تصحیح انتقادی استاد فروزانفر از غزلیّات شمس در فاصلۀ سال‌های 1336-1344 توسّط دانشگاه تهران انتشار یافت. این چاپ، زمینۀ بازخوانی­‌های ذوقی و مطالعات عمیق­‌تر دربارۀ عرفان و اندیشه و هنر شاعری مولانا را فراهم کرد. نخستین گزیده از غزلیّات شمس بر اساس نسخۀ فروزانفر را استاد شفیعی کدکنی در سال 1352 منتشر کرد و با این کار، زمینۀ آشنایی بسیاری را با مولانا فراهم آورد و بسیاری را نه‌تنها با مولانا، بلکه ب...

کلیات شمس، قرن­ها کتاب محبوب حلقه‌ های سماع و اهل ذوق و عرفان و دوستدارانِ غزل ناب بوده است. نخستین چاپ انتقادی آن در سالهای 1336-1344 به تصحیح استاد فروزانفر منتشر شد. چاپ­های بعدی، آشکار و پنهان، بر اساس همان چاپ صورت گرفته است؛ بعضی به اهتمام افراد و بعضی با مباشرت ناشر. در کنار این چاپ­ها تنها چاپ قابل اعتنا، چاپ دو جلدی استاد سبحانی است که در سال1381به بازار نشر آمد و با توضیحاتی مفید همراه...

مقاله حاضر حاوی تقریراتی از مرحوم استاد فروزانفر در سال تحصیلی 36-1335 شمسی در دانشگاه تهران  است که به همت جناب آقای دکتر اسماعیل حاکمی نگارش و تنظیم شده و به لطف ایشان در اختیار پژوهشنامه فرهنگ و ادب قرار گرفته است. این یادداشت­ها که پس از حدود پنجاه سال برای نخستین بار درج می­گردد، شامل نکاتی در مورد تحول فکر و مضمون در دوره مغول و بازتاب آن در شعر و نثر نویسندگان آن دوره است. و بر این ایده ...

از ترجمة رسالة قشیریه، نسخه‌ای به شمارة 2077 در کتابخانة ایاصوفیای استانبول نگهداری می‌شود که نگارش دیگری از ترجمة ابوعلی عثمانی است. استاد فروزانفر برای نخستین‌بار در سال 1345 به تصحیح ترجمة رسالة قشیریه همت گماشت. او در تصحیح خود از این نسخه استفاده نکرد؛ زیرا این نسخه در میانة کار به دستش رسید و نیز می‌پنداشت تفاوتی با نسخة موزة بریتانیا ندارد. به همین سبب کار تصحیح متن را با مقابلة نسخه موز...

رسالة قشیریه اندکی پس از تألیف برای استفاده فارسی زبانان نخست به دست ابوعلی بن احمد عثمانی و پس از مدّتی ترجمة مذکور اصلاح یا ترجمه‌ای دیگر از رسالة قشیریه فراهم گردید. برای نخستین بار فروزانفر در سال 1345 این کتاب را بر اساس نسخة کتابخانة لالا اسماعیل و نسخة موزة بریتانیا و با کمک از متن عربی، آن را تصحیح کرد. آموزشی بودن کتاب و برخی سهوها، دیگران را برانگیخت تا تصحیح دیگری از اصل عربی و از ترج...

در نخستین بخش سعی شده با استفاده از منابع لغت قدیم از قبیل المنجد، مفردات راغب معجم الوسیط و منتهی الارب و وجوه قرآن و برخی منابع دیگر معانی اصلی و فرعی واژه های تضرع و ابتهال و ریشه های آنها یافت شود. در همین بخش برای دست یافتن به معانی کنایی و تفسیری تضرع و ابتهال به قرآن کریم و تفاسیر مستطاب از قبیل کشف الاسرار، روض الجنان، تفسیر طبری و تفسیر المیزان مراجعه شده است . در دومین بخش به واژه سوز...

چکیده زبان و ادب فارسی با تحقیق و پژوهش ،پیوندی دیرینه و ناگسستنی دارد ؛چرا که رشد و پویایی آن مرهون پژو هشگران بزرگ و برجسته ای است که با همت و تلاش بی وقفه ،راه آشنایی هر چه بیشتر نسل امروز را با مشاهیر ادب فارسی و آثار ارزنده آنها گشوده و حلقه پیوند گذشته و حال قوم ایرانی بوده اند.بسیاری از این پژو هشگران به دلیل برخورداری از موهبت ذوق شعری و انس با شعر کلاسیک فارسی و ممارست و تحقیق در مت...

معارف بهاء‌ولد به اهتمام بدیع‌الزمان فروزانفر، با تمرکز بر چهار نسخة خطی برای نخستین بار در سال 1333 شمسی به‌صورت علمی و انتقادی تصحیح و منتشر شد. مصحح سعی کرده است اجزای سه­گانة معارف را به‌صورت روایتی واحد تصحیح کند؛ اما در این تصحیح از مقابلة نسخة چاپی او با دیگر نسخه­های کهن و گاه اخیراً شناسایی‌شده نشانی نیست. این موضوع گویا به سبب نبود فرصت کافی برای شناسایی نسخه­های کامل و معتبر کتاب معار...

مقاله حاضر حاوی تقریراتی از مرحوم استاد فروزانفر در سال تحصیلی 36-1335 شمسی در دانشگاه تهران  است که به همت جناب آقای دکتر اسماعیل حاکمی نگارش و تنظیم شده و به لطف ایشان در اختیار پژوهشنامه فرهنگ و ادب قرار گرفته است. این یادداشت­ها که پس از حدود پنجاه سال برای نخستین بار درج می­گردد، شامل نکاتی در مورد تحول فکر و مضمون در دورة مغول و بازتاب آن در شعر و نثر نویسندگان آن دوره است. و بر این ایده...