مقاله حاضر، جستاری است در نسخه خطّی «تحفـه المرشدین من حکایات الصّالحین» که در واقع ترجمه متن عرفانی «روض الرّیاحین من حکایات الصّالحین» است که یکی از متون بسیار مهمّ قرن هشتم هجری قمری بوده و همچنین از منابع مهمّ جامی در تألیف «نفحات الانس» می باشد. از این ترجمه دو نسخه خطّی یکی در پنجاب متعلّق به سال 818 هـ. ق و دیگری در ایاصوفیا متعلّق به سال 838 هـ. ق یافت شده است. یکی از مهمترین انگیزه های مترجم در...

ظهور اسلام منشاء تحوَلات بزرگی در تاریخ جهان گردید که بر هیچ کس پوشیده نیست. این که اعراب در زمان حیات پیامبر (ص)، اسلام را پذیرفته بودند و پس از مرگ او به سرعت از این آیین برگشتند، موضوعی جالب در زمینه ی مطالعه ی جامعه شناسی تاریخی فراهم می آورد.

طریقت صوفی که شیخ صفی الدین در قرن هشتم ه،ق تاسیس کرد ، پس از گذشت دو قرن ، از یک طریقت عرفانی و تصوفی ، توسط جانشینانش به یک جنبش سیاسی مذهبی تبدیل شد و شاه اسماعیل صفوی توانست حکومت متمرکزی در ایران در سال 907 ه ق تاسیس کند وی مذهب شیعه را مذهب رسمی ایران اعلام کرد. رسمی شدن مذهب شیعه و حمایت حکومت از آن تاثیرات زیادی را در عرصه ادب و فرهنگ و اجتماع ایران برجای گذاشت. این پژوهش در پی بدست آو...

اهل ملامت(ملامتیه)از خراسان و به خصوص از نیشابور بودند.اندیشه ملامتی،شامل فتوت و ترک ریا و قبول ملامت،عکس العملی بود در برابر اهل رسم و ظاهر و نیمه های قرن سوم هجری که مبلغان و مروجانی مانند حمدون قصار(متوفی به 271ه ق )ابو حفص حداد(متوفی به 264یا265ه ق .یا 266یا 267 ه ق )و ابوعثمان حیری پیدا کرد.سلمی توجه ویژه ای به ملامتیه دارد و رساله ای جامع درباره آنها به نام «رساله ملامتیه»نوشته است.اختصاص...

پس ازحمله های یازده سپتامبر 2001 ، رما نها و آثار ادبی فراوانی با موضوع تأثیر این حمله ها بر افراد مختلف در داخل و خارج از ایالات متّحده به رشته تحریر درآمد. با وجود ادعای این رما نها ( مبنی بر پرداختن به تأثیر این حمله ها بر مردم آمریکا) ، نویسندگان برای توصیف مسلمانان و اعراب بیشتر از کلیشه های شر ق شناسی استفاده می کنند و به نظر می رسد، پس از یازده سپتامبر، گفتمان شر قش ناسی، کلیشه ها و قالب ...

در مقالة حاضر نسخه ای نفیس از تاریخ نگارستان، اثر قاضی احمد بن محمد غفاری، از نویسندگان معروف قرن دهم هجری، بررسی شده است. این نسخه به شمارة 583 در کتابخانة کاخ گلستان نگه داری می شود. در این پژوهش، برای توضیح ویژگی های نسخة مذکور ، آن را با پنج نسخة خطی و یک چاپ سنگی این اثر مقایسه کرده ایم. این نسخه ها عبارت اند از: نسخ مورخ 993 ق، 1003 ق، و 1015 ق محفوظ در کتابخانة ملی ایران، نسخة مورخ 1010 ...

برای رسیدن به التذاذ ادبی در شعر فارسی نیاز به بهتر دانستن و درک زیبایی های هنری، ادبی- بلاغی همیشه احساس می شده است که در همین راستا، این پایان نامه به بررسی آرایه ی پارادوکس در غزل شاعران قرن 8 ه.ق پرداخته است. به همین منظور نخست در فصل اول به تعریف مباحث کلی چون ادبیات ، شعر، غزل و سیر تحول صناعی و معنوی آن، بلاغت، بدیع و سیر تاریخی آن پرداخته شده و آرای اندیشمندان و صاحب نظران را درباره ی ...

پیشوایان دینی و از جمله برخی عارفان روشن بین و صاحب بصیرت در ادب فارسی، با تکیه بر آموزه های دین و به مصداق شعار «الطّرق الی الله بعدد نفوس الخلایق» و بر مبنای شریعت «سمحه و سهله» اختلاف بین امت ها و مذاهب را امری طبیعی و جایز شمرده اند و کوشیده اند آرمان شهری جهانی بنیان نهند که همه ی افراد با هر باور و اعتقادی، بتوانند با یکدیگر در کمال صلح و آرامش زندگی کنند. به رسمیّت شناختن اختلافات که از بی...

سند موردنظر، فرمانی است از اشرف افغان با مهر اشرف، طغرای حکم جهان مطاع شد و تاریخ صدور ذیقعدۀ 1138 ق.؛ این فرمان، جزو اسناد خریداری سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران است که در معاونت اسناد ملی، در مجموعه اسناد خریداری نگهداری می شود. این فرمان، از معدود فرمان هائی است که از دورۀ حکومت افغان ها، فراغت صدور فرمان های گوناگون را از آن ها سلب کرده بود.لذا تعداد اسناد و بویژه فرمان های این دورۀ تاری...

از قرن دوم هجری صوفیه با وارد کردن مفهوم «محبت» در سخنان خود، نسبت جدیدی میان خود و خداوند تعریف کردند، این تعریف اگرچه در ابتدا با مخالفت های از جانب فقها و متکلمین روبرو شد اما به تدریج جای خود را در گفتمان صوفیه پیدا کرد، تا این که در نهایت در آغاز قرن ششم مفهوم «عشق» نیز به طور رسمی وارد اقوال و آثار ایشان شد. تلاش صوفیه در این چهارقرن برای تعریف و توضیح این مفهوم، تصوف را وارد مرحلة جدیدی ...