در بحث قدرت خداوند از دیدگاه قرآن کریم، به این عناوین پرداخته ایم:1- خداوند قادر است به این معنا که هرگاه بخواهد کاری را انجام دهد انجام می دهد و هر گاه نخواهد انجام نمی دهد. این صفت همچون دیگر صفات جمال خداوند، تنها نواقص را از او نفی نمی کند، بلکه معنائی ایجابی در حد کمال را برای او توصیف می نماید. 2- در تعیین قدرت خداوند، گفتیم اولا مالکیت خداوند بر آسمانها و زمین، به خاطر قدرت مطلق اوست. ثا...

از جمله قواعد فلسفی در باب علیت، قاعده معروف «الواحد» است که با اصل سنخیت علت و معلول ارتباط تنگاتنگ دارد. در منظر بسیاری از حکیمان، این قاعده بدیهی تلقی شده، در عین این که از منظر برخی با اشکالها و پرسشهای جدی در خصوص قلمرو آن روبه رو شده است، از جمله اینکه: قاعده الواحد با فاعلیت و قدرت مطلقه الهی تعارض دارد، بهگونه ای که برخی علیت الهی را از شمول قاعده خارج کرده اند. این مقاله ضمن تبیین اصل ...

این نوشته در پی آن است که به آسیب شناسی قدرت سیاسی از منظر قرآن کریم بپردازد. دین در نگاهی واقع بینانه قدرت را یکی از نعمت های الهی می داند، اما همانند دیگر نعمت ها همواره در معرض آسیب قرار دارد. شناسایی آسیب­ها از منظر قرآن کریم در آینۀ رفتارها و گفتارهای قدرتمندان صالح و ناصالح می­تواند برای همۀ آنان که دغدغۀ کاربری شایستۀ قدرت را دارند، مفید باشد؛ زیرا که این کتاب منبع بنیادین اندیشۀ سیاسی ا...

قدرت نرم اصطلاحی نوپدید در ادبیات سیاسی دنیاست.در علوم سیاسی تعاریف مختلفی که عمدتاً توسط دانشمندان غربی بوده، از آن صورت گرفته است. در فضای علمی داخل کشور ج.ا.ا نیز این تعاریف بر فضای علمی سایه انداخته است. آنچه در این بین ضروری می‌نماید باز تعریف ماهیت این قدرت از دیدگاه قرآن کریم به عنوان متنی که بیانگر کلام خداوند می باشد است. این مقاله با رویکرد کیفی تحلیلی – توصیفی متنی وبا روش تفسیر اجتها...

در میان نظریات عدل الهی، به مثابه تلاشی برای ارائه دلایل موجه بر معقول بودن باور به خدا در عین اذعان به وجود شر، نظریه عدل الهی پویشی گریفین از جایگاه برجسته ای برخوردار است. در این نوشته در ابتدا به جهان بینی پویشی، اقسام شر و مبانی نظریه عدل الهی پویشی گریفین، به ویژه خلاقیت، قدرت ترغیبی خداوند، نفی خلق از عدم و قاعده همبستگی میان قدرت و ارزش اشاره می شود، سپس به تبیین و تحلیل نسبت خداوند و ش...

اگرچه بیش ترین تلاش های اندیشمندان و محققان بزرگ سیاسی، مصروف تعریف و تبیین اصطلاحات و مفاهیم بشری بوده است؛ با این وجود، اسمای حسنای الهی - به عنوان مفاهیم بلند عرشی و الهی - در ادبیات سیاسی چندان مورد توجه نبوده اند. نویسنده بر این باور است که با استفاده از رویکرد اسمایی می توان ادبیات جدیدی را در علم سیاست تولید کرد و رویکردهای منفی و سلبی نسبت به قدرت را تغییر داد. با معرفت و بصیرت سیاسی اس...

هدف از انجام این پژوهش، بررسی و کنکاش در اندیش? آیت الله خامنه ای به منظور ترسیم نظام سیاسی مطلوب در اندیش? ایشان است. تلاش شده تا با استفاده از روشی تفسیری، ضمن مشخص نمودن زمینه های فکری و مبانی و مبادی وجود شناسی و انسان شناسی این اندیشه، وجه مطلوب نظام سیاسی مدّ نظر قرار گرفته در اندیش? ایشان ترسیم گردد. برای این منظور از روش هرمنوتیک زمینه گرا و قصد گرای کوئنتین اسکینر استفاده شده است. در ای...

اگرچه قدرت، مسئلة محوری سیاست است، اما وجوه مختلف برآمده از قدرت، حکایت از ماهیت و کاروی‍ژه های خاص آن دارد. «قدرت نرم» که بر وجهه «جذابیت» تأکید دارد، در واقع، تلاشی است که بازیگر از طریق به کارگیری آن درصدد «همانندسازی» جامعة رقیب و پیشبرد اهداف است. خط مشی قرآن کریم بیانگر حضور فعال دو جریان الهی و استکباری است. جریان هایی که با ماهیت متفاوت و غایت خاص، در مقابل هم صف آرایی می کنند و همواره ...

مسئله قضا و قدر، از دیرباز مورد توجه و تأمل اندیشمندان مسلمان؛ اعم از اهل سنت و شیعه بوده است. متفکران جهان اسلام با الهام از آیات قرآن و احادیث پیامبر(صلی الله علیه و آله) و اهل بیت(علیهم السلام)، رابطه خالقیت و ربوبیت خدای متعال با نظام هستی و افعال انسان را به گونه ای تفسیر و تبیین کرده اند که موجب اسناد شرور و نواقص و افعال قبیح به حق تعالی نشود. از نظر آنان، تعلّق علم و مشیت و قضا و قدر اله...

«اراده الهی» از مهم ترین مباحثی است که تبیین کلامی و فلسفی آن با یکدیگر متفاوت است؛ هرچند برخی متکلمان در تفسیر «اراده الهی» به اندیشه فلسفی گراییده اند. در اندیشه متکلمان نخستین امامیه، با تأکید بر مضامین احادیث اهل بیت^، اراده یکی از مراتب فعل الهی و به معنای «عزم بر مشیت» بود؛ اما مدرسه بغداد، همگام با معتزله بغداد، آن را به «فعل الهی» یا «امر به فعل» تفسیر کرد؛ گرچه ذاتی دانستن اراده و تفسی...