّات فارسی و بدر شاکر السّیاب در ادبیّات عربی، از شاعرانی هستند که مضمون­های گوناگونی را در قالب شعر روایی، ارائه نموده­اند؛ تا به وسیلة آن، مفاهیم ژرف­تر و گسترده­تری را به مخاطب خود عرضه نمایند. این پژوهش، کوششی در بررسی تطبیقی عناصر مشابه روایت، بر اساس رویکرد نقدی ادبیّات تطبیقی (مکتب آمریکایی)، در قصیدۀ «مرد مصلوب» اثر احمد شاملو و قصیدۀ «المسیح بعد الصّلب» سرودة سیاب، به هدف د...

از شاه نصرت‌‌الدین کبود جامه شاعر و امیر نام‌‌آور سدۀ ششم اشعار پراکنده‌‌ای در منابع مختلف باقی مانده است. با وجود سرگذشت جالب و اوج و فرود زندگی وی و تأثیر او در سیاست و ادب روزگار خویش، تاکنون پژوهش دقیق و اطمینان‌بخشی در احوال و اشعار او صورت نگرفته است. منابع مختلف اشارات فراوانی به زندگی سیاسی و ادبی او دارند و این امر ضرورت جست‌وجویی دقیق در زندگی او را الزام می‌کند. به علاوه، از پنج قصید...

امام علی ‌بن ابی‌طالب ‌(ع) شخصیتی است بی‌نظیر که شاعران بسیاری از مذاهب گوناگون، اعم از شیعه و سنی، زبان به مدح ایشان گشوده‌اند. اما پس از کاوش در میان مدایح امیرمؤمنان، به قصیده‌ای از شاعری گمنام برخوردیم که با وجود برخورداری از قریحۀ شگفت‌انگیز شاعری و توانمندی و تسلط در شعرسرایی، به‌ویژه مدیحه‌سرایی، از نظرها دور مانده و تاکنون بررسی نشده است. از آن‌جا که این شاعر عراقی در عصر عثمانی و دورۀ ...

رسالۀ «مشارب‌الاذواق» میرسیدعلی همدانی ماهیت عرفانی داشته و مؤلف در آن به شرح اصطلاحات و مضامین قصیدۀ «خمریۀ میمیه» ابن‌فارض مصری پرداخته است. این اثر همچنین شرح و توضیح مسائل علم عروض را نیز دربرمی‌گیرد. هدف این رساله فهماندن محتوای قصیدۀ عرفانی «خمریۀ میمیه» به سالکان و تشریح مبانی اشارات و معانی عبارات آن به عارفان است. میرسیدعلی در تفسیر این قصیۀ عرفانی، جمال خداوند را مقصود کلی برای لذت وص...

از عهد سامانی قصیده های زیادی به یادگار مانده است. این قصیده ها ازلحاظ قالب سخن، فصاحت و بلاغت و غنای کلام، معنا سازی و تمثیل آفرینی، مخصوصاً ازنظر انعکاس مسائل سیاسی و اجتماعی، در مقایسه با قصیده های سده های بعد امتیاز بیشتری دارند. این مقاله به دنبال تحلیل متن شناسی قصیده های عهد سامانی است که براساس نسخه های قدیمی و برقرار کردن صحت و اصالت آن ها بنیاد می یابد. از همین رو، قصیدۀ «شکایت از پیری...