فرهنگ شفاهی بخش عظیمی از هویت ملّی هر منطقه و کشوری را در برگرفته است. درنتیجه پاسداشت این میراث ارزشمند و سنّتی بر هر فرد از آحاد آن ملّت واجب است، زیرا هیچ ملّتی نمی­تواند در دراز مدت، بدون تکیه بر پایه و شالوده­ ی فرهنگ ملی به راه خود ادامه دهد. چرا که فرهنگ عامیانه­ ی هر منطقه نمایانگر احساسات، علایق، نیازها و تحولات فکری مردم آن منطقه است، و به شرح احوال آنچه که بدان افتخار کرده ­اند یا دوستش ...

داستان سفر گشتاسب به روم و ازدواجش با کتایون قیصر در شاهنامه فردوسی، یکی از داستان هایی است که با قوّت بسیار در فرهنگ شفاهی ایرانیان به حیات ادبی خویش ادامه داده است. بدرستی روشن نیست که فردوسی این داستان را از کدام مآخذ نقل کرده است، ولی تقریباً در تمام کتاب های تاریخ عمومی که پس از شاهنامه به زبان فارسی نوشته شده، به این داستان اشاره شده است. آنچه که امروزه با روایت های گوناگون میان اقوام ایران...

قصه، به عنوان بخشی از ادبیات عامیانه، دربردارندة آمالی است که غالباً طرح و تحقق­شان در فضای غیر آن، ممکن نبوده؛ ازین‌رو، بررسی قصه‌های عامیانه، می‌تواند شناخت ما را از دنیای درونی انسان‌ها در گذشته بیشتر و بهتر گرداند. تحقیق حاضر که به بازکاوی قصة کُردی «کدو» پرداخته، نشان می‌دهد که قصة مذکور، با ساخت قصه‌های همنوع مشترکاتی دارد و در عین حال با قصه‌های مشابه از لحاظ مضمون و پردازش، تفاوت‌هایی نیز...

قصه، به عنوان بخشی از ادبیات عامیانه، دربردارنده آمالی است که غالباً طرح و تحقق­شان در فضای غیر آن، ممکن نبوده؛ ازین رو، بررسی قصه های عامیانه، می تواند شناخت ما را از دنیای درونی انسان ها در گذشته بیشتر و بهتر گرداند. تحقیق حاضر که به بازکاوی قصه کُردی «کدو» پرداخته، نشان می دهد که قصه مذکور، با ساخت قصه های همنوع مشترکاتی دارد و در عین حال با قصه های مشابه از لحاظ مضمون و پردازش، تفاوت هایی نیز...

فولکلور یا ادبیات شفاهی و بومی از جایگاه ویژه‌ای در تمامی اقوام برخوردار است.مهم ترین ویژگی فولکلور بیان ناگفته‌هایی است در قالب داستان‌های کودکان یا عامیانه و مردمی. این پژوهش به بررسی روانشنـاختی دو داستـان مردمی، دو روان آدمی، با دو ساختار در ظاهر متفاوت، ولی در ژرفـا همگـون می‌پردازد و سعی دارد از ورای این دو داستان ایرانی و فرانسوی، نهاد پنهان آنها را دریابد. با روایت هر داستان در واقع حرف...

داستان سمک عیّار از قصه های بلند عامیانۀ ایرانی اواخر قرن ششم هجری است. فرامرز بن خداداد بن عبدالله کاتب ارجانی، مؤلف آن، داستان سمک عیّار را از قول شخصی به نام صدقه بن ابی القاسم شیرازی به شیوۀ سوم شخص نوشته است. زبانِ این اثر ساده و روان، جمله ها ساده و کوتاه و گاه بریده بریده، و قصه گو شیوۀ ایجاز را برگزیده است که همۀ آن ها از ویژگی های نثر گفتاری یا محاوره است. سمک عیّار اثری حماسی ـ تخیلی است ...

کتاب جامع الحکایات یا چهل و شش حکایت مجموعه بزرگ و نفیسی است از قصه های عامیانه مشهور و غیر مشهوری که آغاز و انجام آن افتاده است. این نسخه به شماره 4267 از جمله نسخ خطی منحصر به فرد فارسی می باشد که احتمالاَ از نسخ خطی اوایل قرن 11 هجری به شمار می آید و در بخش نسخ خطی کتابخانه آستان قدس رضوی موجود است. این کتاب، مجموعه ای است از چهل و شش حکایت بازمانده از عهد صفوی که با موضوعات مختلف عشقی، حماسی...

قصه های عامیانه بخش مهمی از فرهنگ عامه را تشکیل می دهند که به دلیل دربرداشتن گنجینه عظیمی از دانش فرهنگی از ارزش بالایی برخوردار هستند؛ به ویژه آن دسته که هنوز به صورت شفاهی توسط مردم روایت می شوند، بستری مناسب برای مطالعه بن مایه های اسطوره ای فرهنگ یک منطقه و نیز بررسی کهن الگوهای جمعی و قومی را فراهم می سازند. دست یافتن به الگویی کلی برای بررسی قصه ها در صورت پژوهش عمیق و علمی در داده های گر...

حماسه از نظر لفظ میتواند گفتاری ، بدهی ( فی المجلس ) یا نوشتاری باشد متون حماسی شفاهی به دلیل نا مدون بودن کمتر مورد تحلیل و بررسی قرارگرفته اند . در میان متون حماسی شفاهی کتاب هفت لشکر که طور جامعی از یکی از روایات حماسی شفاهی ایرانی است و نمونه منحصری از متون حماسه شفاهی است ، چاپ شده و در دسترس است . مهمترین نتایج حاصل از این تحقیق عبارت اند از : از لحاظ کمیت ، بیشتر عناصر حماسی _ با نسبت ...

جست‌وجو و کنکاش در منابع غیر تاریخ‌نگارانه‌ای چون داستان‌ها (شفاهی و مکتوب)، به‌مثابة جزئی مهم از ادبیات فولکلور، می‌تواند رهیافتی باشد برای روشن‌گری فضای غبارآلود تاریخ اجتماعی. این تحقیق، بر اساس قصۀ حسین کرد شبستری، درنظر دارد ضمن واکاوی ابعاد گوناگون تاریخ اجتماعی ایران در عصر صفوی خصوصاً دوران شاه ‌عباس اول، با توجه به زمان پدیداری و نقالی این قصه، به روشن‌شدن گوشه‌ای، هر چند جزئی، از تاریخ...