در این پژوهش مقوله دستوری «قمر» بررسی شده است که توسط تالمی در پژوهش های معناشناختی و رده شناسی اش معرفی شده است. او قمر را مقوله دستوری بسته ای می داند که شامل هر سازه ای غیر از متمم اسمی یا گروه حرف اضافه ای همراه فعل می شود که با ریشه فعل رابطه خواهری داشته باشد در این نوشتار نمودهای صوری این مقوله در زبان فارسی و مقولات معنایی که توسط آن بیان می شوند را بررسی کرده ایم. نمود اصلی قمر در زبان...

این پژوهش ضمن معرفی رویکردهای مطرح در خصوص انضمام، به بررسی انضمام در زبان فارسی پرداخته است. در این پژوهش با استناد به برخی از صورت های انضمام در زبان فارسی، استدلال شده است که هیچ کدام از رویکردهای نحوی و واژگانی نمی تواند به درستی پدیدة انضمام را در زبان فارسی توجیه کند. داده های زبان فارسی نشان می دهند که رویکردی می تواند پدیدة انضمام را تبیین کند که عوامل کاربردشناختی را در این پدیده لحاظ ...

مقاله حاضر، به معرفی و بررسی ردیف های فعلی موجود در سه دفتر نخست مثنوی اختصاص دارد. این منظومه مفصل و جامع عرفانی، از عالی ترین نمونه های شعر عرفانی فارسی و منشأ تقلید و ایجاد اثرهای فراوان در قرن های بعد بشمار می رود. در این مجال ابتدا فعل و مقوله هایی نظیر ماده های اصلی و جعلی و در نهایت اقسام افعالی که در قالب ردیف آمده است، با ذکر نمونه هایی معرفی خواهد شد.

این مقاله به بررسی فضای معنایی فعل «شدن» در زبان فارسی می¬پردازد تا برخی ویژگی¬های بنیادین شناخت زبانی بشر، همچون تحلیل¬پذیری و ترکیب¬پذیری را تحلیل کند. یکی از پربسامدترین افعال در زبان فارسی فعل «شدن» است که با توجه به نقش¬های متفاوتی که در سطح جمله ایفاء می کند، شاید فعال¬ترین فعل در این زبان باشد. با چشم¬اندازی درزمانی «شدن» با چهار کاربرد مجزا (فعل اصلی، فعل ربطی، فعل کمکی تکلیفی و جزء فعل...

چکیـــــده این رساله به بررسی ساخت مجهول زبان فارسی در چارچوب انگاره ی دستور شناختی می پردازد. پژوهش حاضر، پژوهشی توصیفی- تحلیلی است که در آن پس از معرفی اصول بنیادین رویکرد مورد نظر، به بررسی و تحلیل داده-های زبان فارسی می پردازیم. لانگاکر (1982) در مقاله ی ارزشمند خود ادعا می کند که جهت (دستوری) مجهول ساختی مستقل است و نه صورتی اشتقاقی از یک جهت زیرساختی و انتزاعی. براساس اصول اولیه ی دستور ...

دیر زمانی است که نحویان درباره نوع ارتباط بعضی جارومجرورها با فعل و شبه فعل اختلاف نظر دارند یا اظهار نظر کاملی نکردهاند؛ اما بررسی جارومجرورهای مختلف نشان می دهد که ارتباط آنها با فعل و شبه فعل شدت و ضعف یا درجات و مراتب دارد. با این دید، فقط فعلی که همیشه با حرف جر خاصی به کار میرود متعدی با واسطه است و متقابلاً فعلهای دیگری که با یک حرف  جر عام و غیر دائمی به کار میروند فقط متمم یا قید گرفته...

تحقیق در ساخت زبانی ودستوری کتاب" خاطرات اعتماد السلطنه" در مجموعه ی مطالعات تاریخ زبان فارسی وسبک شناسی نثر فارسی در دوره های متأخرضرورت تام دارد . در این پایان نامه ساختمانهای فعل ( ساده- مرکب- پیشوندی- مرکب پیشوندی – گروه فعلی ) در نثر کتاب بررسی گردیده وکاربرد آنها در زمانهای مختلف تحقیق شده است ، تنوّع زمانها وساختمانهای فعل دلالت بر پویایی نویسنده در نگارش اثر داشته واحاطه ی او را به فن نگ...

هدف اصلی شرط نفوذناپذیری گام، و در کل نظریۀ گام، مشخص کردن مسیر حرکت سازه‌های زبانی است. در این مقاله، نگارندگان ابتدا مسیر حرکت درون‌بندی فاعل محمول‌های نامفعولی را بررسی می‌کنند و استدلال می‌کنند که فاعل از لبۀ گروه فعلی کوچک حرکت می‌کند و سپس به مشخص‌گر گروه زمان می‌رود. برخلاف حرکت فاعل، در حرکت مفعول رایی و غیررایی و جزء غیرفعلی فعل مرکب نشانه‌ای نمی‌توان یافت تا براساس آن حرکت از لبۀ گروه...

مقاله حاضر کوشش تازه ای است در دستور مقابله ای میان فارسی و عربی که از چهار بخش تشکیل یافته ابتدا در مورد لازم ومتعددی و بعضی ناهمخوانی های میان این دو در عربی و فارسی صحبت شده نیز به شماری از تفاوت هایی که میان انواع لازم و متعددی هست اشاره شده پس از این اقسام لازم و متعدی آمده و در ضمن آن مقایسه هایی با افعال مشابه آن در فارسی شده در بخش سوم در طی سیزده شماره وجوه اشتراک میان لازم و متعدی در ...

مقالة حاضر به تشریح وجه تمایز حالت به ای ذینفع ????????? ????????????????? ????) و مخاطب (????????? ????????)در زبان روسی و طرز بیان آن ها در زبان فارسی می پردازد. هر دو حالت به طور معمول از چهار عضو تشکیل شده اند. عضو اصلی و مهم جمله، واژه ای است که در حالت به ای خواه ذینفع یا مخاطب صرف شده باشد، این هنگامی است که در هر دو ساختار از فعل استفاده کنیم. فعل جمله در اینجا دارای هدایت دستوری دو گان...