زیبایی‌‌شناسی قصص قرآن کریم به معنای شناسایی بخشی از جمال و هنر بیان قرآن است. قرآن کریم کتاب داستان‌‌سرایی نیست، اما قصّه‌‌های واقعی خویش را که اهداف دینی ـ تربیتی دارند، با قالبی هنری، اسلوبی بلاغی و تصاویری زنده و پویا بیان کرده که با اندک دقتی می‌‌توان به جنبه‌های هنری آن در محتوا و ساختار پی برد. ساختار هندسی قصص مذکور به‌گونه‌‌ای ارائه شده‌‌اند که می‌‌توان بیشتر عناصر داستانی همچون عنصر شخ...

قصص قرآن کریم از دیرباز مورد توجه مفسران، محدثان و دانشمندان علوم قرآنی بوده و از ابعاد گوناگون پژوهش‏های متنوعی با رویکردهای تاریخی، جغرافیایی، زیبایی شناسی و اعجاز بیانی در این موضوع سامان یافته است. در این میان بعد کلامی آن به ویژه در مسائل کلامی امامت کمتر مورد توجه قرار گرفته است که حجم بسیار آیات قصص، هدفمندی قرآن در بیان قصص و جدایی ناپذیری سنت های الهی از قصص قرآن، تناسب معنایی آیات قصص...

قرآن کریم به‌عنوان نخستین و مهم‌ترین منبع احکام شرعی، پاسخگوی تمام نیازهای بشر در تمام زمینه‌هاست؛ از این‌رو، اکثر احکام فقهی این معجزۀ الهی بدون تفصیل است و همواره در قالب امر و نهی نیست؛ بلکه گاهی در لابه‌لای دیگر معارف قرآن، مانند مباحث اعتقادی، اخلاقی و امثال و قصص قرار می‌گیرند. قصص، یکی از موارد و مضامین سراسری، تکرارشونده و تأثیرگذار قرآن کریم محسوب می‌شوند و افزون بر اینکه دربردارندۀ نک...

اگرچه مطالعه منظم طرح داستان توسط صورت گرایان و به خصوص با بررسی پراپ وارد دنیای ادبیات گردید، پس از پراپ روایت شناسان ساختارگرا از جمله گریماس در تلاش بودند تا ضمن رفع ایرادات مطالعه پراپ، به الگویی جامع برای مطالعه روایت ها دست یابند. پژوهش حاضر ضمن بررسی داستان حضرت یوسف (ع) برمبنای دیدگاه پراپ و گریماس در متن قرآن تلاش دارد به این سؤالات پاسخ دهد که: آیا یافته های پراپ با داستان های قرآن مط...

جستار حاضر، قصص قرآنی را از دیدگاه روایت شناسی بررسی می کند. فرضیه این پژوهش مبنی بر این است که میان قصص قرآنی و روایت شناسی رابطه ای وجود ندارد. در ادامه به پیشینه مطالعه ادبی قرآن و کتاب مقدس اشاره می شود. در پیکره اصلی مقاله، تبارشناسی واژگان قصص قرآنی مشاهده می شود. آن گاه، مؤلفه های روایت شناسی، یعنی سطوح داستان و متن معرفی و این مؤلفه ها در قصص قرآنی به کار گرفته، سپس، نمونه هایی از داستا...

«قصص الأنبیاء» کسایی اثری است به زبان عربی که به قلم محمّدبن عبدالله کسایی نگارش یافته است. هویّت واقعی نویسندة آن به درستی معلوم نیست. این اثر با نام هایی همچون «بدء الدّنیا و قصص الأنبیاء»، «قصص الأنبیاء و المبتدا» و «بدءالخلق و قصص الأنبیاء» در جوامع اسلامی، به ویژه در میان عوام رواج داشته است. انسجام در ساختار قصّه ها، این کتاب را به یک متن ادبی داستانی تبدیل کرده است. نویسنده در تصنیف قصّه های ...

از این رو این پژوهش با عنوان بررسی تطبیقی قصه حضرت موسی(ع) و فرعون در قرآن و تورات با رویکردی بر شاخص های رفتاری آنان در قرآن به نقاط اشتراک و اختلاف این قصه در قرآن و تورات می پردازد. در این پژوهش با مطالعه دقیق متن قرآن و کتاب فعلی قرآن برای سنجش تطبیقی قصه حضرت موسی(ع) و فرعون با روش تحلیل محتوایی متون، برای اثبات حقانیت بیان قرآن کریم از کتاب های تفسیری، کتب روایی، قصص قرآن و تورات استفاده...

نوشتار حاضر، به بررسی مبحث مکان و اسامی جغرافیایی در متن قرآن کریم می‏پردازد. مؤلف در ابتدا مدخلی بر آرای جغرافی‏دانان و نظریه‏ها و مکاتب آنها، در ارتباط با اماکن قرآنی می‏گشاید. سپس میزان توجه و رویکرد منابع مختلف به این مبحث را مورد بررسی قرار می‏دهد. تفصیل مناطق مختلف جغرافیایی که قصص قرآنی در محدوده‏ی آنها قرار گرفته، بر پایه‏ی تقسیم‏بندی پیشنهادی آنها، به مرکزی، میانی، جنوبی، شمالی و...، ت...

آیات تطهیر، ولایت، اولی‎الأمر، تبلیغ و آیات مشهور دیگر از دیرباز بخشی از مشهورترین استنادهای کلامی امامیه بوده است. آیات قصص کمتر مورد توجه مفسران و متکلمان امامی قرار گرفته است، در حالی که ائمه اطهار (علیهم‎السلام) در تبیین و دفاع از آموزه امامت عنایت بسیاری به قصص قرآن داشته‎اند. در این نوشتار تلاش شده با تکیه بر روایات امام‎رضا (علیه‎السلام) در مصادر روایی متقدم، به‎منظور بازسازی الگوی استنب...