نظریه ها در علوم اجتماعی و انسانی بی طرف نیستند و با مطالعه آن ها و کاوش مبناهای مختلف ماقبل نظری که بر آن استوار اند، می توان به فرانظریه های آن ها پی برد. فرانظریه شاکله ای مشتمل بر مؤلفه های فرانظری است که همان پیش فرض های ماقبل نظری هستند. پیش فرض های فرانظری اغلب پنهان اند و با فرانظریه ورزی و مطالعه نظریه ها که خود منجر به معرفتی درجه دوم می شود، آشکار می شوند. فرانظریه ورزان از پیش فرض ه...

این مقاله به بررسی نسبت فلسفه، هنر (شعر) و نقد می پردازد و به طور خاص تر نیز سهم فلاسفه مسلمان را در این زمینه بررسی می کند. همزمان نیز نشان خواهیم داد که چگونه چهره هایی شاخص چون عمر خیام و ابن سینا به احیاء فلسفه در مقام آزادی جویی و به عنوان طریق دستیابی به سعادت از راه دانش، کمک رساندند. در بخش دوم مقاله، کانون بحث را به لحاظ جغرافیایی تغییر خواهیم داد تا درباره نظریه های انتقادی اروپای مرک...

دیرزمانی است که عالمان فلسفه اخلاق در نظریه پردازیهای خود از نگرش و نظریه انتقادی استفاده می کنند .نظریه انتقادی اولین بار توسط مکتب فرانکفورت بعنوان بنیانگذاران آن بکار گرفته شد پس از آن، این نظریه درسایر رشته های تخصصی علوم اجتماعی اعم از جامعه شناسی، اقتصاد، روان شناسی و حسا بداری مورد استفادهواقع گردید.در دوران حاضر رهگیری بکارگیری اخلاق انتقادی ، در مطالعات دو تن از متفکران فلسفه شامل یورگ...

عقلانیت انتقادی، نگرشی در شناخت شناسی و فلسفه ی علم است که بر طبق آن هر گزاره ی معرفتی به طور عام و هر نظریه ی علمی به طور خاص را می توان به گونه ای عقلانی نقادی کرد و آن ها را، در صورت برخورداری از محتوای تجربی، می توان، با قرار دادن در معرض آزمایش ها و مشاهدات گوناگون، مورد آزمون تجربی قرار داد تا صدق احتمالی آن ها تأیید یا کذب آن ها معلوم گردد. در عقلانیت انتقادی انسان ها پس از مواجهه با مسأ...

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر اجرای برنامة فلسفه برای کودکان بر پرورش توانایی پرسش گری و تفکر انتقادی دانش آموزان دختر پایه های سوم تا پنجم دبستان علوی شهر ورامین در سال تحصیلی 1387 - 1388 بود، که از این میان تعداد 34 نفر دانش آموز دختر، 17 نفر گروه گواه و 17 نفر گروه آزمایش، به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. در جمع آوری داده ها، از شیوة سنجش توانایی پرسش گری و آزمون سنجش تفکر انتقادی ا...

پژوهش حاضر به شناسایی تاثیر آموزش فلسفه برای کودکان بر روی تفکر منطقی و انتقادی دانش آموزان پایه سوم دوره راهنمایی شهر همدان در سال تحصیلی 90-1389 با بهره گیری از روش نیمه آزمایشی با طرح گروه کنترل نابرابر پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر و دختر پایه سوم دوره راهنمایی شهر همدان است. که از بین آنان به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای دانش آموزان چهار کلاس درس انتخ...

فلسفهٔ تاریخ، موضوعی است که در فضای علمی جامعهٔ ما کمتر بدان پرداخته می شود. از این روی، اطلاع از مباحث این رشتهٔ علمی چندان فراگیر نیست. به دست دادن تعریفی جامع از فلسفهٔ تاریخ بر بسیاری از صاحب نظران این شاخهٔ علمی نیز دشوار است ؛ یکی از دلایل این دشواری آن است که اصطلاح تاریخ در دو معنای متمایز اما مرتبط با یکدیگر به کار می رود: یک معنا، رویدادها و حوادث متوالی و زمانیِ گذشتهٔ انسان است؛ معنای دوم،...

مقاله حاضر نخستین نوشتاری است که به دو بحث تاریخ و صورت بندی مطالعه فلسفه سیاسی اسلامی در غرب می پردازد. در بحث نخست، به پیدایش و سیر تاریخی مطالعه اندیشمندان غربی درباره فلسفه سیاسی اسلامی اشاره دارد و ضمن بیان زندگی علمی این دسته از اندیشمندان، به معرفی مهم ترین آثاری می پردازد که در غرب درباره فلسفه سیاسی اسلامی نوشته شده است. در بحث دوم، مطالعه فلسفه سیاسی اسلامی در غرب در چهار رهیافت تاریخ...

پژوهش حاضر با دو هدف کلی انجام شد. نخست شناسایی و ارائه ویژگی¬های مهم و ضروری یک پژوهش فلسفی- تربیتی با توجه مهارت¬های تفکر انتقادی فسیونه از دیدگاه دانش آموختگان رشته فلسفه تعلیم و تربیت و دوم تحلیل محتوای کمّی و کیفی پایان نامه¬های کارشناسی ارشد رشته تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش و رساله¬های دکتری رشته فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه شهید چمران اهواز دفاع شده طی سال¬های 91-1377، از نظر میزان کاربرد ...

فلسفه در طول تاریخ تحولات بسیاری کرده است. از آن جمله انقلاب کپرنیکی کانت بود که تغییر کلی نوع نگاه به فلسفه انجامید و مرحله ای جدید در فلسفه را درپی داشت. فلاسفه پس از کانت هر یک به نوعی با این دیدگاه در تعامل بودند، اگرچه کانت مدعی بود که نظامی کاملاً نقادانه ایجاد کرده است، اما ظاهراً پایبندی به روش انتقادی مورد نظر او حتی در نظام خودش هم کاملاً ممکن نشده بود. سعی در اصلاح نظام کانتی برای پاسخ ...